Het Europees Parlement heeft een resolutie gestemd die politie- en veiligheidsdiensten een verbod oplegt om real-time gezichtsherkenning te gebruiken. Een gemiste kans, vinden Europees Parlementslid Tom Vandenkendelaere (CD&V) en korpschef Jean-Louis Dalle van politiezone Gavers. “We moeten klaarstaan om ook in de virtuele wereld bewijsmateriaal te kunnen verzamelen”, klinkt het.
De resolutie die het Europees Parlement goedgekeurd heeft, kadert in het wetgevend werk rond artificiële intelligentie dat tegen volgend voorjaar moet leiden tot Europese regelgeving. De liberale, groene en socialistische partijen in het parlement zijn het erover eens dat politie- en veiligheidsdiensten in geen enkel geval gebruik mogen maken van real-time gezichtsherkenning. Dat is software waarmee mensen automatisch kunnen worden herkend op basis van de biometrische kenmerken van hun gezicht.
Tom Vandenkendelaere, Europees Parlementslid voor CD&V, en Jean-Louis Dalle, korpschef van de politiezone Gavers, betreuren de resolutie en achten de technologie noodzakelijk voor de handhaving van het veiligheidsbeleid in de nabije toekomst. “We mogen het kind niet met het badwater weggooien”, zeggen ze.
Dutroux
Als Europees Parlementslid actief in de commissie Burgerlijke Vrijheden, volgt Tom Vandenkendelaere al een tijdje alles op wat artificiële intelligentie (AI) betreft. Jean-Louis Dalle is als politieman gepassioneerd door technologie en innovatie. “De VS investeren twaalf tot achttien miljard in AI, de Aziaten zes tot tien miljard en Europa twee tot vier miljard. Dat zegt alles: we hinken achterop. Die technologie wordt heel belangrijk. Vergelijk het met de internetrevolutie van de jaren negentig. Een gelijkaardige revolutie komt nu op ons af”, voorspelt Tom Vandenkendelaere.
Een van de middelen binnen AI is real-time gezichtsherkenning. Slimme camera’s kunnen nu al nummerplaten detecteren, bijvoorbeeld van gestolen of niet-verzekerde voertuigen. Diezelfde camera’s zouden, mits de juiste software eraan gekoppeld wordt, ook gezichten kunnen herkennen, al is dat voorlopig verboden. Net daar willen Vandenkendelaere en Dalle verandering in zien. “Binnen een strak juridisch kader, met de nodige voorwaarden en onder toezicht van een onafhankelijke magistraat. Criminelen begeven zich meer en meer in de virtuele wereld. Dan kan je niet tegen de politie zeggen dat ze geen middelen krijgen om in die virtuele wereld bewijsmateriaal te verzamelen. Vergelijk het met de problematiek rond het afluisteren van telefoons begin jaren negentig. Mochten we dat niet gemogen hebben als politie, dan zouden onderzoeken als in de zaak-Dutroux veel moeilijker verlopen zijn”, zegt Jean-Louis Dalle.
De experts zien heel wat voordelen. “Neem nu de hele heisa onlangs aan de Vives-hogeschool, waarbij grote delen van Kortrijk, Waregem en Avelgem op stelten stonden door een jongeman die dreigementen uitte. Nu duurde het een hele dag voor ze die verdachte konden arresteren, met gezichtsherkenning heb je hem wellicht binnen het halfuur te pakken. Of denk aan de ontvoering van een minderjarige. Als die opduikt in een treinstation bijvoorbeeld waar een slimme camera hangt, kan je die veel sneller traceren”, denkt Jean-Louis Dalle.
Eindeloze mogelijkheden dus, maar de politie mag geen carte blanche krijgen, vindt Tom Vandenkendelaere. “Gezichtsherkenning blijft een hulpmiddel. We mogen niet gaan naar een situatie waarin de politie alleen AI zou gebruiken om onderzoeken te voeren, omdat het nu eenmaal efficiënt en snel is. Het Vives-incident is een goed voorbeeld van de afweging die je moet maken. Is die verdachte gewapend en een echte bedreiging? Dan kan het. Is hij ongewapend en geen gevaar? Dan niet.”
Korpschef Dalle is het daarmee eens. “Het is niet omdat je met zulk een systeem zou werken, dat je als politieman je gezond verstand moet uitschakelen. Gezichtsherkenning moet een van de elementen blijven, naast de klassieke politietechnieken. De politie is overigens zelf vragende partij voor een duidelijk juridisch kader.”
Bataclan
Wie in China als voetganger een rood licht negeert aan een kruispunt met slimme camera, krijgt meteen een boete in de bus. “Dat willen we in Europa dus niet”, zegt Tom Vandenkendelaere. “Wij willen de mens centraal zetten en niet de overheid. In China is het compleet doorgeslagen en dat willen we niet. Maar we kunnen ook niet blijven stilstaan. Op economisch vlak zou dat nefast zijn, maar ook op vlak van veiligheid. Denk maar aan de terreuraanslagen. Hoe lang heeft men niet gezocht naar de man met het hoedje van Zaventem? Na de aanslagen in de Bataclan is Salah Abdeslam gefilmd aan een tankstation. We hebben het vaak over het beschermen van mensen en hun privacy, maar zo’n terreuraanslag is net een aanval op mensen. Je moet die mensen ook kunnen beschermen. Wat ben je ermee als je mensenrechten en je privacy ongeschonden blijven, maar je wel dood op de vloer van de Bataclan ligt?”, klinkt het retorisch.
De experts hopen dan ook dat de Europese Commissie volgend voorjaar met wetgeving komt die het gebruik van gezichtsherkenning door politiediensten wél toelaat, mits de democratische garanties. “Het spel is nog niet gespeeld”, zeggen ze.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
