Sayfullo Saipov, de Oezbeekse terrorist die in oktober 2017 de aanslag pleegde in New York waarbij Ann-Laure Decadt (31) uit Oostnieuwkerke om het leven kwam, ontsnapt mogelijk aan de doodstraf. Dat heeft alles te maken met een koerswijziging bij het Amerikaanse ministerie van Justitie sinds het aantreden van president Joe Biden. “Ik had dit verwacht”, zegt Alexander Naessens, de man van Ann-Laure. “Maar doodstraf of levenslang, het belangrijkste is dat die man nooit meer vrij komt.”
De terroristische aanval dateert van 31 oktober 2017. Ann-Laure Decadt was samen met haar twee zussen en haar moeder op citytrip in New York. Het viertal was een gezellige fietstocht aan het maken op een afgesloten fietspad langs de Hudson-rivier. Het was de eerste reis die Ann-Laure maakte sinds ze drie maanden eerder bevallen was van haar tweede zoontje. Echtgenoot Alexander Naessens bleef thuis om voor de kinderen te zorgen, maar kreeg die avond het telefoontje dat niemand ooit wil krijgen. “Er is een aanslag gebeurd en uw vrouw is één van de dodelijke slachtoffers”, meldde iemand van het Presbyterian Hospital Lower Manhattan.
Uren daarvoor was de Oezbeekse terrorist Sayfullo Saipov met een gehuurde pick-uptruck op moordtocht getrokken door de New Yorkse binnenstad. De man, naar eigen zeggen handelend in naam van terreurbeweging Islamitische Staat (IS), stuurde zijn wagen op het fietspad waar Ann-Laure met haar moeder en zussen aan het fietsen was. Ann-Laure werd langs achter aangereden en maakte geen schijn van kans. Bij de terreurdaad, de meest dodelijke op Amerikaans grondgebied sinds nine eleven, vielen uiteindelijk acht doden en tientallen gewonden. De dader werd in de buik geschoten en gearresteerd.
Geen Trump meer
Na de terreuraanval vond de politie in de wagen een handgeschreven briefje, waarin dader Sayfullo Saipov schreef dat hij de feiten pleegde in opdracht van IS. Aan de politie verklaarde hij tijdens zijn eerste ondervragingen dat hij blij was met wat hij had aangericht en dat hij graag een vlag van IS in zijn ziekenhuiskamer zou ophangen. Desondanks pleitte hij voor de rechtbank onschuldig op alle beschuldigingen van moord en terrorisme. Jeff Sessions, de toenmalige advocaat-generaal van het Amerikaanse ministerie van Justitie, gaf daarop toestemming aan de openbare aanklager die in de zaak optreedt om de doodstraf te eisen wanneer het proces echt begint.
Ook toenmalig president Trump liet op Twitter duidelijk verstaan wat er volgens hem moest gebeuren met de terrorist. “Must get death penalty”, tweette hij twee dagen na de aanslag. Maar ondertussen is Trump van het toneel verdwenen en waait er met Joe Biden een nieuwe wind door het Witte Huis. En door het ministerie van Justitie. De nieuwe advocaat-generaal Merrick Garland kondigde begin juli een moratorium aan op executies en trok de toelating om de doodstraf te vragen in zeven andere rechtszaken weer in.
Nooit meer vrij
De advocaat van Sayfullo Saipov wil dat het openbaar ministerie ook in zijn zaak de eis tot de doodstraf intrekt. Volgens de advocaat zou dat maar logisch zijn, gezien president Biden van de afschaffing van de doodstraf één van de speerpunten van zijn campagne maakte. “Als de eis ingetrokken wordt, zal mijn cliënt schuldig pleiten”, voegde hij daar nog aan toe. De bal ligt nu in het kamp van het ministerie van justitie, in afwachting van de voortzetting van het proces dat door de coronacrisis langdurig uitgesteld is.
Voor Alexander Naessens, de echtgenoot van Ann-Laure, komt de nieuwe wending niet als een verrassing. “Dat was voor mij de inzet van de presidentsverkiezingen. In ons land wordt daar naar gekeken als één grote show, maar ik wist dat het grote gevolgen zou hebben voor ons. Nu blijkt dat ook zo te zijn”, zegt hij. Niet dat hij per se vindt dat Sayfullo Saipov de doodstraf moet krijgen. “Het belangrijkste is dat die man nooit meer vrij komt. Daarom ben ik blij dat het proces in Amerika gevoerd wordt. Levenslang, of een paar keer levenslang, is daar ook écht levenslang. Niet zoals bij ons. Hier kan iemand die levenslang krijgt, toch weer vrijkomen als hij een deel van zijn straf heeft uitgezeten. Als nabestaande van een slachtoffer moet die gedachte ondraaglijk zijn”, zegt hij.
Lockdown
Bijna vier jaar na de moord op zijn echtgenote kijkt Alexander Naessens wel uit naar het proces. “Het had in april 2020 moeten beginnen, maar een week voor de start ging ons land in lockdown. Sindsdien ligt alles stil. Dat is moeilijk. We hebben nog altijd geen datum. Als die er komt, moet ik klaar staan. Alle documenten in orde hebben, eventuele vaccinaties, opvang voor de kinderen. Ik wil daar ook niet de hele tijd in New York zijn. Ik kijk er niet meteen naar uit om met die man in dezelfde ruimte te zijn. Het is ondertussen vier jaar geleden, maar ik blijf de impact voelen op mijn leven en dat van mijn kinderen. Het gemis is nog steeds even groot”, zegt hij.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
