Een primeur bij de federale gerechtelijke politie van West-Vlaanderen. Voor het eerst hebben zij een rangschikking gemaakt van de meest voorkomende criminaliteitsfenomenen in onze provincie. Zo kunnen politiezones zien hoe hoog of laag ze scoren voor verschillende misdrijven, van inbraken over zedenfeiten tot witwassen en cybercrime. Wij mochten het rapport inkijken en zetten de vijf belangrijkste vaststellingen op een rijtje.
Op vraag van West-Vlaams procureur Filiep Jodts is de federale gerechtelijke politie van West-Vlaanderen aan de slag gegaan met cijfers uit de Algemene Nationale Gegevensbank, zeg maar de grootste digitale fichebak van de politie. Het doel? Een overzicht bieden van zeventien vaak voorkomende criminaliteitsfenomenen in elk van de negentien politiezones in onze provincie, om te zien hoe hoog of laag elke zone scoort ten opzichte van het provinciaal gemiddelde.
“We merkten dat een aantal zones graag wilden weten hoe vaak een bepaald fenomeen voorkwam in de rest van de provincie en hoe de verhouding is met hun zone. Door de cijfers te berekenen per tienduizend inwoners komen we tot een objectief resultaat, al moet één en ander natuurlijk ook genuanceerd worden. Zo verdriedubbelt de bevolking in de kustgemeenten in de zomer, wat een vertekening van het beeld geeft. Een hoge score betekent ook niet noodzakelijk dat een zone met een groot probleem kampt, het kan ook betekenen dat die zone net op dat fenomeen heel hard inzet”, verduidelijkt gerechtelijk directeur Kurt Desoete van de federale politie. Desondanks vallen er toch een aantal conclusies te trekken. Wij zetten de vijf voornaamste op een rij. (lees verder onder het kaartje)
1. Meeste inbraken bij op- en afritten
Woninginbraken zijn van alle criminaliteitsfenomenen het best objectiveerbaar. “Wie merkt dat er inbrekers over de vloer zijn geweest, zal daar vrijwel altijd aangifte van doen bij de politie. Dit in tegenstelling tot fenomenen als witwas, drugs of mensenhandel: daar moet de politie zelf actief op jagen. Als er in een bepaalde zone dus meer inbraken vastgesteld zijn, dan kampt die zone met meer inbrekers en is de stijging niet meteen te wijten aan het proactieve werk van de politie”, zegt hoofdcommissaris Desoete. (lees verder onder de afbeelding)
Wat opvalt, is dat vooral de zones met een op- en afrit van de E403 of de E40 kampen met hoge inbraakcijfers. Naast grote steden als Brugge en Kortrijk en in de politiezone Westkust – vlakbij de Franse grens – merken ze dat bijvoorbeeld ook in een zone als Het Houtsche. De drie gemeenten van de zone (Beernem, Zedelgem en Oostkamp) hebben elk een afrit. “Dat heeft tot gevolg dat rondtrekkende dadergroepen onze zone vlot kunnen bereiken. Dat verhoogt het risico”, klinkt het daar. Vooral in de donkere maanden tussen oktober en maart piekt het aantal woninginbraken. “Daarom werken we op drie pijlers: zichtbaar patrouilleren in gevoelige wijken, grote gerechtelijke acties met het hele korps én controleposten aan de op- en afritten”, klinkt het.
2. De Westhoek is ons drugslab
Wie de avonturen van de familie Welvaert gevolgd heeft in de serie Eigen Kweek op VRT, zou al het vermoeden kunnen hebben dat de Westhoek met zijn vele afgelegen boerderijen dé hotspot is voor de cannabiskweek. Uit de kaart van de federale politie blijkt dat beeld ook overeen te komen met de werkelijkheid. Vooral de politiezone Spoorkin (Veurne, Alveringem, Lo-Reninge) scoort hoog op het vlak van fabricatie van drugs. Bij nader inzien moet dat beeld ietwat genuanceerd worden. “Dat men daar zo hoog scoort, kan verklaard worden door het aantreffen van een aantal kleine cannabisplantages, gecombineerd met het lage aantal inwoners”, klinkt het bij de federale politie. (lees verder onder de afbeelding)
In 2022 werden in onze provincie in totaal 51 wietplantages gedetecteerd. Van 42 kwekerijen kon nagegaan worden hoeveel planten er stonden, in het merendeel bleef dat beperkt tot maximaal tien. Slechts in vier plantages stonden meer dan honderd planten. Vorig jaar ontdekte de politie twintig wietplantages. Een dalende trend dus, die in contrast staat met de aanwezigheid van labo’s waar synthetische drugs worden gefabriceerd. Sinds 2021 werden er zo al zeven ontmanteld in Oostkamp, Aartrijke, Izegem, Meulebeke, Kortemark, Zonnebeke en Ieper. Gedumpt afval uit dergelijke labo’s werd dan weer aangetroffen in Brugge, Houthulst, Langemark-Poelkapelle en twee keer in Diksmuide. Waar dergelijke labo’s vroeger vooral in de Belgisch-Nederlandse grensstreek werden aangetroffen, lijkt het erop dat de drugscriminelen ook onze provincie ontdekt hebben. Daarom besloot de federale politie in 2022 al om een algemene oproep te lanceren naar de bevolking om verdachte handelingen te melden.
3. Middelkerke heeft een neus voor witwas
In de analyse door de federale politie worden de cijfers bekeken van een periode van anderhalf jaar, tussen 1 januari 2022 en 30 juni 2023. Voor het misdrijf witwassen levert dat een opvallend resultaat op. De criminaliteitsgraad voor dat misdrijf ligt het hoogst in de politiezone Vlas (Kortrijk, Kuurne, Lendelede), in Oostende én – verrassend – in Middelkerke, toch een van de kleinste politiezones van de provincie. Wie zich schuldig maakt aan witwassen, zal daar uiteraard niet zelf voor naar de politie stappen en dus valt het hoge cijfer alleen te verklaren door een proactieve aanpak van de politie. “Wij doen enorm veel controles van voertuigen waarbij we heel gericht auto’s aan de kant zetten. Die voertuigen onderwerpen we altijd aan een grondige controle. Niet alleen van de boorddocumenten en het rijbewijs, maar ook wat er zich in de auto bevindt. En dat levert op”, zegt commissaris Kris Daels van de politiezone Middelkerke. (lees verder onder de afbeelding)
Het zit soms in een klein detail. “Als we cash geld vinden en we krijgen daar geen logische uitleg voor, dan gaan we dat verder onderzoeken. Heel vaak mondt dat uit in onderzoeken met internationale vertakkingen. Of we botsen op een factuur van een dure auto, terwijl de persoon die ermee rondrijdt van een uitkering leeft. Dan gaan er alarmbelletjes rinkelen en zoeken we verder. Onze mensen worden constant bijgeschoold en hebben daar ondertussen een neus voor ontwikkeld”, klinkt het. Of de aanwezigheid van een casino een mogelijke verklaring is voor het hoge aantal witwasdossiers, betwijfelt commissaris Daels. “Het is niet zo dat je daar, zoals vroeger, zomaar met een pak zwart geld kan komen binnenwandelen.”
4. Cybercrime is geen internetoplichting
Opvallend resultaat wanneer we de kaarten voor de fenomenen oplichting met internet en informaticabedrog naast elkaar leggen: de twee kaarten lijken wel spiegels van elkaar. Waar het ene fenomeen in een bepaalde zone compleet afwezig lijkt, is het andere oververtegenwoordigd. Zo is er in de zone ARRO Ieper vrijwel geen sprake van informaticabedrog, maar lopen mensen wel een hoog risico om slachtoffer te worden van oplichtingen met internet. “Dat heeft alles te maken met hoe de aangifte van een slachtoffer in de politiedatabank terechtkomt. Beide vormen van criminaliteit hebben met het internet en met computers of smartphones te maken, maar er is een wezenlijk verschil”, legt Kurt Desoete uit. (lees verder onder de afbeelding)
“Bij vriendschapsfraude of bij een vals zoekertje schrijft het slachtoffer nietsvermoedend zelf geld over op de rekening van de oplichter of een van zijn kompanen. Dat is oplichting met internet. Bij phishing daarentegen slaagt een crimineel erin om toegang te krijgen tot bijvoorbeeld de bank-app van een slachtoffer om zo de rekening leeg te halen. Dat is cybercrime”, klinkt het. Het verschil lijkt futiel, maar het is belangrijk dat de aangiftes correct verwerkt worden. “Daarom hebben we nu een workflow uitgewerkt die aan elk onthaal van een politiezone moet hangen. Komt er een slachtoffer aangifte doen, dan stelt de vaststeller tijdens het verhoor enkele vaste vragen om te weten over welk fenomeen het gaat. Meten is weten.” (lees verder onder de afbeelding)
5. Camera’s tegen agressie in Blankenberge
Wie in de politiezone Blankenberge/Zuienkerke woont, heeft het meeste kans om slachtoffer te worden van slagen en verwondingen. De risicograad voor dat misdrijf is het grootst in de kustzone met twee gemeenten. In het algemeen is er, naast de zones Riho en Vlas, een verhoogde kans in alle zones die langs de kust liggen maar vooral Blankenberge springt er dus uit. “Ik ga er alvast niet vanuit dat Blankenbergenaars agressiever zijn dan anderen”, zegt commissaris Jan Maertens. “De kaart is gebaseerd op de cijfers van feiten met gekende verdachten. Als de verdachte onbekend blijft, omdat die al gevlucht is voor de politie arriveert bijvoorbeeld, dan worden die cijfers niet opgenomen. Wij zitten met ons politiekantoor heel centraal en kunnen op amper drie minuten tijd van de ene kant van Blankenberge aan de andere kant zijn. Bovendien hebben we een heel performant cameranetwerk, dat 24/7 gemonitord wordt. We zijn er dus steevast heel snel bij”, klinkt het. (lees verder onder de afbeelding)
Omdat het politiekantoor in Blankenberge ook dag en nacht open is, is de bereidheid om aangifte te doen er ook veel hoger. “Bovendien zijn die cijfers gebaseerd op ons inwonersaantal van zo’n 20.000. Maar in de zomermaanden gaat dit maal drie, soms maal vier. Het is net dan dat er, zeker bij mooi weer, al eens te veel gedronken wordt en het uit de hand kan lopen. Dit geldt wellicht voor alle kustgemeenten en verklaart de hogere cijfers voor slagen en verwondingen aan de kust”, klinkt het.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
