Steven, een 16-jarige jongen uit Oostende, werd vorig jaar het slachtoffer van afpersing, via Skype en daarna Facebook. Hij werd gevraagd bepaalde handelingen uit te voeren voor de webcam en ging daar op in. “Als ouder sta je op dat moment machteloos”, vertelt zijn mama Nathalie.
Deze reportage maakt deel uit van ons Dossier Cybercriminaliteit.
Op een warme zomeravond in augustus was Nathalie met haar vriend rustig televisie aan het kijken. Tot Steven, hun 16-jarige zoon naar beneden kwam gestormd. “Help me, help me, je moet betalen. Anders zetten ze een filmpje van mij online”, klonk het bij Steven. “We wisten niet meteen hoe we moesten reageren”, vertelt mama Nathalie. “Blijkbaar was Steven benaderd geweest via Skype door een meisje van zijn leeftijd. Ze waren aan de praat geraakt en iets later in het gesprek ging het er iets pikanter aan toe. Ze hadden hem eigenlijk op zijn emoties gepakt. Ze vroegen hem waarom hij nog geen vriendinnetje had want hij was toch zo knap. Als 16-jarige gast wil je dat uiteraard graag horen.”
Voor de webcam
“Later in het gesprek stuurde het meisje hem enkele pikante foto’s”, zegt Nathalie. “Daarna had ze hem gevraagd om voor de webcam zijn kledij uit te trekken. Als hij het deed, zou zij net hetzelfde doen. In eerste instantie had Steven wel geweigerd maar het meisje wist het mooi te verbloemen. Uiteindelijk ging hij toch uit de kleren en daarvan had ze een filmpje gemaakt. Ze vroeg hem ook bepaalde handelingen uit te voeren. Als puber ging hij daar op in, hoe waren we zelf als we jong waren? Nadat hij het had gedaan, wou hij natuurlijk dat het meisje hetzelfde deed. Haar webcam werkte opeens zogezegd niet. Er werd hem gevraagd om het gesprek in Messenger verder te zetten.”
Meteen nadat hij de handelingen had gedaan en via Messenger contact had gemaakt met het meisje, werd hem een filmpje doorgestuurd, vergezeld van enkele screenshots. Ook kreeg hij screenshots doorgestuurd van alle vrienden die hij op dat moment op Facebook had. “Hij moest 350 euro betalen, anders zou het filmpje online komen en doorgestuurd worden naar zijn Facebook-vrienden”, vertelt Nathalie. “Het filmpje was op YouTube geplaatst maar enkel zichtbaar voor hem en de mensen die het online plaatsten. Hij kreeg de link van het filmpje toegestuurd. Bleek dat het niet om een 16-jarig meisje ging maar een bende afpersers. Uren en uren probeerde hij die mensen er van te overtuigen om de beelden niet te verspreiden. Hij zei ze dat hij het geld niet had, dat hij amper 16 jaar was. Toch bleven de mensen aan de andere kant van het chatgesprek hem zeggen dat hij moest betalen of dat het filmpje online zou komen.”
“Bleek dat het niet om een 16-jarig meisje ging maar een bende afpersers”
Omdat Steven geen gehoor kreeg op de vraag om het filmpje gewoon te verwijderen zocht hij hulp bij zijn mama. “Op zo’n moment stort de wereld van een tiener zoals Steven in”, gaat Nathalie verder. “Hij was 16 jaar. Wat zouden zijn vrienden denken als ze een filmpje met zo’n zaken zouden zien? Zijn leven zou voorbij geweest zijn. Dat was zijn grootste vrees. Dat zijn vrienden zouden afhaken en hem niet meer zouden bekijken. Hij zou zijn volledige schooltijd gepest worden. Niet meer dan begrijpelijk dat hij zo bang was.”
“Toen hij beneden kwam, wist ik niet wat er gebeurde”, aldus Nathalie. “Hij was zo in paniek, zo had ik hem nog nooit gezien. Ik vroeg hem wat hij precies gedaan had. Als hij het me niet had gezegd, kon ik hem ook niet helpen. Hij was ten einde raad nadat hij uren lang had gesmeekt om de beelden niet online te plaatsen. Zijn laatste hoop was ikzelf, zijn mama. Het kan niet gemakkelijk voor hem geweest zijn. Gelukkig heb ik met mijn zoon een goede band. We kunnen over alles praten. Toch is het niet evident om als 16-jarige dergelijke beelden aan je mama te tonen. Hij vroeg me nog altijd om die 350 euro aan die afpersers te betalen. Hij kreeg 24 uur de tijd om hen te betalen. Er was geen rekeningnummer waar hij het geld moest op storten. Hij moest naar een Western Union-kantoor gaan, daar kon dat anoniem. Nadat ze zijn betaling hadden ontvangen, zouden ze de beelden offline halen.”
Nathalie besloot om niet te betalen. Er was 90 procent kans dat alles fake was maar ook 10 procent kans dat ze het toch zouden doen. “We hadden inmiddels het gesprek tussen Steven en het meisje overgenomen waarbij we hen duidelijk hadden gemaakt dat we naar de politie zouden stappen en niet zouden betalen”, vertelt ze. “Ik nam het risico. Er was altijd een kans dat ze de beelden toch online zouden plaatsen maar ik kon mijn zoon toch niet laten afpersen?”
“Uren probeerde hij ze ervan te overtuigen om de beelden niet te verspreiden”
Nachten lang lag Steven wakker. Constant was hij aan het piekeren wat er zou gebeuren indien zijn vrienden de beelden zouden zien. “We hadden de politie gebeld maar op het moment zelf konden ze niets doen”, gaat Nathalie verder. “We moesten ‘s morgens bij hen langs gaan om te zien wat er aan het probleem kon gedaan worden. ‘s Morgens hadden we nog gekeken maar we vonden niets meer terug. We hadden zelf screenshots van het gesprek genomen maar zelfs die waren verdwenen. Volgens mij werd onze computer gehackt waarna ze de beelden zelf hebben verwijderd. Ook alle gesprekken waren weg. We vonden er helemaal niets meer van terug.”
“Tot alles in staat”
“Die mannen zijn tot alles in staat”, zegt Nathalie. “Wat er met de mensen aan de andere kant van het chatgesprek gebeurt, daar staan ze niet bij stil. Mijn zoon had er zelfs mee gedreigd om zelfmoord te plegen. Hoe vaak hoor je niet dat jongeren zelfmoord plegen zonder enige aanleiding? Misschien zijn zaken als deze dan wel de aanleiding. Veel jongeren durven die stap niet te zetten om hun ouders er over in te lichten. Gelukkig deed Steven dat wel en hebben we gepast kunnen reageren. We hebben nog een zoontje van zes, we hopen dat hij diezelfde fout later niet maakt. We hebben het nu met Steven meegemaakt, het zal ons geen tweede keer gebeuren. Ergens ben ik blij dat ik nu mijn verhaal kan doen want jongeren zijn zo kwetsbaar. Vrienden verliezen of in een negatief daglicht bij hun vrienden gesteld worden, betekent voor hen het einde van de wereld. Wij kunnen al beter relativeren, jongeren doen dat nog niet.”
Uiteindelijk hoorden Nathalie en Steven niets meer en werd alles inderdaad van de computer verwijderd maar het kon even goed anders afgelopen zijn.
*Nathalie en Steven zijn fictieve namen.
Dossier Cybercrime
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier