Maatwerk als tegenwicht voor snelle wegwerpmode

Modeontwerpers hebben vandaag geen verhaal meer tegen het fast-fashiongeweld. In een tweedelige reeks gaan we op zoek naar ontwerpers die toch weerwerk bieden en een uitweg zoeken in maatwerk. Deze week brengen de Kortrijkse ontwerpers Joanne Vanden Avenne en Marie-Léonie Stock hun deel van het verhaal.

Kleren vullen en verlaten onze kleerkasten alsmaar sneller. De businessmodellen van fast-fashionwinkelketens als H&M en Zara zijn gebaseerd op laaggeprijsde kleding in grote hoeveelheden. Collecties die elkaar alsmaar sneller opvolgen en waarvan de hoeveelheden jaar na jaar toenemen. Aan de andere kant van het spectrum staan de collecties van modeontwerpers en luxemerken als Louis Vuitton onder druk. Onafhankelijke ontwerpers zoals Dries Van Noten schuilen bij grote Chinese modeconcerns, luxemerken zoeken verwoed naar nieuwe manieren om hun collecties aan de man en vrouw te brengen…

“Maatwerk is ethisch, ecologisch en pal op de tijdsgeest”

Tussen couture en massaproductie in proberen jonge ontwerpers hun plaatsje te vrijwaren door zich naast een eigen collectie toe te leggen op maatwerk. Tailor made klinkt dan wel als een term uit een ver verleden, toen een nieuwe jurk nog als vanzelfsprekend door de handen van een vakkundige kleermaker ging. Maar vandaag blijkt er opnieuw een publiek te groeien voor kleding die zit als een tweede huid, langer draagbaar is en waarvoor ze bijgevolg bereid zijn een meerprijs te betalen. Een trend die bovendien naadloos aansluit bij de toenemende aandacht voor duurzame kledij, zowel op het vlak van milieu – de modesector is nog altijd een van de meest vervuilende – als van de ethische normen wat de productie ervan betreft. Marie-Léonie Stock en Joanne Vanden Avenne zijn twee Kortrijkse ontwerpers die hun weg zoeken in dit slow-fashionverhaal.

Tijdloze kledingstukken

Voor Marie-Léonie (32) groeide een hobby uit tot een job: “Ik maakte kleedjes die in de smaak vielen, die ik begon te verkopen en kwam uiteindelijk uit bij een eigen collectie. Maar het is moeilijk om daar in deze tijd je eigenheid in te bewaren. Het aanbod kledij is ook zo overweldigend ruim en gevarieerd, dat het haast onmogelijk is om er nog bovenuit te komen. Ik werd ongelukkig van de enorme druk die samenging met constant iets nieuws moeten creëren. Me opnieuw meer focussen op maatwerk, op een hoger niveau dan voorheen weliswaar, leek me zinvoller en lucratiever.”

Joanne (32) is altijd al, meer dan door mode, gefascineerd door textiel. Samen met haar twee zussen runt ze vandaag een conceptstore waar haar eigen collectie hangt en ook andere luxueuze kledingmerken en accessoires te verkrijgen zijn. In het atelier in hetzelfde pand kan je kleding op maat laten maken. “Vandaag ga ik voluit voor tijdloze kledingstukken, in kwaliteitsvolle en aangename stoffen. Een bewuste keuze sinds een paar jaar, omdat de collectie op zich niet rendabel was. De investeringen die je moet doen om elk seizoen een nieuwe collectie klaar te hebben zeker in het huidige economische klimaat -, zijn te groot. Daarom hebben we besloten om van winkelen bij ons een beleving te maken: we zoeken samen een total look uit, we maken een top op een rok die iemand al had, en doen dat in een relaxte sfeer. Een vrouw moet hier buitenkomen als een plaatje én met een goed gevoel. De verschillende aspecten van de winkel vullen elkaar daarin aan. Mensen die onze merken komen bekijken, ontdekken dat we ook maatwerk doen, en omgekeerd.”

Duurzaam én mooi

In maatwerk kruipt urenlang handwerk voor Joanne in eigen atelier, maar ook Marie-Léonie kiest zoveel mogelijk voor lokale productie -, alleen kwaliteitsstoffen garanderen dat iemand er jarenlang draagplezier van heeft, en dus is die kleding op maat ook duur. “Ons publiek bestaat doorgaans uit kapitaalkrachtigere en al wat oudere dames, maar ik zie ook heel wat dertigers die een mooie jurk willen, veelal voor een feestelijke gelegenheid, en die dan graag een budget vrijmaken voor een uniek stuk”, aldus Joanne. “Of voor iets wat hen perfect past, want wat de kledingketens aanbieden, past lang niet elke vrouw”, vult Marie-Léonie aan. “Wie geen doorsnee maatje heeft, vindt zijn gading gewoon niet in de massaproductie. Wij maken overigens niet enkel kledij voor vrouwen, ook mannen gaan nu meer op zoek naar iets speciaals, kleding waarin ze gezien worden op bijvoorbeeld een feest. In die richting denk ik graag verder in de toekomst.” Maatwerk is niet de meest eenvoudige weg, benadrukken de ontwerpsters, maar wel die van de toekomst. “Wij kunnen niet volgen met de goedkope kledingketens die elke maand nieuwe collecties lanceren tegen zeer lage prijzen. Onze prijzen zijn anders, dat is waar, maar daar krijgen onze klanten beleving, persoonlijk advies én iets unieks dat perfect past voor in de plaats.”

Styliste Linda Van Waesberge is helemaal mee in de keuze van ontwerpers voor tailor made: “Twee tot vier collecties per jaar uitbrengen, vraagt te veel investering en energie. Dat hou je niet vol als je iets goed wil doen. Jonge ontwerpers kiezen er dus ofwel voor om in dienst van een modeconcern aan de slag te gaan of om kledij op maat te maken. En naar dat laatste is zeker vraag, door mensen die moeilijkere maten hebben maar ook door een publiek dat geleidelijk aan meer aandacht krijgt voor ‘minder maar beter’. Daarnaast is maatwerk duurzaam, omdat het ook gewoon mooi is. Dure kledij is misschien niet voor iedereen, maar toch merk ik dat mensen geleidelijk aan bewuster kopen, zoeken naar persoonlijkere kleding ook. In die zin zitten ontwerpsters als Joanne en Marie-Léonie pal op de tijdsgeest.”