Fortem is een gehucht langs de Lovaart. Lang geleden bevond zich hier een pannenfabriek die de meest bloeiende industrie van de kasselrij Veurne wordt genoemd. Wij stappen via trage wegen dwars door het fabrieksterrein van vroeger.
Praktisch
– Afstand: 8,2 km.
– Gratis parking: Rondom Mout- en Brouwhuis De Snoek, Fortem 40, Alveringem.
– Bewegwijzerd met zeshoekige bordjes met opschrift Pannendorpwandelroute.
– Niet geschikt voor rolstoel en kinderwagen.
Zouden de pannen op het dak van Mout- en Brouwhuis De Snoek (1) in Fortem geproduceerd zijn? We gaan de Fortembrug over en dan links onder de brug de Lovaart volgend. Langs dit kanaal werden de typische gegolfde pannen afgevoerd, voornamelijk richting Frankrijk.
Niet veel verder gaan we rechtsaf op een onverhard pad dat zich tussen de akkers door wurmt. De zon schijnt, de Noordzeewind snijdt. We slaan linksaf in de Noord-Ossenaarstraat. Een keffer moedigt ons aan sneller voorbij zijn woning te stappen. Ter hoogte van de kruising met de Groendreef bevindt zich rechts de Hoeve Grote Fockewerve (2). Vanop afstand lijkt het een nieuwbouw, maar in de kern zitten nog 17de-eeuwse elementen. In de 12de eeuw begon deze hoeve voor de Sint-Niklaasabdij van Veurne te produceren. Tegen de 17de eeuw was het de grootste hoeve van de ruime regio met een kasteel en heel wat plantages, boomgaarden en andere hoven.
Huis van de directeur
Iets verder gaan we linksaf op een onverhard pad. Tussen het hakhout dansen zangvogels. We genieten van de vergezichten en de ongekende rust die zo typisch is voor ‘Bachten de Kupe’. Een reiger in de Oostkerkevaart schrikt op.
Rechts tussen de bomen bevindt zich een groot landgoed met vooraan een vijver. Hier bevond zich in de 18de eeuw het huis van de directeurs van de pannenbakkerij. Het was Pieter-Joos D’acquet die in 1762 zijn pottenbakkerij omvormde tot een pannenfabriek. Het legde hem en zijn nakomelingen geen windeieren. Op zijn hoogtepunt produceerde de fabriek 200.000 dakpannen per jaar.
Rechts van het pad waar we nu op wandelen, stonden de arbeiderswoningen. In 1790 werkten hier 37 volwassenen en vermoedelijk ook kinderen. In de weiden rondom zien we reliëf. Hier werd de klei rechtstreeks uit de grond gehaald. Een paardenmolen zorgde voor het kneden van de klei.
Via een poortje komen we in een schapenweide met een landschapskunstwerk (3). Het stelt de Duitse en geallieerde loopgraven voor in de Westhoek. Hier bevond zich de kern van de pannenfabriek tot de eigenaars in 1860 de boeken moesten neerleggen. De lokale concurrentie speelde hen parten. Ze deden alles nog met de hand, terwijl de grootste concurrent in Poperinge al machinaal dakpannen produceerde.
Kerkhof vol verhalen
Een valk scheert laag over het jaagpad langs de Lovaart. We trekken de polders in via de iconische doe-het-zelfzaak Minipri. Compleet afgezonderd van de wereld en toch een publiekstrekker. We volgen een rustige, landelijke weg naar het centrum van Oeren. Er staan amper huizen en toch vind je hier vakantielogies, een dorpsherberg (4) met tof speelplein en de hoevewinkel Over Vlees. Rondom de Sint-Apolloniakerk ligt het vol soldatenverhalen, zoals dat van de overgrootvader van Tom Waes die bij Fortem in de Lovaart is verdronken.
De verspreid liggende hoeves hebben lange opritten. Op de hoek van de Oerenstraat en de Kwellemolenstraat stond ooit een molen. We stappen langs de zoveelste omwalde hoeve en merken dat de elektriciteitspalen in deze straat al meer dan een halve eeuw oud zijn. Rechts aanhoudend komen we weer in het centrum van Fortem. Tijd voor wat brouwerserfgoed als dorstlesser!
Brouwerserfgoed bewaren
Het Mout- en Brouwhuis De Snoek is een rasecht praatcafé. Je kan er een hapje eten en er staan maar liefst 139 bieren op de kaart. Achteraan is een museum ingericht. “Alles staat er nog zoals vroeger”, zegt zaakvoerder Philip Nock. “Het bevat werkelijk unieke stukken. We doen er alles aan om dit brouwerijerfgoed in stand te houden.”
Hieronder vind je de wandeling in pdf.
Wandelen en fietsen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier