Kijk niet weg

Ze wonen allebei in Kortrijk en delen een liefde voor het goede leven en schrijven. Verder hebben onze twee columnisten weinig gemeen. Wekelijks geven ze hier een inkijkje in hun uiteenlopende levens. Deze week is dat Siel Verhanneman (32), auteur en dichter.

Toen ik me deze week een weg scrolde door alle verhalen op Instagram voelde ik me betrapt toen ik voorbij de boodschap ‘Kijk niet weg!’ kwam. Dat was wat ik namelijk wel deed. Ik gluurde binnen bij andere vrouwen die onlangs mama zijn geworden, de zwangere buik van Rihanna verscheen meer dan één keer en ik weet hoe de geadopteerde hond heet van een kennis van een vriendin van een vriendin. Toch keek ik weg. Ik keek weg van vaders die voor de laatste keer hun kind omhelsden ergens aan een grenspost. Ik keek weg van pasgeboren baby’s die in een geïmproviseerde NICU, ergens in een kelder van een ziekenhuis voor hun vroege leventjes aan het vechten waren. Ik keek weg van de stijlvol gemanicuurde nagels die molotovcocktails in elkaar staken om invallers mee te bestoken. Ik keek weg van een land dat bloedt. En toen die boodschap vanuit mijn scherm zo luid naar me leek te roepen, wist ik niet waarom ik mijn blik niet op Oekraïne gericht kon houden. Te confronterend? Waarschijnlijk. Te indringend en invasief? Waarschijnlijk. Ben ik te gevoelig voor de schrijnende beelden? Zeker wel. Waarom vond ik dan dat de persoon die ons waarschuwde met zijn ‘Kijk niet weg!’ gelijk had?

Ik wil haar uitleggen dat niet elk kind zijn warme nest zomaar kan behouden

Het ding met een oorlog aan de andere kant van de wereld is dat je wilt helpen maar helemaal niet weet hoe. Een nieuwsbericht ‘liken’ voelt absurd, een donatieactie delen te heroïsch en een overzichtelijk schema dat uitlegt wat er precies aan de hand is te hoogdravend. Wie ben ik – een geprivilegieerde, witte vrouw – om anderen wat bij te brengen over wat er gaande is? Ik tastte wat hulpeloos in het duister en elke keer er slecht nieuws bijkwam, schermde ik me er meer van af.

Maar laat kijken nu net het enige zijn wat ik wél kan doen. Kijken, leren en beseffen. Tuurlijk krijgen de beelden waar kinderen op staan een zwaardere lading sinds ik zelf een dochter in huis heb. Maar wil ik haar leren de ogen af te wenden als iets zo gruwelijks als een oorlog haar pad kruist? Neen. Ik wil haar leren dat ze zichzelf moet informeren, open praten met mensen van verschillende opvattingen. Ik wil haar leren dat niet elke donatieactie te vertrouwen is en haar uitleggen dat niet elk kind zijn warme nest zomaar kan behouden.

Dus ik kijk niet meer weg en sinds ik dat doe, zie ik niet enkel de vaders, de kinderen, de gelakte nagels, de geweren, het afscheid. Ik zie een volk dat zijn land maar vooral elkaar beschermt.