Experimenteren met kiemgroenten met onze tuinman Angelo Dorny

De rust is weergekeerd in moestuinland. De oogst beperkt zich tot enkele winterkooltjes en af en toe wat wintergroen uit de serre, maar meer moet je nu helaas niet meer verwachten. Je kunt wel binnenshuis nog het een en ander voorzien. Kiemgroenten bijvoorbeeld, een smakelijke toevoeging aan je gerechten. Of wat denk je van aardpeer, de knol die lange tijd vergeten was en weer helemaal terug is. Ik wens je overigens nu al een fijn eindejaar toe en vruchtbare vooruitzichten voor 2018. Laat het smaken!

Op zoek naar wat krachtvoer voor de winter? Experimenteer dan eens met kiemgroenten. Kiemen zijn zaden van groenten zoals broccoli, prei en luzerne, maar ook van alfalfa, taugé (sojascheut) en radijs. Ze bevatten ontzettend veel vitaminen. Ik ben er verlekkerd op. Je kweekt ze makkelijk en snel, in amper vier tot acht dagen kun je ze al eten. Ze worden verwerkt in salades, maar zijn ook lekker op een boterham of toast. Neem een bokaal, weckpot of schoongemaakte jampot. Doe twee koffielepels zaden van je favoriete kiemgroente in de pot. Bedek de pot bovenaan met een theedoek. Fijn genoeg om de zaden straks tegen te houden en groot genoeg om ze te spoelen met water. Zorg dat de theedoek strak staat en verstevig hem met een elastiek, die houdt alles op zijn plaats. Spoel de zaden goed met water en laat heel even uitlekken. Vul de bokaal opnieuw met water en laat nu minimaal één nacht voorweken. De zaden zullen zich volzuigen met water en dus sneller kiemen. Giet het overtollige water vervolgens weg en spoel zeer goed. Zet de bokaal op kamertemperatuur en probeer twee tot drie keer per dag goed te spoelen met water. Zet na elke spoelbeurt de bokaal op zijn kop, op een bakrooster. Dat draineert het overtollige water goed en zorgt ervoor dat de inhoud zuurstof blijft krijgen en niet gaat schimmelen. Herhaal om de vier tot acht dagen – afhankelijk van de groente en van de omgevingstemperatuur – en wacht tot de scheuten zichtbaar worden.

Belangrijk om te weten is dat kiemgroenten bacteriën kunnen bevatten. Het is ontzettend belangrijk om ze zorgvuldig te spoelen, voor je ze rauw opeet. Of verhit ze kort om alle bacteriën te doden. Kiemen die een slechte geur verspreiden – of waarvan het water niet meer helder is – zijn aan het schimmelen. Vaak en goed spoelen en een goede luchtcirculatie in de pot of bokaal zijn daarom van groot belang.

Aardpeer: verrassend of vergeten?

De aardpeer werd lange tijd als een vergeten groente beschouwd. Toch is ze tegenwoordig niet meer uit de winterkeuken weg te denken. De grillige knol weet een hoop (hobby)koks te charmeren met zijn zachte notensmaak. In de moestuin groeit hij ontzettend snel en hard en durft hij weleens te woekeren. Een aardpeer wordt niet gezaaid, maar als plantgoed in de grond gestopt. De ideale periode is in het voorjaar vanaf februari of in het najaar van november tot december, zolang de grond makkelijk bewerkbaar is. Stop de wortelknollen, die vijf tot zeven centimeter groot zijn, op een diepte van 10 tot 15 centimeter. Maak met een spade een inkeping en laat elke 40 tot 50 centimeter een knol vallen met de kiem naar boven gericht, maak dicht en druk aan. Meestal worden aardperen in groep geplant. Eisen stelt de plant niet of nauwelijks. Je moet er alleen voor zorgen dat de gigantische planten niet kunnen omvallen. Aardperen die voornamelijk productief moeten zijn, kun je trouwens maar beter toppen vanaf augustus. Je brengt de plant dan terug tot op anderhalve meter. Dat resulteert in bredere planten die uiteindelijk meer energie zullen stoppen in het vormen van dikke wortelknollen.

“Kiemgroenten moet je zorgvuldig spoelen voor je ze opeet”

Aan het begin van de winter knip je alle verdroogde takken weg tot op 20 tot 30 centimeter van de grond. Dat ziet er netter uit en maakt dat je meteen weet waar de aardperen zitten. Oogsten doe je beter pas wanneer het ‘s nachts een paar keer goed heeft gevroren. Vroeger rooien dan eind november wordt afgeraden omdat de knollen dan opvallend kleiner zijn. Het voordeel van aardperen is dat je ze de hele winter kunt laten zitten in de grond en oogsten naar behoefte. Zolang het niet hevig vriest overdag en de grond bewerkbaar is, laat je ze dus maar beter even onder de grond zitten. Oogst het overgrote deel van de knollen voor ze weer scheuten vormen, een ander deel laat je zitten om voor nakomelingen te zorgen.

Winterpostelein: verborgen parel

Winterpostelein vind je af en toe in de supermarkt of op een lokale markt, maar velen weten helaas niet wat je ermee kunt aanvangen in de keuken. Het is een laagblijvende plant die kleine blaadjes produceert. Die blaadjes zijn eetbaar en zitten boordevol vitaminen en mineralen. Je eet deze postelein rauw in salades of je voegt die op het laatst toe aan een warm gerecht. Winterpostelein kun je het best in een koude bak telen of een plekje geven in de serre. Bedek eventueel met een vlies- of vriesdoek, want hij is maar matig winterhard.