Een paradijs voor de bijtjes

Voor Patrick Caesteker (61) uit Ieper hoeft zijn tuin niet per se mooi te zijn, als het maar voldoende nectar oplevert voor de bijen. Als imker heeft hij momenteel 250.000 bijen onder zijn hoede en die moeten het hele jaar door hun voedsel zien te vinden. “Zorg dat je tuin heel het jaar bloeit”, zegt hij.

Patrick Caesteker woont met echtgenote Antoinette Bouten in de Kennedylaan in Ieper. Al 20 jaar zijn bijen zijn grootste passie. “Ik ben imker geworden toen mijn vader die ook imker was overleed zowat twintig jaar geleden”, vertelt Patrick. “Mijn bijvriendelijke tuin kwam tot stand beetje bij beetje. Planten die niet goed waren voor de bijen deed ik weg en verving ik door planten waarvan ik zag dat ze bijen aantrokken. Iets dat bloeit is altijd beter dan iets dat niet bloeit. Er worden veel tuinen aangelegd met verschillende soorten grassen, maar daar hebben de bijen niets aan. Het is ook belangrijk om de bloei zoveel mogelijk te spreiden zodat je heel het jaar door bloemen hebt in de tuin: van winteraconiet in januari tot klimop in oktober.”

Voor Patrick hoeven zijn planten en bloemen niet mooi te zijn, als ze maar populair zijn bij de bijen. “De grote berenklauw is een exotische woekeraar, maar krijgt wel een plaats in mijn tuin. Het sap kan brandwonden veroorzaken en daarom worden de planten eigenlijk bestreden, maar de bijen houden ervan.”

Alle planten in de tuin hebben tot doel de bijen te behagen. “Sporkehout zie je niet veel. Het heeft heel kleine bloempjes, maar het bloeit van mei tot eind september en de nectar heeft een hoog suikergehalte. Nectar bestaat uit water en suiker. Je hebt planten die 20 procent suikers geven, en andere die 60 procent suikers in de nectar hebben. De bijen zijn zo vernuftig dat ze steeds naar de bloemen gaan met het hoogste suikergehalte.”

“Klimop die in het najaar bloeit is ook belangrijk. Dat levert veel stuifmeel en bijen hebben in het najaar veel stuifmeel nodig om de kolonie op te starten in het voorjaar. De bessen van de klimop zijn bovendien lekker voor de vogels. Zo helpen we twee beestjes.”

De planten zijn soms bijenkalenders. “Als de roze bloempjes van de cotoneaster horizontalis in bloei komen, dan is dat het signaal dat de voorjaarsdracht voorbij is. Eenmaal uitgebloeid, mag je de voorjaarshoning oogsten. Dat doe je tijdens de drachtloze periode. Die kan tien à veertien dagen duren. Daarna beginnen de linden en de tamme kastanje te bloeien en begint de zomerdracht.”

De tuin van Patrick is vooral heel divers. We zien ook nog fluweelboom, helleborus, boshyacinten, skimmia, geraniums, pyracantha, vergeet-me-nietjes… “Mahonia is een soort die bloeit tijdens de winter”, legt Patrick uit. “In de winter vliegen de bijen niet veel, maar als er toch eens een dag meer dan 12 graden en zon is, gaan de bijen massaal op deze plant af. Lavendel is ook een zeer goeie bijenplant, net zoals andere kruiden als thijm, borage, bieslook, marjolein, venkel, dille…”

“Aan grassen hebben de bijen niets”

De bijenhal van Patrick ligt op een vijftigtal meter van zijn huis, op een perceel waar hij ook een moestuintje heeft. Of zeg maar moestuin. “Hij is veel te groot”, lacht Patrick. “Ik teel onder andere voederbieten voor mijn konijnen, aardappelen, prei, selder, spinazie, verschillende soorten sla, ajuinen, sjalotten, schorseneren, bonen, pastinaak, witloof, zes verschillende koolsoorten… Op het achterste stuk zaai ik phacelia, ook voor de bijen. Dat is grondverbeteraar die ondergeploegd wordt in het voorjaar en die ideaal is voor vruchtafwisseling. Niet voor niets wordt phacelia ook bijenvoer of bijenvriend genoemd.”

“Mijn bijenhal wordt omgeven door fruitbomen en wilgen. Wilgen zijn van groot belang in het voorjaar voor de opstart van de bijenvolken. Fruit wordt bestoven door de bijen. Het is wetenschappelijk bewezen dat 85 % van de bestuiving gebeurt door insecten. Van alle insecten zijn de bijen de grootste bestuivers omdat ze massaal aanwezig zijn in het voorjaar. Momenteel heb ik vijftien productievolken op verschillende locaties, goed voor zowat 750.000 bijen. Ik woon in een wijk, maar de buren hebben amper last van mijn bijen. Ik heb rondom mijn bijenhal struiken gezet zodat de bijen omhoog moeten om uit te vliegen.”

Patrick is voorzitter van imkervereniging De Westerbie in Poperinge, eind dit jaar wordt er weer een cursus georganiseerd. “Iedereen kan in principe een bijenkast in zijn tuin zetten, maar moet zich aan bepaalde wetgeving houden. Imkeren is voor mij een passie en slorpt veel van mijn tijd op, maar je kan daarin zo ver gaan als je wil.”