De moestuin heruitgevonden

Zin om af en toe wat te tuinieren maar niet om elke dag urenlang Moeder Aarde te bewerken? Hoef je geen tientallen kilo’s aardappelen te oogsten maar heb je wel graag wat verse kruiden of enkele blaadjes pluksla bij de hand? Dan is de vierkantemetertuin dé oplossing. Wij zochten uit hoe je eraan begint.

Voor Luc Dedeene uit Ruddervoorde heeft de groentetuin al lang geen geheimen meer. Hij groeide op op een tuinbouwbedrijf en geeft sinds 1989 les over groenteteelt en gewasbescherming aan het Vrij Agro- en Biotechnisch Instituut in Roeselare. Hij geeft lezingen voor hobbytuiniers en stelde in 2004 samen met Guy De Kinder het standaardwerk Groente- en fruitencyclopedie samen, waarvan onlangs de negende en herwerkte druk verscheen.

De hype van de vierkantemetertuin waaide enkele jaren geleden al over uit de VS. Vooral mensen die eigenlijk relatief weinig tijd hebben om te tuinieren wagen zich eraan: het tuintje is gemakkelijk aan te leggen en te onderhouden, en succes is gegarandeerd als je de basisregels voor de vierkantemetertuin die een andere aanpak vraagt dan tuinieren in vollegrond in acht neemt. “Sommigen kweken er gewoon wat groenten in die ze lekker vinden, anderen houden het op louter kruiden of experimenteren met nieuwe groenten die nog niet courant in de winkel te vinden zijn en goed staan bij de barbecue”, aldus Luc.

De tuinbakken zijn in verschillende formaten verkrijgbaar. De originele hebben een zijde van 1,2 meter of een foot, net omdat het principe in de VS ontstond als ‘square foot gardening’. Belangrijk is dat je overal in de bak bij kan met een gestrekte arm.

Een bak die is onderverdeeld in vakjes (30 bij 30 cm) laat een efficiënter gebruik van de ruimte toe. Er zijn bakken verkrijgbaar van letterlijk één vierkante meter, met vakjes van 25 bij 25 cm, maar die zijn alleen geschikt voor kruiden en pluksla.

Een bak van 20 cm hoog volstaat voor bladgroenten en kruiden. Wie iets meer veeleisende planten wil kweken, kiest beter een hoogte van 30 cm. Je kan de bak op de grond zetten of op manshoogte wat het voor bijvoorbeeld ouderen gemakkelijker maakt om erin te werken. Zorg voor een goede afwatering door een laag geëxpandeerde kleikorrels aan te brengen en/of voldoende openingen onderaan de bak te voorzien.

Vul de bak met de betere potgrond. Te goedkope soorten houden veel vocht vast en verhogen de kans dat je plantjes gaan rotten. Om de prijs binnen de perken te houden, kan je de potgrond mengen met een gelijke hoeveelheid tuingrond. De grond hoef je de eerste jaren niet te vervangen, eventueel kan je wel bemesting toevoegen bij het begin en halfweg het seizoen.

Wie de bak in deherfst en/of de winter niet gebruikt, dekt die best af met plasticfolie. Zo voorkom je een te natte grond bij de start van het nieuwe seizoen.

Pluk eens een groen blaadje

Groenten die je regelmatig kan afsnijden en terug laten groeien, zijn ideaal voor een moestuinbak: snijselder, peterselie, snijbiet… Ook sla op de foto hierboven zie je veldsla leent zich uitstekend. Je kan er telkens wat blaadjes van plukken om bijvoorbeeld te verwerken in een gemengd slaatje. Ze groeien snel weer bij.

Wanneer in de grond?

Tuincentra bieden alle plantjes het jaar door aan. Toch is het raadzaam om rekening te houden met de periode waarin de groenten of kruiden het best gedijen. “Herfstgroenten planten in het voorjaar levert alleen vreemde en niet-eetbare creaties op”, legt Luc uit.

Vanaf maart: de meeste kruiden, radijs, spinazie, erwten, sla, rucola, snijselder, babyleaf, snijbiet, peterselie, jonge worteltjes, broccoli, ajuin, sjalot, knoflook, prei en lage erwten.

Vanaf 20 mei: tomaten, paprika, komkommer, aubergine, courgette, bonen en basilicum.

Volle zomer: venkel, radicchio, Chinese kool, veldsla en andijvie.

Herfst: suikerbrood (groenlof), veldsla, andijvie, knoflook, winterplantajuin en winterpostelein.

Gebruik de ruimte optimaal

Je kan je plantjes zelf zaaien, maar dat vraagt alweer meer tijd en voorkennis. Beginners kiezen beter voor voorgezaaide plantjes. In een vierkantemetertuin plant je ze iets dichter bijeen dan aanbevolen. Pas op: groenten met een lange wortel zoals pastinaak, worteltjes en radijzen kan je wél beter zaaien dan ze als plantje te kopen. Gebruik de ruimte in je bak optimaal en plant ook helemaal tegen de rand; de plantjes mogen gerust ook over de rand groeien. Aardbeien, erwtjes of minikomkommer kan je zo over de rand laten hangen. Tomaat en broccoli kan je dan weer enigszins buiten de bak laten groeien langs een schuin in de bak geplaatste stok. Planten met een hoge en smalle groeiwijze zet je altijd in het midden van de bak. Lage of breed groeiende groenten komen in de buitenste vakken.