Irena Weber: “Kroatië wereldkampioen? Dan zal geen enkele Kroaat de eerste drie dagen werken”

Op 8 november 2017 overleed Josip Weber op 52-jarige leeftijd na een slepend gevecht tegen prostaatkanker. Acht maanden later spelen zijn twee landen de pannen van het dak op het WK en supportert echtgenote Irena dubbel zo hard. Voor Kroatië én voor België. “Maar ik heb een mama, Kroatië, en ik heb een stiefmama, België. Ik houd van beiden, maar toch nog meer van mijn mama.”

Het is een stralende Irena Weber (50) die we aan de Sint-Salvatorskerk in Brugge ontmoeten. Twee weken lang is ze terug in het land en de stad waar ze zoveel mooie herinneringen aan heeft overgehouden. “Ik ben uit Kroatië gevlucht”, grapt ze. “We zijn met verbouwingen aan mijn huis bezig. Het is te groot geworden voor mij alleen, maar met de huidige situatie in Kroatië kan ik het nog niet voor de helft van de prijs verkopen. Dus hebben we een andere oplossing gezocht en gevonden. Ik zal boven blijven wonen en Marco (haar zoon, red.) met zijn vrouw en twee kindjes beneden.”

“Josip heeft het nog geweten dat zijn derde kleinkind zijn naam zou krijgen”

Ondanks de grote leegte houdt Irena zich sterk. Of dat probeert ze althans te doen. Nochtans wordt ze ook hier, in Brugge, voortdurend met het verlies geconfronteerd. “Als ik met andere mensen over Josip praat, doet het pijn. En toen ik vorige week met de trein in het station van Brugge toekwam en een koffie ging drinken, moest ik slikken. Vroeger stapten Josip en ik samen van die trein en dronken we samen die koffie. Maar ik probeer om zoveel mogelijk van het leven te genieten. En mijn dagen te vullen met veel dingen. Niet denken over wat ik niet heb, wel over wat ik wel heb.”

Kleinkind Josip

Wat ze wel heeft. De woorden zijn gevallen. Drie kleinkinderen heeft Irena intussen: Ena, Juraje en Josip. “Ena is de dochter van Josipa en geboren op 31 december 2015. Juraje, anderhalf jaar nu, is het eerste zoontje van Marco. En op 2 mei van dit jaar is daar Josip bij gekomen.” Symbolischer kan haast niet. Genoemd worden naar de grootvader die hij zelf nooit gekend zal hebben. Het gezicht van Irena wordt even somber. “De eerste keer dat ik kleine Josip in mijn handen had, was zo speciaal. Niet per se door de naam, hoor. Het is gewoon spijtig dat mijn man hem nooit zal zien. Weet je, toen Josip ziek werd, was het eerste dat hij zei: ik zal niet lang genoeg leven om mijn kleinkinderen te zien opgroeien. Josipa wilde eigenlijk nog een jaar wachten, maar heeft toen beslist om vroeger met kinderen te beginnen. Marco idem dito. Josip heeft zo twee van zijn kleinkinderen nog kunnen zien. Het derde niet. Maar hij heeft het wel geweten. Alleen konden ze toen het geslacht nog niet bepalen. Maar Josip wist wel dat het zijn naam zou krijgen als het een jongetje zou zijn.”

“Ik geef mezelf altijd werk om niet te moeten nadenken. En ik heb in Slavonski Brod veel goede vrienden die me nooit alleen laten”

Acht maanden later probeert Irena haar leven zonder Josip op de rails te krijgen. Dat gebeurt met vallen en opstaan. “Ik geef mezelf altijd werk om niet te moeten nadenken. En ik heb in Slavonski Brod veel goede vrienden die me nooit alleen laten. Een aangename verrassing, want dat had ik niet verwacht.” Ook bij dochter Josipa is het verwerkingsproces nog volop aan de gang. Zij woont immers in Osijek, op honderd kilometer van haar moeder en broer. “Ik was 24 uur op 24 bij Josip”, legt Irena uit. “Dat was niet menselijk. Ook Marco was er elke dag één tot twee uur bij. Josipa kwam in het weekend op bezoek, maar toen nam Josip telkens extra pijnstillers en zag zij hem minder lijden. Toen kleine Josip geboren werd, is het licht bij Marco en mij teruggekomen. We hebben ons in het werk gegooid. Maar Josipa woont ver van ons en daardoor heeft ze het nog altijd heel zwaar. Voor haar is het nog altijd alsof haar vader gisteren is gestorven.”

Dertig jaar geleden

Dertig jaar is het intussen geleden dat Irena en Josip voor het eerst voet op Belgische bodem zetten. Zes jaar Cercle en drie topschutterstitels later was hij een beroemdheid in ons land. Irena staart voor zich uit. De herinneringen aan de man van haar leven zijn talrijk. “Het is raar om plots alleen te zijn. Josip en ik waren 31 jaar getrouwd. Zowat alles deden we samen. Maar daar blijft nu niets meer van over. Toen ik voor de eerste keer iets alleen ging eten, bestelde ik een biefstuk. En daar zat ik dan. Ik kreeg amper een hap door mijn keel. Gelukkig kwam mijn tandarts toen binnengewandeld. We kennen elkaar al twintig jaar en spelen samen tennis. Hij lachte en zei: troost je, de eerste keer is de ergste keer.”

“Elke dag lees ik de Belgische kranten. En Cercle volg ik nog altijd op de voet”

Hoewel Irena al sinds 1997 weer in Kroatië woont, spreekt ze haast vlekkeloos Nederlands. Ze is gecharmeerd als we haar daarop wijzen. “Als iets in je hart zit, gaat het veel vlotter. Brugge is mijn tweede thuis. Nu ik Facebook heb, kan ik elke dag de Belgische kranten lezen. Zo volg ik de prestaties van Cercle nog altijd op de voet. Toen ze in maart kampioen speelden, lag ik in bed naar een film te kijken, maar volgde ik via internet voortdurend de tussenstand. Voortdurend kreeg ik berichtjes van vrienden, die mij van elke veranderde situatie op de hoogte hielden. Ze wisten niet dat ik zelf ook de match aan het volgen was, maar dat vertelde ik hen niet. Ik vond het zo leuk om die berichtjes te krijgen. Toen het in de 87ste minuut nog altijd gelijk stond, was ik aan het bidden. Godverdomme Josip, ga je iets doen voor Cercle? Op het moment dat ik die woorden uitsprak, zag ik dat het 3-2 was geworden. Achteraf hoorde ik dat Marc Vanmaele (algemeen coördinator bij Cercle, red.) tijdens die match de schoenen van Josip op het veld had gelegd. Wie weet bracht het wel geluk…”

Het is opmerkelijk hoe goed Irena nog van alles bij groen-zwart op de hoogte is. Zo weet ze nu al wanneer de twee stadsderby’s komend seizoen gepland staan. Ze lacht haar tanden bloot. “Marco komt eind september alleszins naar Club-Cercle. Hij heeft het werk van Josip overgenomen, als vertegenwoordiger van het Waregemse DL Chemicals in de Balkan, en is door een zakenpartner uitgenodigd om samen naar de derby te gaan. (lacht) Een supporter van Club dan nog. Zelf hoop ik in februari naar Cercle-Club te kunnen gaan.” En is er meer. Zaterdag is Irena ook te gast op de jaarlijkse fandag van Cercle. “Geert Leys, de vroegere kinesist, regelt alles. Ik ben ook uitgenodigd om ‘s avonds naar de match tegen Monaco te gaan. (grijnst) Ik hoop dus dat Kroatië vanavond (woensdag, red.) wint, want anders zal ik zaterdag de wedstrijd voor de derde plaats tussen België en Kroatië niet kunnen volgen.”

Altijd groen-zwart

Het hart van Irena zal altijd groen-zwart blijven kloppen. “Josip en ik hebben aan onze periode hier zoveel vrienden overgehouden. Bert Lamaire, Geert Leys, Claudia, de ex-vrouw van Didier Frenay, Franky Carlier en zijn vrouw, onze vroegere buren in Sint-Kruis… te veel om op te sommen. En sommige contacten zijn na vele jaren teruggekomen. Toen bekend raakte dat Josip ziek was, hebben we enorm veel berichtjes gekregen, zelfs van mensen die we al twintig jaar niet meer gehoord of gezien hadden.”

“Na Josips dood heb ik heel wat brieven gekregen van mensen die ik niet ken. Ik heb niet iedereen persoonlijk kunnen bedanken. Via deze weg zou ik dat dan ook graag willen doen”

“Ik weet nog goed dat het eerste bericht van zijn vroegere ploegmaat Peter Carly kwam. Toen Josip dat las, zijn we beiden beginnen wenen. Ook na zijn dood waren de mensen Josip niet vergeten. Ik heb zelfs heel wat brieven gekregen van mensen die ik niet ken. Uit Brugge, maar ook uit Antwerpen en Brussel. Er waren er zelfs bij in het Frans! Ik heb niet iedereen persoonlijk kunnen bedanken. Via deze weg zou ik dat dan ook graag willen doen.”

Dansende Hazard

Wanneer we door de Brugse binnenstad kuieren, blijft Irena gepassioneerd praten. Zo heeft ze ook een duidelijke mening over de Rode Duivels. “Ik vind Hazard een fantastische voetballer. Alsof hij van een andere planeet komt. Hij danst met de bal. Het lijkt soms alsof hij met zijn voeten niet op de grond komt. Hij verdient het om tot beste speler van het WK te worden uitgeroepen. En Courtois, wat een topkeeper! Als Kroatië de finale haalt, zal Subacic volgens mij tot keeper van het tornooi verkozen worden, maar anders wordt het Courtois. Ik vind hem toch nog net iets beter. En ook Martinez vind ik een prima trainer, alleen zou ik Lukaku gisteren tegen Frankrijk aan de rust vervangen hebben en een andere tactiek geprobeerd hebben. (haalt de schouders op) Achteraf is het natuurlijk altijd makkelijk praten. Beide ploegen waren aan elkaar gewaagd, maar er moet er altijd eentje verliezen, hé.”

Drie dagen lang behoorde een finale tussen België en Kroatië tot de mogelijkheden. Een droomfinale, zeker voor Irena. “Maar als ik moet kiezen, supporter ik sowieso voor Kroatië. België is mijn tweede land. Ik zou liever hier leven, want Brugge is een prachtige stad en elke zondag zou ik naar Cercle kunnen gaan kijken. Maar ik bekijk het als volgt: ik heb een mama, Kroatië, en ik heb een stiefmama, België. Ik houd van beiden, maar toch nog meer van mijn mama. Dat is mijn eigen bloed. Mario Mandzukic en Ante Rebic zijn mijn favoriete spelers. Mandzukic is ook van Slavonski Brod en heeft een huis gekocht naast dat van mij. Ook Rebic is uit onze streek afkomstig. (knipoogt) De juiste genetica, hé.”

“Economisch gaat het heel slecht in Kroatië, dus is voetbal de geestelijke voeding voor de Kroaten”

Wat als Kroatië zondag wereldkampioen wordt, vragen we haar ook nog. Irena begint spontaan te lachen. “Ik denk dat niemand de eerstvolgende drie dagen zal werken. Economisch gaat het heel slecht, dus is voetbal de geestelijke voeding voor de Kroaten. Je moet weten: Kroatië telt vier miljoen inwoners. En dat aantal neemt nog elk jaar af. Vorig jaar zijn er 120.000 naar Ierland, Zweden en Duitsland geëmigreerd. Allemaal jonge Kroaten die de huidige gang van zaken beu zijn. Dat zo’n land het dan zo goed doet in tal van sporten, is ongelofelijk. Nietwaar? Basketbal, waterpolo, tennis, atletiek… Wist je dat de papa van Blanka Vlasic (concurrente van hoogspringster Tia Hellebaut, red.) ooit mijn leerkracht was?” Opnieuw verschijnt een glimlach op haar gezicht. “Als Kroatië van Engeland verliest, krijgen we een kleine finale tussen mijn twee landen. Daar mogen we trots op zijn.”

Geen videoref in 1994

We herinneren Irena nog even aan de befaamde achtste finale op het WK voetbal in 1994 tussen België en Duitsland. De match werd met 3-2 verloren, maar had anders kunnen aflopen als de Zwitserse scheidsrechter Kurt Röthlisberger een duidelijke penaltyfout van Thomas Helmer op haar Josip had gefloten. Met een videoref, die op dit WK zijn intrede deed, had het wereldkampioenschap van de Rode Duivels er 24 jaar geleden zomaar helemaal anders kunnen uitzien. Irena haalt de schouders op. “Ik weet het, maar het heeft geen zin om daarover nog te discussiëren. We kijken vooruit, niet achteruit.”

***

Woensdagavond – 22.44 uur om precies te zijn – krijgen we Irena Weber, in volle euforie, nog kort even aan de lijn. Kroatië heeft zonet Engeland na verlengingen met 2-1 verslagen en speelt zondag tegen Frankrijk de finale van het WK. “Die dikke nekken van Engeland denken dat de hele wereld van hen is, maar een klein land van vier miljoen inwoners heeft hen wel kapot gemaakt. Het was een prachtige wedstrijd, op karakter. België was gisteren (dinsdag, red.) te bang, Kroatië niet. En nu zondag dat andere land met dikke nekken verslaan. Laat ons hopen…”