Primeur: eerste ‘intelligente afsluiting’ tegen spoorlopen in Kortrijk

Burgemeester Ruth Vandenberghe, gouverneur Carl Decaluwé en David Van de Sype ‘Infrabel) demonsteren hoe snel de sensoren en de camera’s reageren op beweging aan het hek.© LUDO OSTIJN
Burgemeester Ruth Vandenberghe, gouverneur Carl Decaluwé en David Van de Sype ‘Infrabel) demonsteren hoe snel de sensoren en de camera’s reageren op beweging aan het hek.© LUDO OSTIJN
Phebe Somers

In West-Vlaanderen werden er vorig jaar 48 meldingen over spoorlopers geregistreerd. In 25 procent van de gevallen liep dit slecht af: 5 dodelijke slachtoffers en 7 gewonden. In Kortrijk is het spoor langs het Doenaertpad een echte hotspot voor spoorlopers, en daar wou Infrabel op een innovatieve manier iets aan doen. En zo geschiedde: de eerste intelligente afsluiting in Vlaanderen in een feit.

Het gaat over een investering van 75.000 euro: een hek van 2,5 meter hoog en 500 meter lang dat is uitgerust met 193 speciale bewegingssensoren. Deze schieten in actie wanneer er herhaaldelijk aan het hek wordt geduwd of getrokken, wanneer er dus bijvoorbeeld iemand probeert over te klimmen. Dit signaal wordt meteen doorgestuurd naar het controlecentrum van de NMBS in Antwerpen. Tegelijkertijd treden na de bewegingsregistratie van de sensoren de twee 360° camera’s in werking. Die beelden kunnen dan door de operatoren in real time bekeken en geëvalueerd worden. Afhankelijk van de situatie kunnen verschillende maatregelen genomen worden.

“Zo kan er gevraagd worden aan de treinbestuurders om ter hoogte van die locatie hun snelheid aan te passen of kan het treinverkeer zelfs volledig stilgelegd worden om een aanrijding te voorkomen. Indien nodig kan zelfs een ploeg van Securail of de politie ter plaatse gestuurd worden”, legt David Van de Sype, area manager Noord-West bij spoorwegbeheerder Infrabel, uit. Op die manier zou het aantal ongevallen met betrekking tot spoorlopers drastisch moeten verminderen. Maar: beter voorkomen dan genezen, luidt het gezegde.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Volgens Kortrijks burgemeester Ruth Vandenberghe heeft de intelligente afsluiting nog een andere functie: “Ik denk dat deze infrastructuur zeker afschrikkend zal werken. Waar een camera staat, gaan mensen toch al twee keer nadenken voor ze iets onwettigs ondernemen. Daarnaast zullen we overtreders ook effectief kunnen beboeten, want door de ‘slimme’ camerabeelden kunnen ze gemakkelijker geïdentificeerd worden. Ook die effectievere bestraffing zal een daling in overtredingen teweeg brengen, daar ben ik zeker van. Ik ben trots op deze primeur: binnenkort beschikt de beste stad van Vlaanderen ook over het beste station van Vlaanderen!”

Levensgevaarlijke hotspot

Het Doenaertpad, dichtbij het station van Kortrijk, is bij Infrabel gekend als één van de hotspots voor spoorlopen in West-Vlaanderen. Woordvoerder van Infrabel Thomas Baeken legt uit hoe dat komt: “We bevinden ons hier middenin een woonwijk vol spelende jongeren en waar mensen een kortere weg zoeken om zich naar schoolcampussen, de uitgangsbuurt, de concertzaal etc. te begeven. Op zo’n plekken komt spoorlopen veel meer voor dan op locaties waar heel weinig te doen is.”

Levensgevaarlijk, zeker op zo’n drukke spoorlijn. Er passeren dagelijks 71 reizigerstreinen per dag, daarnaast ook goederentreinen. In de afgelopen tien jaar werden er 57 incidenten opgetekend op deze locatie: 27 gevallen met (risico op) aanrijding (zelfdodingen en pogingen) en 30 gevallen van intrusie (spoorlopen voor het plezier, graffiti…).

Binnenkort beschikt de beste stad van Vlaanderen ook over het beste station van Vlaanderen

“Het is een heel druk punt, de fietssnelweg F45 loopt daar, en mede daarom is de verkeersveiligheid op die locatie een topprioriteit. Ik geloof sterk in nieuwe technologieën, het is totaal niet efficiënt om bijvoorbeeld te politie te laten patrouilleren langs de spoorweg. Er moest een betere oplossing komen. Deze succesvolle publieke-private samenwerking kwam als geroepen”, aldus Carl Decaluwe, gouverneur van West-Vlaanderen.

Slechte punten voor West-Vlaanderen

West-Vlaanderen scoort over het algemeen trouwens heel slecht. In 2017, 2018 en 2019 stond de provincie telkens in de top 4 op vlak van aantal spoorlopers. Tussen januari 2021 en juni 2021 werden er 31 meldingen geregistreerd, dat is 10% van het nationale cijfer. De werkelijker aantallen liggen sowieso nog hoger. In een studie van 2020 werden in West-Vlaanderen nog vier andere hotspots geregistreerd, waarvan drie in stations (Brugge, Kortrijk en Oostende) en één op volle baan (Oostkamp), zoals hier aan het Doenaertpad.

Gouverneur Decaluwe zou in de toekomst graag op al die plekken een slimme afsluiting zien: “Jammer genoeg is dit een enorme investering. Maar het is wel duidelijk dat dit een nieuwe manier van werken wordt, op verschillende vlakken zullen problemen veel efficiënter opgelost worden door het gebruik van nieuwe technologieën. Dat kan ook niet ander: elk jaar blijven er tienduizenden arbeidsposities oningevuld, dus we zullen wel moeten rekenen op robotisering van bepaalde taken.”

Een camerabeeld van de intelligente afsluiting nadat de sensoren beweging hebben gedetecteerd. “Dit zal het opsporen en beboeten van overtreders veel eenvoudiger maken”, aldus de gouverneur van West-Vlaanderen.© Infrabel
Een camerabeeld van de intelligente afsluiting nadat de sensoren beweging hebben gedetecteerd. “Dit zal het opsporen en beboeten van overtreders veel eenvoudiger maken”, aldus de gouverneur van West-Vlaanderen.© Infrabel

Dagelijks 5 uur vertraging door spoorlopers

Dat deze infrastructuur wel degelijk goeie resultaten zal leveren werd al bewezen in Jambes (Namen), waar een testproject met dit soort hek werd opgezet. Toen daar nog niets van afsluiting stond waren er 120 gevallen per jaar. Na de plaatsing van een traditioneel hek waren dat er nog 50, en na de installatie van de intelligente afsluiting nog maar 5.

“Elke spoorloper blijft er één te veel. Mensen denken altijd dat ze de snelheid van een trein goed kunnen inschatten, maar niets is minder waar. Elke dag is er nationaal vijf uur treinvertraging als gevolg van spoorlopen, wat voor zowel personeel als reizigers enorm vervelend is. Maar het veroorzaakt ook menselijk leed: wanneer een bestuurder, die rijdt aan een snelheid van 140 km/u, iemand op de sporen waarneemt, kan die enkel maar op de noodrem duwen en bang afwachten. De remafstand aan die snelheid is ca. 2 kilometer, dus de bestuurder weet eigenlijk al dat hij/zij die persoon zal aanrijden. Verschrikkelijk, een daarom moet dit levensgevaarlijk fenomeen proactief aangepakt worden”, besluit David Van de Sype.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier