Peter Maton creëert tentoonstelling over Kortrijkstraat: “Mix van ketens en lokale boetieks is de toekomst”

Peter Maton waagt zich met een werkgroep van (oud-)handelaars uit de Kortrijkstraat aan een titanenwerk. Ze zijn honderden al dan niet vergeten winkels uit Tielts bekendste winkelstraat in beeld aan het brengen, wat moet leiden tot een vier weekends durende tentoonstelling dit najaar in Huis Mulle de Terschueren en in de Kortrijkstraat zelf. “De medewerking is enorm groot.”

Voor wie Peter Maton niet kent: de muzikant werd groot in de Kortrijkstraat, of wat had je gedacht? “Ik woonde er van 1965 tot mijn huwelijk in 1992. Mijn moeder Jacqueline, 91 intussen, hield van 1960 tot 2000 Parfumerie Bruggeman open in huisnummer 4, waar zich nu De Smaak van Kaas bevindt. Ik liep vanzelfsprekend school in het college, slechts een paar tientallen meter van onze deur en tijdens mijn universiteitsjaren ging ik in het patersklooster studeren.” Om maar te zeggen: de Tieltenaar is met de Kortrijkstraat vergroeid.

Van waar nu het idee voor de fototentoonstelling?

Peter Maton: “Je hoort oudere mensen vaak praten over hun tijd en in het geval van mijn moeder is dat natuurlijk veelvuldig over de Kortrijkstraat. Maar bepaalde zaken is ze vergeten en het valt ook op hoeveel mensen die de straat decennialang kleur gaven inmiddels zijn overleden. Het werd in mijn ogen hoogtijd om de voorbije 100 jaar eens in overschouw te nemen en alle beeldmateriaal dat nog voorhanden is te bundelen en te archiveren. Ik vond liefst tien huidige en vroegere handelaars en bewoners bereid om een werkgroep te vormen.”

In een persbericht liet je weten dat jullie inmiddels al de geschiedenis van 580 winkels kunnen reconstrueren waarvan 360 geïllustreerd met foto’s. Een enorm aantal, toch?

“En dan te bedenken dat we nog maar sinds maart bezig zijn en onze familie alleen over foto’s van de eigen winkel en wat beeldmateriaal van de Europafeesten beschikte. De medewerking binnen de straat is enorm groot. Veel mensen nemen ons in vertrouwen door hun familiealbums te geven, zodat we er kunnen uitpikken wat we menen nodig te hebben. Nadat mensen die we zelf aanspraken ook zelf contacten begonnen te leggen, ging de bal heel snel aan het rollen. Ik kan je zeggen dat we al enkele pareltjes verzameld hebben.”

Vertel.

“In het huidige Hema-pand, vond je vroeger tearoom De Zouaaf en in de periode daarvoor runde de familie Opsomer er een hoedenfabriek. We hebben een prachtig beeld uit de jaren 60 waarop je 16 vrouwen vol overgave hoeden ziet maken. In die tijd telde de straat niet minder dan vier hoedenmakers. Ter hoogte van de Patersdreef situeert zich al zowat 100 jaar een apotheek, momenteel Verdonck. We hebben nog foto’s op de kop kunnen tikken uit de jaren 30, toen de familie Thiers nog met van die typische, grote bruine flessen werkte. En zo kan ik wel nog even doorgaan. Enig probleem bij foto’s uit de jaren 30 en 40 is dat ze soms niet groter zijn dan vier bij vier centimeter. Gelukkig heb ik thuis een vrij kwalitatieve scanner, zodat we er toch in slagen om ze kwalitatief te vergroten.”

Ik kan je zeggen dat we al enkele pareltjes verzameld hebben

Daar moet enorm veel tijd in kruipen.

“Door corona zag ik drie muziekavonden wegvallen en gezien we lange tijd ook niet op café mochten, moest ik toch iets anders zien te vinden om me bezig te houden.” (lacht uitbundig)

Hoewel jullie al honderden beelden verzameld hebben, roepen jullie Tieltenaren op om er nog zo veel mogelijk te bezorgen.

“Inderdaad. Goed beseffend dat we nooit helemaal volledig zullen kunnen zijn, blijven foto’s, dia’s, fotonegatieven en ook video’s van vroegere winkels of zelfs uitbaters die op vele zolders stof liggen te vergaren meer dan welkom. De tentoonstelling zal niet alleen te bekijken zijn, maar ook digitaal te beleven.”

Verklaar je nader.

“Enerzijds maken we per winkelpand een pancarte en die zullen allemaal worden geëxposeerd in Huis Mulle de Terschueren, waar we het beschikbare videomateriaal op drie schermen willen tonen. Maar ook de Kortrijkstraat wordt één lange tentoonstelling in die zin dat er aan de etalages enkele beelden zullen hangen, net als QR-codes, die toelaten om per handelspand alle beschikbare beeldmateriaal op te vragen. Ik wil benadrukken dat de tentoonstelling niet focust op de oorlogsjaren, maar ambieert dat twintigers tot mensen voorbij de zeventig er hun gading in vinden. De expo zal niet alleen winkelgevels tonen, maar ook de evolutie schetsen van de aard van de handelszaken doorheen de voorbije eeuw.”

Als er één iets tot nadenken stemt na al het opzoekingswerk dat jullie al verricht hebben, dan wel de evolutie van het aantal winkels: in 1990 waren dat er 102, vandaag nog slechts 62.

“Ruim een 20-tal staat momenteel leeg, maar veel heeft natuurlijk te maken met de voorbereidingen om de collegesite onder handen te nemen. Dat mag niet te lang meer duren. Welke jonge ondernemer durft momenteel, zo vlak na de coronacrisis, nog in de straat te investeren in de wetenschap dat er straks bouwkranen moeten worden getrotseerd? In die zin heb ik enorm veel respect voor De Kamenier, die dat risico heeft genomen. Eens de stadsvernieuwing rond is, heeft de Kortrijkstraat zeker een toekomst, maar dan wel met een mooie mix van ketens en boetieks van hier. Banken en interimkantoren zijn absoluut nodig, maar dragen niks bij aan bijvoorbeeld de Europafeesten. Het zijn de lokale handelaars die het sociale weefstel in stand houden.”