Vanuit de school voor Bijzonder Onderwijs De KIM & De SAM in Deerlijk ging eind januari een pilootproject van start in de Gemeenteschool in de Pastoor Verrieststraat. Tijdens vier sessies krijgt een groep met (anderstalige) ouders, grootouders, leerkrachten, directieleden en een zorgcoördinator een SMOG-opleiding, waarbij er een 220-tal gebaren worden aangeleerd.
SMOG staat voor Spreken Met Ondersteuning van Gebaren. Het is een taalondersteunend communicatiesysteem, aanvankelijk ontwikkeld voor mensen met een (mentale) beperking, waarbij de spreker gesproken taal ondersteunt met gebaren.
“In september 2021 startte een ondersteuningstraject voor een kleuter uit de eerste kleuterklas bij juf Inge”, vertelt ondersteuner Delfiene Beyaert (40) van Openbaar ondersteuningsnetwerk West-Vlaanderen. “Het initiële opzet was om met SMOG de communicatie met deze jongen te bevorderen. Laaiend enthousiast ging zijn juf, die ik bewonder voor haar passie en inzet, met de gebaren aan de slag en de inzet loonde. Ook andere kleuters pikten de gebaren op en de vooruitgang in hun verbale communicatie was merkbaar.”
Besmettelijk
“De unieke kans deed zich voor om een tweede kleuter te mogen ondersteunen in dezelfde klas”, vervolgt Delfiene. “Ook zijn spraak- en communicatiedrang vergrootte en zijn klankengamma breidde vrij snel uit. De ouders van beide kleuters merkten dat de gebaren een verschil betekenden. Het enthousiasme bleek ook besmettelijk voor de juf van de tweede én derde kleuterklas. Ook de kinderverzorgster, zorgcoördinator en de directie waren vragende partij om meer gebaren te leren en actief in te zetten. Dat leidde tot het pilootproject.”
Ondertussen worden in het ondersteuningsnetwerk heel wat ondersteuners opgeleid om ook in andere scholen SMOG als krachtig medium in te zetten. “Met het leersteundecreet dat om het hoekje loert vinden we dit een absolute meerwaarde”, aldus Delfiene.
Pilootproject voor alle kinderen
“Terwijl SMOG eerst in onze school binnenkwam voor een paar leerlingen, namen we dit ondertussen op als standaard voor de kleuterklassen en het eerste leerjaar”, aldus directeur Veerle Veys (49). “Belangrijk is de samenwerking van het ondersteuningsnetwerk van de KIM en de SAM met de school. Onze zorgcoördinator Liesbeth Derie contacteerde de betrokkenen om zich gedurende vier vrijdagen na de schooluren te engageren.”
“We plukken nu al duidelijk de vruchten in de omgang met de kinderen. Zeker ook bij anderstalige leerlingen en hun ouders merken we het effect”, aldus zorgcoördinator Liesbeth. Per week worden er vijf gebaren in de kijker gezet in de klasgroep en worden de aangeleerde begrippen herhaald. “Het is opvallend hoe vlot de peuters en kleuters dit mee opnemen in hun spreken”, getuigt juf Inge Theerlynck (48). “De aangeleerde symbolen gebruiken de kinderen bijvoorbeeld om aan te tonen dat ze naar huis gaan door een dakje met de handen te vormen.”
Diverse groep
“Tot onze grote vreugde is de groep van vijftien cursisten zeer divers”, aldus de directeur. “Die samenwerking is de grote kracht. SMOG heeft vooral effect als kinderen overal SMOG zien. Online volgen ook een oma, een vader en een tante de lessen mee. Er is ook een buddy die vrijwillig een Syrisch gezin ondersteunt in de Engelhoek en samen met de moeder de cursus volgt.
Ook Nina Stragier, medewerkster van de buurtbib in Ingooigem, draagt haar steentje bij aan de taalontwikkeling door onder meer de werking van de bib uit te leggen en te assisteren waar nodig.”
Kracht SMOG
Gebruikers van SMOG die niet tot verbale taal in staat zijn, kunnen eventueel de gebaren overnemen, maar dat is niet het hoofddoel. Gebruikers die wel verbaal (zullen) communiceren laten gaandeweg spontaan de gebaren weg. SMOG kan ook veel breder ingezet worden en kinderen met een taal- of spraakprobleem, anderstalige leerlingen of kinderen met ASS helpen in hun communicatie. SMOG bevordert inclusie en een gevarieerde samenleving waarin iedereen kan meedoen.
De kracht van SMOG is drieledig. Het bevordert het het taalbegrip, doordat SMOG de kernwoorden visualiseert binnen de communicatie terwijl ze worden uitgesproken. Daarnaast wordt de verwerking gestimuleerd, doordat de informatie via meerdere kanalen binnenkomt. SMOG zorgt er bovendien voor dat de begeleider trager, meer gericht en met meer expressie spreekt.
“Veel vliegen in één klap dus”, glimlacht Delfiene Beyaert. “Daarbij vergroot de spraak- en communicatiedrang. Kinderen die aanvankelijk niet tot verbale communicatie kwamen, beginnen plots (meer) klanken te gebruiken die evolueren naar woorden en uiteindelijk zinnetjes. En het grootste voordeel is dat je niet meer nodig hebt dan je beide handen!”
(GV)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
