Eén derde van de Belgische bontproductie vindt plaats in West-Vlaanderen. Dat blijkt uit onderzoek van Krant van West-Vlaanderen, dat zich wekenlang verdiepte in een van de meest omstreden sectoren.
West-Vlaanderen dé varkensprovincie? Zet daar maar gerust nertsenprovincie bij. Met Euromink bvba uit Ledegem (39.000 vergunde nertsen) en L.V. Mouton uit Sijsele (32.400 vergunde nertsen) telt onze provincie de twee grootste nertsenbedrijven van het land. Daarbij komt dat Groot-Damme met 47.400 dieren ‘s lands grootste nertsenstad is. Met 113.400 nertsen is West-Vlaanderen, samen met Oost-Vlaanderen; de grootste nertsenprovincie van het land. Dat blijkt uit een rondvraag bij alle provincies (die nertsenfarms vanaf 5.000 dieren moeten vergunnen met een milieuvergunning klasse 1) en de West-Vlaamse gemeenten (die een vergunning afleveren voor farms tussen 300 en 5.000 dieren, de zogenaamde klasse 2). Opmerkelijk : een kant-en-klare lijst was niet beschikbaar. Geen enkele politicus of actiegroep beschikte tot voor dit stuk over een lijst van de zeventien nog actieve kwekerijen. Of hun lijsten waren onvolledig of gedateerd. Nochtans geen detail als je een sector wil verbieden of uitkopen…
9 op 10 wil verbod
Al ruim een halve eeuw woedt de discussie over de pelsdierkwekerijen. De nertskwekers – in België worden geen andere pelsdieren meer gekweekt – zeggen dat ze met alle regels in orde zijn, milieuactivisten vinden het niet kunnen dat dieren enkel gekweekt worden voor hun pels, een ‘luxeproduct’. Die mening wordt grotendeels gedeeld door de publieke opinie. Uit een rondvraag bij 1.053 Belgen in 2012 door het onderzoeksbureau Ipsos – in opdracht van dierenrechtenorganisatie GAIA – blijkt dat bijna 9 op de 10 Belgen een verbod op pelsdierkwekerijen willen.
Politici hebben oren naar dat protest. Een rondvraag bij alle politieke partijen uit het Vlaams Parlement – sinds 1 juli 2014 is dierenwelzijn een Vlaamse bevoegdheid – en bij PVDA en LDD leert ons dat zo goed als iedereen een algemeen verbod op het kweken van nertsen wil. Opvallend: Wallonië en Brussel beslisten al in 2015 tot een algemeen verbod op nertskwekerijen.
Onmiddellijk stoppen of uitdoven
Sommigen pleiten voor een onmiddellijk verbod, anderen voor een uitdoofscenario, waarbij er geen nieuwe fokkerijen meer mogen bijkomen en bestaande langzaam verdwijnen. Dat is ook het voorstel van minister voor Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA), in zijn beleidsnota 2014-2019. Maar tot op vandaag is dat plan nog niet uitgewerkt. “Ik blijf mikken op een uitdoofscenario”, herhaalt minister Weyts zijn visie. “Om het overleg niet te hypothekeren en daarmee een oplossing op de lange baan te schuiven, wil ik voorlopig geen verklaringen afleggen over dit dossier.”
CD&V voert de druk alvast op door – bij monde van Vlaams parlementslid Bart Dochy – voor te stellen om tegen 2017 alle kwekerijen te sluiten, mits een vergoeding voor de kwekers. “CD&V wil duidelijkheid en kiest er daarom voor om Vlaanderen te laten toetreden tot de selecte groep landen die al een verbod hebben uitgevaardigd op pelsdierhouderijen.” Met die groep landen verwijst Bart Dochy – burgemeester van Ledegem, waar zich de grootste farm van het land bevindt – naar het Verenigd Koninkrijk (2003), Oostenrijk (2004), Macedonië (2014), Slovenië (2015), Kroatië (2016), Bosnië-Herzegovina (2018) en Nederland (2024). Of het voorstel er door kan komen, is de vraag. Een sector uitkopen kost miljoenen euro’s en het is geweten dat het departement Dierenwelzijn niet over die budgetten beschikt.
Ook Vlaams parlementslid Jelle Engelbosch (N-VA) drong midden april aan op een snelle beslissing, weliswaar om een andere reden. “De nertsenkwekerijen vragen momenteel volop uitbreidingen en hernieuwingen aan, om tweemaal aan de kassa te passeren wanneer er een financiële tegemoetkoming wordt uitgewerkt. Het uitdoofbeleid moet ons zo weinig mogelijk kosten.” Uit onderzoek blijkt dat vijf Vlaamse bedrijven momenteel een uitbreidingsaanvraag hebben lopen. De nertsenkwekers zelf zetten dat argument weg als nonsens en stellen dat ze “enkel hun productierechten in een vergunning omzetten”.
Jobs op de tocht
Hoeveel jobs er uiteindelijk zouden sneuvelen bij een verbod, valt niet uit te rekenen. Naast de kwekerijen – hoofdzakelijk familiebedrijven – zijn er ook nog toeleveranciers van voedsel, kooien en hooi, verwerkingsbedrijven en dierenartsen aan deze business gelinkt. Voor de detaillisten zal een verbod weinig uitmaken. De bonthandel is een wereldsector. Aan hun pelsen zullen ze geraken, mogelijk uit landen waar dierenwelzijn minder gereglementeerd wordt. Dat beseffen ook de politici. “Samen met die groep landen moet er op Europees niveau gepleit worden voor een algemeen Europees, zelfs wereldwijd verbod op de pelsdierhouderij”, aldus nog Bart Dochy.
(Olivier Neese & Pieter-Jan Breyne)
>> Lees het dossier ‘Nertsenkwekers, iedereen wil hun vel’ van 8 pagina’s deze week in Krant van West-Vlaanderen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier