De dood van Bella, het vijftien jaar oude trekpaard van de Brugse Paardentram, zorgt voor wat commotie. Michel Vandenbosch van Gaia, vindt dat Brugge het voorbeeld van Brussel moet volgen: “Voer elektrische koetsen in als alternatief.”
Zaterdag viel Bella, dat net enkele toeristen aan het Jan van Eyckplein had afgezet, plots neer in het Genthof. Dirk Stael, zaakvoerder van de Brugse Paardentram, is er het hart van in. “Het is alsof we een familielid verloren, onze koetsier was er enorm van aangedaan. Ons bedrijf bestaat al 62 jaar, het is de allereerste keer dat we zoiets meemaken.”
Hartaderbreuk
“Bella is bezweken aan een hartaderbreuk. Meer moet je daar niet achter zoeken. Bella werd goed verzorgd, ze was gekeurd. Voor het transport met de paardentram gebruiken wij, zoals het reglement voorziet, trekpaarden van minstens 750 kilo. Stevige, koudbloedige boerenpaarden, die korte ritten maken. Op bestelling, niet dagelijks. Het is een ander type dan de lichtere lopers van de koetsiers.”
Meteen volgde een golf aan reacties. “Er wordt nu heisa gemaakt rond de dood van Bella. Sommigen eisen een verbod op paardentrams. Maar er sterven in ons land jaarlijks 5.000 paarden, nu één in Brugge. Vergelijk het met een voetballer die plots op het veld in elkaar zakt. Moet je daarom de voetbalsport verbieden?”
Elektrisch
Volgens Michel Vandenbosch, woordvoerder van dierenrechtenorganisatie Gaia, illustreert de dood van Bella de grote risico’s die aan paardentrams én -koetsen verbonden zijn. “Zowel de stad Brugge als de koetsiers vinden uit eigenbelang paardenkoetsen en -trams vanzelfsprekend en vinden dus dat die praktijken moeten blijven bestaan. Gaia stond in de jaren 90 mee aan de wieg van het reglement voor paardenkoetsen.”
“Dankzij onze dierenrechtenorganisatie heeft Brugge een streng reglement. Maar we zijn dertig jaar later. Nu is er een alternatief dat in de smaak valt bij toeristen: Brussel heeft elektrische koetsen ingevoerd. Ik heb zelf al op de Grote Markt in Brussel gezien hoeveel Aziatische toeristen foto’s nemen van die koetsen en nadien een ritje maken. Brugge moet een voorbeeld nemen aan de hoofdstad van ons land en ook elektrische koetsen invoeren ter vervanging van de paardenkoetsen.”
Geen verband
Mark Wentein, voorzitter van de Brugse koetsiers, is verbaasd over het voorstel van Gaia: “Het Brugs politiereglement is jaren geleden in overleg met de sector en met Gaia opgesteld. In een reactie op een spijtig overlijden reageren dat Brugge beter zou overstappen op elektrische trams en koetsen is een emotionele, onwetenschappelijke uitlating. Er is geen oorzakelijk verband tussen het ingespannen rijden en dit overlijden. “
“Het bejaarde trekpaard is een niet te voorziene, natuurlijke dood gestorven. Er was noch bloed, kwetsuren, aanrijding, zweepslagen, doping noch medicatie! Het paard sloeg niet op de vlucht. Ook bij de koetspaarden is er geen sprake van dierenmishandeling. De laatste jaren zijn er bij de controlediensten (FAVV, dierenpolitie, departement Dierenwelzijn en Gaia) geen klachten of vervolgingen ingesteld tegen de Brugse koetsiers.”
Schoolvoorbeeld
“Dierenwelzijn en zijn wetgeving zorgen voor rechtszekerheid voor alle partijen, zowel voor de tegenstanders als voor de eigenaars van de dieren. Brugge is een schoolvoorbeeld van hoe het moet: na één dag werken krijgen de paarden minimum twee dagen rust.
“Op die momenten krijgen ze vrije uitloop in paddocks of grazen ze in de weide in kudde. Bij warm weer vanaf 25 graden krijgen de paarden speciaal voer met extra elektrolyten, die zouten vervangen en wateropname bevorderen, waardoor ze bij het zweten hun warmte beter kunnen afgeven. Vanaf 30 graden worden de ritten gestaakt.”
Stopplaats
“Per rit krijgen onze paarden een rust van 5 à 10 minuten aan de stopplaats, waar permanent fris drinkwater ter beschikking is. In de zomer zijn er schaduwplaatsen. De moderne koetsen zijn replica’s, op kogellagers van auto’s, met schijfremmen en lichtere aluminium panelen. Ze lopen merkelijk lichter dan de antieke exemplaren en ondersteunen het paard bij het afremmen.”
Volgens koetsier Mark Wentein rukt Gaia de zaken uit hun verband. “Brussel en Gent hadden elk nog één koetsier die dit in bijberoep deed. In Gent stopte hij ermee, in functie van het nieuwe verkeersplan en van de trams. Paarden schrikken van de vonken op de bovenleiding. In Brussel staakte de enige koetsier zijn activiteiten, omdat hij niet meer voldeed aan de moderne eisen voor stallingen, beloop en verzorging van zijn paarden. Die werden onder een tentzeil gehouden op een kinderboerderij! In Europa zijn overigens nog in vijftien kunsthistorische steden koetsen actief.”
Strenge controles
Volgens schepen voor Dierenwelzijn Mathijs Goderis (Vooruit) kiest Brugge een aanpak die welzijn en traditie combineert. “Met strikte regels en controles waarborgen we het welzijn van de dieren. Alle 77 koetspaarden en vijf trampaarden ondergaan jaarlijks een medische keuring. De stad ziet deze rondritten als een belangrijk cultureel erfgoed en een unieke manier om bezoekers op een authentieke en rustige wijze Brugge te laten ervaren.”
“Het overlijden van Bella herinnert ons hoe belangrijk het is om goed voor onze koetspaarden te zorgen. Voor mij hebben koetspaarden ook in de toekomst hun plaats in Brugge, maar we moeten wel kritisch en alert blijven. Nieuwe technieken dragen bij aan een nog betere zorg voor de dieren.”
“Het doet me deugd te zien dat sommige Brugse koetsiers hier al mee experimenteren. Het is tijd om samen met experten, dierenwelzijnsspecialisten en de koetsiers een grondige evaluatie te maken van de verordening. Zo kunnen we niet alleen het welzijn van de paarden verhogen, maar ook het draagvlak voor deze mooie traditie versterken.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
