“Ik stond soms aardappelen te schillen achter de toog”: Erfgoeddag zet verdwenen cafés en winkels in de kijker

Carla Baert voor haar vroeger Café Alcyon op de Statieplaats. (foto Kurt) © Kurt Desplenter Foto Kurt
Redactie KW

Het thema van Erfgoeddag 2024 is zich thuis voelen. In Lichtervelde worden de verdwenen cafés en winkels in de kijker gezet. Eén van die cafés is café Alcyon, waar Carla Baert bijna 30 jaar achter de toog stond.

Carla Baert (71) nam het café over in 1982. “Ik was pas gescheiden van mijn eerste man, en in Zarren stond een café over te nemen. Mijn moeder, Agnes Volcke, zei dat ik beter dat zou gaan doen, een café openhouden. De eerste keer opende ik met Zarren Kermis, maar mens toch, het was één van de drukste momenten van het jaar. Mijn voeten brandden. Het volk kon binnen langs voren en langs achteren. Zoveel er vooraan het café verlieten, zoveel kwamen er aan de achterkant weer binnen. Mijn voeten hebben in al die jaren dat ik café hield nog veel gebrand”, lacht Carla.

Oude foto’s

“Mijn tante en mijn grootmoeders aan beide kanten hielden ook een café open in Zarren. Ik heb er onlangs nog oude foto’s van teruggezien online. Twee van mijn kinderen, Virginie en Youri Cosman hebben ook een tijdje een café gehad”, vertelt Carla. “Ik heb drie jaar café Sint-Elooi in Zarren opengehouden. Daarna woonde ik een paar maanden in ’t Keldertje in de Kortemarkstraat, om even later café Alcyon uit te baten. Het café heeft altijd Alcyon gegeten. Lieven Vanzieleghem, van restaurant ’t Damberd zijn moeder is daar geboren. Maar niemand zei: we gaan naar café Alcyon. Iedereen zei: we gaan naar Carla’s.”

“Niemand zei: we gaan naar café Alcyon. Iedereen zei: we gaan naar Carla’s”

Voor Carla was cafébazin zijn een hobby. “Ik heb me al die jaren geamuseerd. Praten en dansen. Zelfs tijdens de week was het hier kermis, dan draaide ik de muziek hoger, stak de klanten in route en vlogen we in de dans. Was dat een tijd zeg! Een café runnen en zorgen dat de kinderen vers eten hadden, het was allemaal niet zo evident. Ik stond aardappelen te schillen achter de toog, of groenten te kuisen in de keuken als het even kalm was. En kilo’s garnalen heb ik gepeld. Ik deed alles zelf, ook schoonmaken. Er zat een bepaalde routine in: ’s ochtends vroeg opstaan, me klaarmaken en dan het café kuisen. Mijn sluitingsdagen waren zondagnamiddag en maandag. Maar soms deed ik de maandag alweer open. Op zondag sloot ik als de wielertoeristen weg waren. Het plan was tegen de middag te sluiten, maar het was dikwijls al laat in de namiddag als de laatste wielertoeristen naar huis vertrokken.”

De grote travaux

“Er zijn veel drukke momenten geweest, er kwam veel volk af na het werk. Van de Claeysfabriek, de mannen van de spoorweg. Met de Margrietekermis passeerden de mensen hier nadat ze vertrokken van de markt. Met het 150-jarig bestaan van het station was er een groot feest op de Statieplaats met kinderanimatie en de muziekkorpsen die kwamen spelen. Er was veel volk op de been toen”, zegt Carla.

“In het begin dat ik café hield, was het druk in de cafés aan het station, en velen waren natuurlijk ook benieuwd wie de nieuwe cafébazin was. De drukste periode was met de grote travaux, toen het spoor elektrische leidingen kreeg. Die mannen werkten dag en nacht door, er was altijd wel een ploeg die na het werk één kwam drinken. Ik heb nogal getjoold in die tijd. Ze stopten ’s nachts rond drie à vier uur met werken, en bleven zitten tot zes uur. Dan sliep ik een uur of twee in de zetel, om daarna opnieuw te beginnen.”

“Heel dikwijls was ik de biechtmoeder”

Wat er nodig is om een goeie cafébazin te zijn? “Je moet kunnen meepraten, maar vooral luisteren. Heel dikwijls was ik de biechtmoeder. Horen, zien en zwijgen”, lacht Carla.

Café Alcyon was gelegen aan het station van Lichtervelde, Statieplaats 4. “Café Alcyon is nieuwgebouwd vlak voor de Eerste Wereldoorlog”, vertelt Luc Haeghebaert van de Heemkundige Kring. “De eerste uitbaters waren Cyriel Craeynest en Romaine Vandaele. Cyriel was velomaker van beroep en Alcyon was toen een bekend fietsenmerk. De naam van het café bleef behouden en veranderde nooit. De familie Craeynest bleef er zeker wonen tot aan de Tweede Wereldoorlog. Zoon Albert was één van de dertien terechtgestelden in Wolfenbüttel. Het was een café, gecombineerd met een kruidenierswinkel.”

Wandeling

Het thema van Erfgoeddag 2024 is ‘zich thuis voelen’. In Lichtervelde heeft men beslist om verdwenen cafés en winkeltjes in de kijker te zetten. Naast de tentoonstelling is er op zondag 21 april ook een wandeling gepland die zich toespitst op de Statiestraat omdat daar heel wat van die etablissementen waren. De wandeling vertrekt met een gids telkens om het uur aan de Site Vancoillie. Er wordt een begeleidende brochure voorzien. De eerste wandeling is om 10 uur en de laatste om 16 uur.

Mee info:www.heemkringlichtervelde.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier