Het legendarische opleidingszeilschip, Zenobe Gramme, heeft sinds 1961 zijn stempel gedrukt op generaties leerling-officieren, matrozen en andere zeelieden. Defensie liet begin oktober weten het schip te verkopen of naar de sloop te sturen. De gemotiveerde groep vrienden probeert nu de nodige financiering bij elkaar te krijgen om het zeilschip een nieuwe bestemming te geven in Oostende.
De Zenobe Gramme, ontworpen door scheepsingenieur Frank Van Dyck, werd meer dan 60 jaar geleden te water gelaten en heeft tot nu zo’n 410.000 zeemijl gevaren, of negentien rondjes rond de wereld. Van 1961 tot 2024 vaarden meer dan 4.300 zeelui mee. Het 29 meter lange zeilschip werd tot 1970 gebruikt voor oceanografisch onderzoek. Vandaar het motto ‘Quarendo invenies’, of wel ‘Hij die zoekt, vindt’. Sindsdien doet het schip dienst als opleidings- en trainingsschip voor toekomstige officieren en onderofficieren. Iedere zomer verwelkomde het ongeveer dertig jongeren voor zeilkampen, waar ze kennis maakten met navigatie en het leven aan boord. In juli 2024 maakte de Zenobe Gramme haar laatste zeiltocht.
Met een nakende sloopdood in het vooruitzicht tracht een groepje vrienden – Joeri Nobels (51), Xeno Sienack (25) en Danny Dangreau (62) – nu samen met de steun van het Koninklijk Marine Kadettenkorps (KMK) en in samenwerking met ‘Vrienden van de Zenobe Gramme’ het schip over te nemen en opnieuw in een vaarklare en presentabele staat brengen. “De Zenobe Gramme is het enige militaire opleidingszeilschip in België”, zegt Joeri. “Wij hebben vandaag niet het nodige kapitaal om het schip te kopen. We hopen dat, als het schip niet verkocht geraakt, de marine de Zenobe Gramme aan ons wil overdragen. Zo kunnen we haar behoeden voor de schroot. We willen het schip in België houden en, gezien de geschiedenis van het vaartuig, als beschermd varend erfgoed laten erkennen.”
250.000 euro
De Zenobe Gramme werd eind deze zomer uit dienst genomen en te koop aangeboden. Derden hebben nog tot 5 november om een bod te doen op het schip. De kans is vrij reëel dat het schip niet verkocht zal worden en jammer genoeg op het schroot terecht zal komen. Daar wil de actiegroep iets aan doen. “De Zenobe Gramme is echt nog zeewaardig. Zet me volgende week op de boot en vertel me dat we de zee overvaren, doe ik dat meteen. Ik vertrouw dat schip volledig”, zegt Joeri. “Een schip als de Zenobe Gramme opknappen, kost veel geld. We hebben een raming gemaakt en we zouden minstens een startbudget van 250.000 euro nodig hebben. Als we de financiële middelen weten binnen te krijgen voor het grondig onderhoud aan de romp en het dek, verzekering en overig aan te kopen materiaal via sponsoring en subsidies van de Vlaamse overheid, kunnen we in gesprek gaan met de Belgische marine om het schip aan ons over te dragen.”
Xeno, die als stuurman binnen de offshore vloot van Jan de Nul aan de slag is en zijn vrije tijd schenkt aan het Koninklijk Marine Kadettenkorps in Oostende, is de jongste van de groep die zich inspant om de Zenobe Gramme te behouden. “Ik heb gestudeerd aan het Mercator Instituut in Oostende. De belangrijkste lessen heb ik op dat schip geleerd. Als je in België een zeevaartopleiding wil volgen en je examen wenst af te leggen, is de Zenobe Gramme het enige opleidingsschip. Het zou zonde zijn moest het verdwijnen”, vertelt Xeno. “De scheepvaart is een knelpuntberoep. We zitten met een ongelooflijk tekort aan zeevarenden. We willen de Zenobe Gramme blijven gebruiken voor opleidingen en klassen. Misschien dat we dan meer mensen kunnen motiveren om deze sector in te stappen.”
Maatschappelijk nut
“Onze grootste insteek is om ervoor te zorgen dat de Zenobe Gramme iets terug kan doen voor de maatschappij. Als het ons lukt om het schip van de schroot te redden, zouden we hem ter beschikking willen stellen voor opleidingen van het maritiem instituut in Oostende”, zeggen Joeri, Xeno en Danny. “Als het schip erkend is als historisch erfgoed, kunnen we hem ook tentoonstellen tijdens Oostende voor Anker en andere maritieme evenementen.”
Joeri gaat verder. “Een andere denkpiste is om mensen op te leiden, een bemanning samen te stellen en jongeren met leer- en gedragsproblemen een kans te geven om te gaan varen. In de jaren 1990 en 2000 hebben ze ook zo’n project opgesteld met de Antwerp Flyer. Ik zeil zelf al meer dan 20 jaar. Op zee zijn, brengt rust. Gewoon al eens logeren op een schip is al een ongelooflijke ervaring.”
Laatste wens
Het nieuws dat de Zenobe Gramme op het punt staat verkocht te worden, raakt een gevoelige snaar voor veel mariniers. Roger Linthout (71), een officier op rust, betreurt de verkoop van het schip. “Ik vernam het nieuws van de verkoop op Facebook. Ik dacht: wat een zonde. Zelf heb ik meegevaren op de Zenobe Gramme. Dat schip is een icoon van onze Belgische marine. Wanneer er nu examens moeten afgenomen worden, huurt men schepen in. Dat is toch ridicuul? Waarom gebruiken we het geld voor de huur van die schepen niet om ons reeds bestaande opleidingsschip op te knappen?”
Roger vernam een tijd geleden dat hij terminaal ziek is. De kranige man is momenteel met pijn in het hart afscheid aan het nemen van zijn eigen zeilschip, de Endlich. “Ik zal mijn schip niet verkopen, maar weggeven. Ik ben op zoek naar een geschikte kandidaat. Zo kan iemand anders genieten van een ongelooflijk zeilschip”, vertelt Roger. “In het laatste hoofdstuk van mijn verhaal wil ik deze groep dappere mensen bijstaan om de Zenobe Gramme in België te houden en een nieuwe invulling te geven. Ik hoop dat ik dat allemaal nog kan meemaken. Dat zou mooi zijn.” (ZB)
Op zaterdag 2 november houdt de actiegroep een infoavond in de Marine Club Oostende vzw, Graaf de Smet de Naeyerlaan 46 in Oostende. Het exacte tijdstip wordt nog medegedeeld op de Facebookpagina. Wens je Joeri, Xeno en Danny te steunen? Sympathisanten kunnen een vrije bijdrage doneren op het crowdfundingplatform www.steunactie.be.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
