Onze stad zag in de voorbije eeuwen veel mensen passeren die in hun tijd grote bekendheid genoten maar daarna in de nevelen van de geschiedenis verdwenen. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van die ‘vergeten’ Bruggelingen. Vandaag: Jacobus Axters, smid van ‘gezondheidsstoven’.
Een element in het straatbeeld waar vaak onachtzaam aan voorbij wordt gegaan, is het straatmeubilair. Met deze term worden voorwerpen aangeduid die in de openbare ruimte staan opgesteld, zoals afvalcontainers, banken, verlichting, verkeersborden en nog veel meer. Toegegeven, vele ervan zijn spuuglelijk, maar zoals steeds bevestigen de uitzonderingen de regel. Neem nu de smeedijzeren pomp aan de oostzijde (kant Collaert Mansionstraat) van de Sint-Gilliskerk. Zij die de pomp opmerken, vinden haar prachtig. Maar als men wil weten wie de maker ervan is, is het eventjes zoeken. Het antwoord is: Jacobus Franciscus Axters.
Kachels
Hij werd geboren op 7 november 1855 in de Lane en huwde met Joanna Ameye. Onder de naam Axters-Ameye zette hij in de Eekhoutstraat 15 een handel op die gespecialiseerd was in het maken van kachels. In zijn reclameberichten in kranten vermeldde hij met fierheid Gebreveteerd van Zijne Majesteit den Koning of Verschillige uitvindingsbrevetten en eeremetalen in nationale en wederlandsche tentoonstellingen. Een van zijn belangrijkste uitvindingen was de Vlaamsche gezondheidsstoof. Volgens de advertenties hiervoor brandde die stoof de hele winter en gaf ze vijftig procent meer warmte dan de Amerikaanse stoven. Ze verwarmde ruimtes van 100 tot 2.000 (!) kubieke meters. Men kon zelfs de warmte vermeerderen of verminderen naar goeddunken en een waterbak liet toe naar believen droge of vochtige warmte te verspreiden. Zeker is dat Jacobus tijdens zijn leven goed geboerd heeft, want toen hij op 4 september 1898 overleed in zijn huis in de Eekhoutstraat stond als beroep vermeld: rentenier.
Kunstsmeedwerk
Terug naar onze pomp. Ze is de enige monumentale pomp in Brugge die in kunstsmeedwerk is gemaakt. Wanneer ze achteraan de Sint-Gilliskerk is geplaatst, is niet bekend, maar vermoedelijk gebeurde dat pas na 1881. De pomp zelf is een gewoon model. Ze onttrok oorspronkelijk water uit een bronput, maar in 1939 werd het water bij controle als ondrinkbaar bestempeld. Zoals vermeld, is het vooral de aankleding van de pomp die de aandacht trekt. Ze zit vervat in een zwartgeschilderde ijzeren kast die deel uitmaakt van de neogotische afsluiting in kunstsmeedwerk tegen de muur van het kerkkoor. De kast is versierd met krullen, maar jammer genoeg zijn sommige versieringselementen in de loop der jaren verdwenen. Zo was de pomp oorspronkelijk bekroond met een fraai bewerkte smeedijzeren lantaarn, maar die moest helaas ooit plaatsruimen voor een weinig inspirerende elektrische verlichting. (Chris Weymeis)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
