Door corona herontdekte iedereen het plezier van het wandelen. Wie de Brugse binnenstad doorkruist, passeert achteloos honderden details met een bijzonder verhaal. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van een bijzonder object. Vandaag: Alliantiewapen Lem-van Nieuwenhove.
Wapenschilden zijn alom tegenwoordig in het Brugse straatbeeld. Het gaat van kleine kleurloze exemplaren tot uit de kluiten gewassen rijkelijk gepolychromeerde pareltjes. Denk maar aan de Burg waar zowel het Stadhuis, de Burgerlijke Griffie als de Heilig Bloedkapel met wapenschilden zijn bekleed. Maar het zijn niet de enige.
Neem nu de Witteleertouwersstraat waar boven de grote ingangspoort van het nummer 48 een kleurrijk, weliswaar sterk geërodeerd, wapen is afgebeeld. Eigenlijk is het wat men noemt een alliantiewapen want het zijn er twee, links – voor de heraldici onder onze lezers is dit rechts – dat van Maarten Lem (ca. 1425-1485) en rechts dat van zijn vrouw Adriana van Nieuwenhove. Om meer te vernemen over de wapenschilden en het echtpaar gingen we te rade in het boek Wapenschilden in Brugse straten van Benoit Kervyn de Volkaersbeke (Uitgaven West-Vlaamse Gidsenkring, 2020).
Goedkope aanpak
De auteur heeft geen te beste woorden over voor de wapenschilden en zeker niet over dat van Maarten Lem. “Het geheel is niet alleen sterk verweerd, het oogt ook van een goedkope aanpak”, aldus Benoit Kervyn. Daarnaast zijn volgens hem de schelpen bij Lem vormloos en ook de meerltjes (merletten, mereltjes) konden beter. Ze zijn geschilderd in de heraldische kleur keel (rood), terwijl het eigenlijk in sabel (zwart) zou moeten zijn. Op welke bronnen de initiatiefnemers van de gevelsteen zich baseerden, is niet bekend.
Kurk en suiker
Van Maarten Lem is wel een portret bekend waarop hij is afgebeeld als voogd van het hospitaal van Onze-Lieve-Vrouw van de Potterie. Daarop prijkt ook zijn wapenschild, maar… ook dat is niet correct. De mereltjes die, om correct te zijn, rechts zouden moeten staan, staan links. Als excuus kan de 17de-eeuwse schilder aanhalen dat hij het portret tweehonderd jaar na het overlijden van Maarten Lem heeft geschilderd.
Lem was niet de eerste de beste. Hij dreef handel met Portugal waar hij het monopolie bekwam op de kurkhandel en vanop het eiland Madeira exporteerde hij suiker naar Brugge. In 1467 werd hij burgemeester van de raadslieden. In 1482 benoemde Maximiliaan van Oostenrijk hem tot schout van Brugge en het Brugse Vrije, maar toen er opstanden tegen de aartshertog uitbraken, vluchtte Lem naar Leuven waar hij in 1485 overleed. Hij werd begraven in zijn privékapel in de Brugse Sint-Donaaskerk.
Lem woonde nooit in de Witteleertouwersstraat, maar in het Hof Ri(j)ckenburg aan de Spiegelrei. De gevelsteen en de glasramen boven de deuringang kwamen er op initiatief van aannemer Felix Lem die het huis in 1849 kocht. (CW)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
