Brugge onder de loep (54): Praalsteen herinnert aan weglopende Duitsers

Aan de Kruispoort herinnert een gedenksteen aan de aftocht van de Duitsers. (foto Davy Coghe) © Davy Coghe Davy Coghe
Redactie KW

Door corona herontdekte iedereen het plezier van het wandelen. Wie de Brugse binnenstad doorkruist, passeert achteloos honderden details met een bijzonder verhaal. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van een bijzonder object. Vandaag:

De beide wereldoorlogen beroeren nog steeds vele mensen. Dat bewijzen onder andere de talrijke publicaties en tv-documentaires die nog jaarlijks verschijnen. Daar tegenover staat dat de reële getuigen van die periodes in het Brugse stadsbeeld beperkt blijven en zich vooral beperken tot gedenkmonumenten voor de gesneuvelden en burgerlijke slachtoffers. Een ander monument vinden we aan de Kruispoort waar een gedenksteen aan de Duitsers herinnert. De tekst luidt: “Op 19 october 1918 hebben de Duitschers langs deze poort de stad verlaten. Opgericht door het Gebuurte der Langestraat”.

Vanaf eind juli 1918 vinden gebeurtenissen plaats die er op wijzen dat de Duitse militairen geleidelijk aan in het nauw worden gedreven. Zo wordt het vliegveld van Snellegem op 13 augustus door 48 Franse vliegtuigen aangevallen. Vanaf eind september gonst het in het Brugse van echte en valse geruchten. Zo vermeldt Walter Bossier, toenmalige stadsbibliothecaris van Brugge, dat er wordt beweerd dat het “torpedobootflottielje” naar Gent wordt verplaatst en dat de meubels van admiraal von Schröder, bevelhebber van het Marinekorps, worden verhuisd.

De in het nauw gedreven Duitsers stichten in de nacht van 17 op 18 oktober 1918 brand in de Oude Gentweg en aan het huidige graaf Visartplein, waarbij ze de omwonenden en de brandweer beletten om te blussen.

Bevrijding

De steen is een initiatief van ‘het Gebuurte der Langestraat’. (foto Davy Coghe)
De steen is een initiatief van ‘het Gebuurte der Langestraat’. (foto Davy Coghe) © Davy Coghe Davy Coghe

Op 18 oktober bombarderen Britse vliegtuigen voor de laatste keer de stad en veroorzaken daarbij ernstige schade in de Klokstraat. Diezelfde dag wordt Sint-Andries bevrijd – vandaar de 18-Oktoberstraat – maar omdat de Duitsers aan de Hendrik Consciencelaan nog in stelling liggen, moet Brugge tot 19 oktober wachten op zijn bevrijding. Ondertussen waren de Duitsers via de Kruispoort gevlucht.

Dat is meteen de reden waarom enkele jaren later aan die poort een ‘praalsteen’ wordt onthuld. De plaatsing is een initiatief van de Gebuurtekring van de Langestraat en de Sint-Kruispoort. Naar aanleiding van de onthulling houdt schepen Louis Ryelandt een toespraak. Zoals het de gewoonte was in die tijd, gebeurt dat met de nodige pathos: “De oude Kruispoort die sedert lange eeuwen zoveel gebeurtenissen, zoveel menschengeslachten had zien voorbijgaan, was nog eens getuige van een historische feit: de Duitsche soldaten die na 4 jaar bezetting uit Brugge weg liepen. Oude poort van Brugge, moge die plaat die wij heden in uwe eerbiedweerdige muren metsen, aan al de voorbijgangers altijd herinneren dat er in de geschiedenis van een volk somwijlen sombere harde en dagen voorkomen.” (CM)