Assisen: “Niet zeker of ze Ferre wel heeft proberen reanimeren”

Laurens Kindt

Op het assisenproces tegen Ann Vandekerckhove (46) uit Zwevegem, die beschuldigd wordt van de gifmoord op haar zoontje Ferre (8) in maart 2017, hebben de wetsdokter, de toxicoloog en de MUG-arts getuigd. “Of ze Ferre effectief nog gereanimeerd heeft, kunnen we niet met zekerheid zeggen. Ze was in ieder geval niet bezweet toen ik daar aankwam”, zei de MUG-arts.

De voorzitter besliste vanmorgen om toxicoloog Jan Cordonnier, wetsdokter Geert Van Parys en MUG-arts Philip Struyve van het AZ Groeninge samen te laten getuigen. Die laatste was als eerste dokter aanwezig op 15 maart 2017, de dag van de feiten. “We raakten eerst niet binnen in het huis omdat er twee agressieve honden zaten. In de gang lag het papier en karton zodanig gestapeld dat we de voordeur maar twintig centimeter open kregen. Toen we na een vijftal minuten binnen kwamen, zagen we meteen dat reanimeren geen zin meer had. Het lichaampje was koud, vertoonde lijkstijfheid en lijkvlekken. Het contrast tussen de goed onderhouden auto en het huis, dat eigenlijk een stort was, viel mij op”, vertelde Philip Struyve.

Reanimatie

Wetsdokter Geert Van Parys lichtte de autopsie op Ferre Dewerchin toe. “Uitwendig had dat kind geen letsels. Inwendig op het eerste zicht ook niet, maar toen we het lichaam openmaakten, moesten we achteruit deinzen door de indringende geur. Normaal moeten we er een toxicoloog bijhalen om uit te maken welke stof die geur veroorzaakt maar hier was meteen duidelijk: ether. We konden niet uitmaken of de ether vrijwillig of gedwongen genomen werd. Normaal vinden we ook letsels afkomstig van de reanimatie zelf, maar ook dat vonden we niet. Samengevat: Ferre was een heel gezond kind dat plots en onverwacht was overleden en dat zijn volledige lichaam eigenlijk geïmpregneerd was door ether.”

Wetsdokter Geert Van Parys. (archief Davy Coghe)©Davy Coghe Davy Coghe
Wetsdokter Geert Van Parys. (archief Davy Coghe)©Davy Coghe Davy Coghe

“Op basis daarvan konden we geen onderscheid maken tussen een gedwongen of een vrijwillige inname van ether. Van de onderzoeksrechter moest ik daarna ook nog onderzoeken of het klopt dat de beschuldigde Ferre nog heeft proberen reanimeren. Maar kinderen hebben een heel elastische thorax, in tegenstelling tot volwassenen. Dat er geen letsels waren, betekent dus niet dat er niet gereanimeerd werd. We kunnen het dus niet met zekerheid zeggen”, klonk het.

Soeplepel

Toxicoloog Jan Cordonnier had didactisch materiaal mee voor het hof en de jury. “Ik heb een flesje ether mee. Iedereen kan er eens aan ruiken, maar liefst niet van te dichtbij”, klonk het. Hij had nog een flesje bij, waarin ether vermengd was met water. “U kan duidelijk zien dat ether altijd een laag vormt die boven drijft”, legde Jan Cordonnier uit. “Het slachtoffer had 680 milligram ether per liter in zijn bloed. We konden dus bijna zeker zijn dat het slachtoffer de ether had gedronken, want door snuiven kan je niet aan die hoge concentraties komen.”

Toxicoloog Jan Cordonnier. (archief Davy Coghe)©Davy Coghe Davy Coghe
Toxicoloog Jan Cordonnier. (archief Davy Coghe)©Davy Coghe Davy Coghe

“Als je weet wat de lethale dosis is voor een kind van 30 kilogram, dan weten we dat hij ongeveer een soeplepel moet gedronken hebben. De concentratie ether in het bloed van Ann Vandekerckhove was veel minder, maar het staal is maar vijf uren na haar arrestatie afgenomen. De etherconcentratie vermindert echter na drie uur al tot maar dertig procent van de oorspronkelijke concentratie dus op het moment van de feiten moet dat veel hoger gelegen hebben”, klonk het.

Met de app

Een jurylid wou nog weten of de wetsdokter het exacte moment van overlijden kon bepalen. “Een kind koelt sneller af dan een volwassene. Alle rekenmethodes zijn behept met een grote variabiliteit. Ik gebruik tegenwoordig een app, die in verbinding staat met de collega’s in Zurich. Op basis van de gegevens die ik hier hoor, zoals de lijkstijfheid en de lijkvlekken, is het tijdstip van overlijden vier uur voor het aantreffen, met een variabiliteit van 2,8. Dus het kind is overleden tussen de één en zeven uur voor het aangetroffen werd, met een zekerheid van 95 procent.

Het dossier tegen Ann Vandekerckhove. (LK)
Het dossier tegen Ann Vandekerckhove. (LK)

Openbaar aanklager Carl Bergen wou nog weten hoe lang de doodsstrijd van Ferre heeft geduurd. “Dat kunnen we niet zeker weten maar als ether gebruikt in de anesthesie, duurt het vijftien à twintig minuten voor een patiënt echt verdoofd is”, antwoordde Jan Cordonnier. “Dat is ook de reden waarom het in de Westerse geneeskunde niet meer gebruikt wordt als verdovingsmiddel. Die twintig minuten is dan nog maar de tijd tot de patiënt verdoofd is. Tegen dat de patiënt overlijdt, moet er toch al zeker een half uur overgegaan zijn”, vulde zijn collega Geert Van Parys aan. “Is het aanneembaar dat een kind van acht jaar dat zou drinken?”, wou de procureur nog weten.

Openbaar aanklager Carl Bergen. (LK)
Openbaar aanklager Carl Bergen. (LK)

“Wie ether gewoon is, reageert daar anders op dan mensen die het niet gewoon zijn. En wat de beschuldigde betreft: zij beweert dat ze 750 milliliter ether gesnoven zou hebben in de uren daarvoor. Dat is een fles wijn. Dat is onmogelijk. Mocht ze dat gedaan hebben, dan zou dat dodelijk geweest zijn. Het is veel waarschijnlijker dat ze ether gedronken heeft”, klonk het. “Is ether een gif?”, wou de procureur nog weten. “Als je een fles koopt, staat er geen gifkop op. Wel een andreaskruis, wat ‘schadelijk’ betekent. Maar, zoals Paracelsus in de vijftiende eeuw al zei, het is niet de stof maar de toediener die er een gif van maakt”, klonk het.

Jurylid onwel

“Hoe reageerde ze toen u de dood vaststelde?”, wou Jef Vermassen weten van de MUG-arts. “Normaal zijn dat momenten van ongeloof, van hysterie en grote emoties. Maar hier reageerde de moeder zeer gelaten, zeer apathisch. Dat viel mij toch wel op”, klonk het. “De aanblik van dat huis ga ik nooit vergeten. Er was geen stoel om op te zitten, dat bed was een vuile matras, er was geen vierkante centimeter vrij op de vloer. Maar haar auto was piekfijn in orde, dus naar buiten toe leek alles in orde. We zien dat vaak: een mooie façade, maar een drama binnen”, zei de MUG-arts. Toen Jef Vermassen nog enkele vragen stelde aan wetsdokter Van Parys over het stervensproces van Ferre werd een jurylid plots onwel. Het reservejurylid was gisteren ook al in huilen uitgebarsten toen de politiemannen die als eersten ter plaatse waren hun getuigenis aflegden. De dame kreeg de nodige verzorging van de aanwezige artsen. Na een kwartier schorsing werd de getuigenis van de drie artsen hernomen.

Advocaat Jef Vermassen. (LK)
Advocaat Jef Vermassen. (LK)

“Zij heeft gereanimeerd – zegt ze – met één hand. Is dat effectief?”, wou Jef Vermassen weten. “Neen, helemaal niet. Bij een reanimatie moet je de juiste hoeveelheid kracht gebruiken. Een verpleegkundige, werkzaam in een ziekenhuis, moet dat in principe kunnen. Daar moet men periodiek ook testen voor doen, dus ze zou dat moeten kunnen”, klonk het antwoord van de MUG-arts. “Zou een kind zo’n soeplepel ether vrijwillig opdrinken? Is dat niet heel vies?”, wou Jef Vermassen nog weten. “Nogmaals: dat kind is gewoon aan die geur. Het hing daar overal in huis. Dat hij al eens gesnoven had aan ether en zelf zei dat hij er dronken van was geweest? Ja, dat kan mee gespeeld hebben”, aldus Jan Cordonnier. “Hoe zwaar is dat, vijftien minuten iemand reanimeren?”, wou advocaat Rik Van Reusel weten. “Dat is heel zwaar. Normaal gezien wisselen we om de twee minuten, omdat het zoveel kracht vergt. Zij gaf me echter niet de indruk van bezweet te zijn toen ik daar aankwam”, zei de MUG-arts.

Per ongeluk

Anthony Mallego, één van de drie advocaten van Ann Vandekerckhove, kwam ook terug op de reanimatie. “Is een harde ondergrond ook niet belangrijk voor een goeie reanimatie?”, wou hij weten. “Ja, dat klopt”, bevestigde de MUG-arts. “Wij leggen soms zelfs planken onder iemand die moet gereanimeerd worden”, klonk het. In dit dossier lag slachtoffer Ferre Dewerchin op een zetelbed en dus niet op een harde ondergrond. “Komt het vaak voor dat kinderen gif innemen?”, vroeg de advocaat. “Ja, dat komt heel frequent voor, dat kinderen huishoudelijke producten per ongeluk innemen. De meeste producten die per ongeluk genomen worden, zijn degene die er aantrekkelijk uitzien of goed ruiken zoals vaatwastabletten bijvoorbeeld. Hoe makkelijker drinkbaar de producten, hoe gevaarlijker”, klonk het.

Deze voormiddag komen nog twee psychiaters aan het woord die de beschuldigde onderzocht hebben. Ook de ondertussen gepensioneerde onderzoeksrechter Marc Allegaert komt zijn getuigenis afleggen.