“Zoveel West-Vlamingen naar Auchan, is dat niet jammer?”: lijsttrekkers Melissa Depraetere en Pablo Annys (Vooruit) over hun prioriteiten voor de verkiezingen

Geen West-Vlamingen meer in Auchan. Meer bedden voor onze ouderenzorg. Meer bankautomaten en bussen. Hogere lonen. Dat zijn de prioriteiten van Vooruit voor onze provincie. Dat zeggen lijsttrekkers Melissa Depraetere (federaal) en Pablo Annys (Vlaams). Opvallende anekdote: vader Jo Rousseau heeft bedankt voor een plaats op de lijst.

Het is vrijdagnamiddag in Wevelgem en de zon breekt eindelijk door de wolken. Melissa Depraetere heeft net enkele uren huisbezoeken gedaan. De 31-jarige Harelbeekse blaast even diep uit, als ze café Cameo binnenwandelt. “Wij doen acht weken na elkaar huisbezoeken. Dat is zes dagen op zeven, van 9.30 tot 17 uur. Dat is ongelooflijk leuk en leerrijk, maar ook intensief.”

Pablo Annys komt van Brugge, waar de 49-jarige psycholoog schepen is. Ook hij is aan zijn ronde bezig, zegt hij. “Maar dan vooral in het noorden van onze provincie. Deze huisbezoeken zijn een traditie in onze partij.” Als de volkse cafébazin Metje, voor de gelegenheid met rode trui, de cola’s en de watertjes op tafel heeft gezet, beginnen we eraan.

Eerlijk: krijgt u nooit de deur tegen uw neus tijdens al die huisbezoeken?

Annys: “Dat valt goed mee. Hoogstens twee keer op honderd. Zeker niet meer. Eén keer werd ik met een borstel aangevallen. Gie vule socialist. (lacht) Dat is wel al enkele jaren geleden.”

Depraetere: “Ik heb het nog maar één keer meegemaakt dat de deur weer dichtgesmeten werd. Als je beledigd wordt, is dat vooral online. In het echt zijn de mensen veel vriendelijker. Deze huisbezoeken leveren vaak zelfs goede gesprekken op. Net daarom zijn ze zo belangrijk. Zo weet je wat er leeft. En de meeste mensen waarderen dat ook, hoor. De contacten op sociale media zijn veel vluchtiger.”

Hebt u al iets geleerd dat u nog niet wist?

Depraetere: “Jawel. Ik sprak vandaag iemand die al tien jaar aan het wachten is op zijn zorgbudget. Je weet natuurlijk wel dat die wachtlijsten bestaan, maar op huisbezoek krijgen deze ook een gezicht. Dat raakt je.”

Annys: (knikt) “Ik heb senioren zien wenen omdat hun bushaltes afgeschaft zijn. Deze mensen zijn daardoor in een sociaal isolement beland. Als je die verhalen persoonlijk te horen krijgt, dan draag je dat toch langer mee.”

Depraetere: “Maar de mensen spreken vooral over hun portemonnee. Het leven is duurder geworden en de Vlaamse regering heeft hun leven ook duurder gemaakt. De mensen zijn daar kwaad om. Dat valt mij heel hard op.”

Dat past natuurlijk goed in uw agenda. Volgens Vlaams Belang spreken de mensen vooral over migratie.

Depraetere: “Maar daar gaat het ook over, hoor. Maar meestal wordt migratie gekoppeld aan de portemonnee. Dat het leven voor hen zo duur geworden is, zeggen de mensen dan, terwijl die vreemden alles krijgen.”

Annys: “Dat gaat dikwijls over sociale woningen. Veel mensen denken dat vreemdelingen direct een sociale woning krijgen. Dat is niet zo. In Brugge lopen de wachtlijsten, helaas, op tot zeven jaar. (benadrukt) Maar dat geldt voor iedereen. Dat zijn de objectieve feiten. Dat moeten wij dan ook uitleggen.”

Depraetere: “Soms is het inderdaad fake news. Maar soms hebben ze ook gelijk. Er zijn dingen die verkeerd lopen.”

Deze krant heeft tien prioriteiten opgesteld voor onze provincie. Welke zet u bovenaan?

Annys: “Betaalbare en kwaliteitsvolle zorg. De vergrijzing van onze provincie zet ons voor een gigantische uitdaging. Helaas wordt die zwaar onderschat. We zitten vandaag al in een crisis – ik voel dat in Brugge, waar ik voorzitter ben van de woonzorgcentra. Wachtlijsten die oplopen tot acht maanden, mensen die van het ene naar het andere kortverblijf gestuurd worden, een tekort aan personeel. Als we dit niet beter aanpakken, gaan we binnen tien jaar écht in de penarie zitten. Want dan zijn ook alle babyboomers 85 plus. Ik begrijp niet waarom de Vlaamse regering weigert om dit ernstig voor te bereiden. We hebben vandaag 17.000 bedden in onze provincie, terwijl we er al 22.000 nodig hebben. Vandaag, hé! Wat zal dat dan zijn binnen tien jaar?”

“Als we de ouderenzorg niet beter aanpakken, gaan we binnen tien jaar écht in de penarie zitten” – Pablo Annys

Wat is uw oplossing?

Annys: “Om te beginnen: meer bedden. Je moet de programmatienorm opnieuw invoeren. Dat is de norm die voorspelt hoeveel extra bedden je nodig hebt en die je dan ook moet subsidiëren. Deze regering heeft die norm on hold gezet. Tegelijk moet ook de personeelsbezetting omhoog. In Brugge betalen we zelf extra personeel, maar niet elke gemeente heeft die budgettaire luxe.”

Zou ouderenzorg volledig in publieke handen moeten komen? Dat wil zeggen: geen private woonzorgcentra meer.

Depraetere: “Private zorg wil zoveel mogelijk winst maken, en zal dus kijken naar besparingen. Wij zijn daarom voorstander van zoveel mogelijk publieke zorg. Maar dit is niet het moment om te zeggen dat er geen private rusthuizen meer mogen zijn. We hebben al een tekort aan bedden.”

Annys: “Klopt. Ik zou het niet verbieden, maar het is inderdaad zo dat publieke zorg veel aantrekkelijker is voor de mensen. Omdat het goedkoper is, maar ook kwalitatiever.”

Depraetere: “Dus aan alle partijen die vandaag willen besparen op zorg: héél slecht idee.”

Wat is uw prioriteit?

Depraetere: “Onze dorpen weer leven inblazen. Dat is een strijd die ik al enkele jaren voer. Ik vind bijvoorbeeld dat elke dorpskern een bankautomaat moet hebben. Dat is zo belangrijk voor de mensen. Maar wat zien we vandaag? Dat de grote banken hun diensten afbouwen, maar tegelijk wel hun kosten verhogen. Je moet hen daarom dwingen om in elke dorpskern een automaat te installeren. En als ze niet luisteren, moet je hen beboeten. Want de banken spreken maar één taal: die van het geld. Dat is een absolute prioriteit voor de volgende regering.”

Waarom is dat zo belangrijk? Zou dat zo’n verschil maken in het leven van mensen?

Depraetere: “Ja. Want het is door zulke dingen dat de mensen zich in de steek gelaten voelen. Dat gaat niet alleen over bankautomaten. Het gaat ook over de afbouw van openbaar vervoer in onze dorpen. Pablo heeft daarnet al aangegeven hoe belangrijk bussen zijn, ook voor het sociaal contact. (windt zich op) Ouderen die niet meer buiten kunnen, omdat ze geen bus hebben: dat is toch schrijnend!”

Annys: “We zien dat ook in onze deelgemeenten. Buurtwinkels die verdwijnen bijvoorbeeld. Daarom geven wij vanuit de stad financiële incentives tot 10.000 euro voor mensen die een buurtwinkel openen. Maar dat is niet voldoende.”

Als u zelf één prioriteit mag toevoegen, welke zou dat zijn?

Annys: “Ik wil graag de link leggen naar onze 1 mei-boodschap. Werken moet méér lonen. Dat is zeker hier in onze provincie belangrijk. Wij hebben de hoogste werkzaamheidsgraad: 79,5 procent. We hebben ook de minste inactieven. En we hebben de beste productiviteit. Je kan dus zeker zeggen dat wij de hardste werkers zijn. Maar het loont onvoldoende. Wij stellen daarom voor om de minimumlonen op te trekken naar 15 euro per uur en 2.500 euro per maand bruto.”

Dat zal onze bedrijven een pak geld kosten.

Depraetere: “Alles wat je beslist, heeft een prijs, maar onze maatregelen zullen ook de bedrijven ten goede komen. Het zal ervoor zorgen dat ze meer volk vinden en dat is vandaag de grootste uitdaging. En trouwens: wat gaan de mensen doen als ze een deftig loon krijgen? Meer verteren en consumeren.”

Annys: “En we willen tegelijk de lasten op arbeid verlagen, wat ook goed is voor de bedrijven. Ik ben zelf ondernemer geweest, ik weet hoe die wereld werkt, hoor.”

U schotelt de mensen sprookjes voor, zeggen economen.

Annys: “Dat zeiden ze ook, toen we beloofden de pensioenen op te trekken. Maar zie: we hebben het gedaan, hé.”

Depraetere: “Economen moeten misschien eens anders redeneren. Als ik een West-Vlaams bedrijf bezoek, krijg ik altijd te horen: we vinden geen volk meer. Dus moet je ervoor zorgen dat werken aantrekkelijker wordt. Op lange termijn zal dit alleen maar opbrengen.”

Annys: “Ook de VDAB zal een tandje moeten bijsteken.”

Is ook arbeidsmigratie een oplossing voor die krapte?

Annys: “Ja, ik blijf dat zeggen. In onze woonzorgcentra hebben wij dertig verpleegkundigen uit Kerala, India. Wij hebben hen nodig. Onze welvaart zal krimpen als we niet gericht aan arbeidsmigratie gaan doen. Dat is trouwens ook wat Voka West-Vlaanderen zegt. Ik ben daar blij mee.”

Welke prioriteit voegt u toe, mevrouw Depraetere?

Depraetere: “Onze winkelkar. Is het niet jammer dat er zoveel West-Vlamingen de grens met Frankrijk oversteken om boodschappen te doen? Vooral naar Auchan dan. Dat is iets wat heel hard leeft in het zuidwesten van onze provincie. En hoe komt dat? Omdat dezelfde producten daar zoveel goedkoper zijn. Dat producten zo duur zijn geworden, heeft dikwijls te maken met graaiflatie of krimpflatie. Neem een zak chips van 200 gram. Wat doen producenten? De inhoud in alle stilte verminderen naar 180 gram, maar dezelfde prijs of zelfs meer vragen. Dat is misleiding van de consument. Wij zijn een van de weinige landen die dat niet aanpakken.”

“Als de prijzen van basisproducten zoals aardappelen en melk te fors stijgen, moeten we durven gaan voor prijsblokkering” – Melissa Depraetere

Wat zou u dan doen?

Depraetere: “In Frankrijk is die praktijk verboden. Als de inhoud van een product verandert, moet dat duidelijk vermeld worden. Dat zouden wij ook moeten opleggen. Maar ik zou nog een stap verder willen gaan. Als de prijzen van basisproducten zoals aardappelen en melk te fors stijgen, moeten we opnieuw durven gaan voor een prijsblokkering. Vroeger deden we dat ook, hé. We hadden dat nooit mogen loslaten. Het systeem is volledig uit de hand gelopen. We moeten een stap terugzetten en ervoor zorgen dat het leven weer betaalbaar is.”

Denkt u niet dat de kleine boer daar de dupe van zal zijn?

Depraetere: “Neen. Want wie gaat met al die winsten lopen? Dat zijn de grote bedrijven. Het is aan hen dat we een prijsblokkering willen opleggen. (benadrukt) Het is vandaag dat de boeren de dupe zijn, want zij hangen vast aan wurgcontracten. Als de mensen niet meer naar Auchan trekken en weer hier hun boodschappen doen, zal dat onze economie, en dus ook onze boeren, alleen maar ten goede komen.”

Annys: “Ook in Sluis loopt het elke zondag vol van West-Vlamingen die daar hun boodschappen doen. Farmaceutische producten en zo. En wellicht ook voor de sekswinkels.” (lacht)

Depraetere: “Zeg, ik kreeg onlangs de vraag of jij die Pabo bent van de gelijknamige winkels.”

Annys: “Die vraag krijg ik dikwijls voorgeschoteld, hoor.” (schatert het uit)

Wordt u trouwens nog vaak over uw ex-voorzitter Conner Rousseau aangesproken, ook een halve West-Vlaming?

Annys: “Jawel, en de mensen zijn blij dat hij terug is. Ik krijg dikwijls te horen dat ze voor hem willen stemmen. Dan moet ik wel uitleggen dat dat helaas niet kan, dat hij alleen in Oost-Vlaanderen op een lijst staat. Maar ik heb nog geen enkele negatieve kritiek gekregen.”

Depraetere: (knikt) “Alleen op studentendebatten zou je eens een kritische opmerking krijgen. Maar inderdaad niet als je huisbezoeken doet. De mensen vinden het goed dat hij terug is.”

Was het trouwens niet de bedoeling dat vader Jo Rousseau op een West-Vlaamse lijst zou staan?

Depraetere: “Dat is inderdaad besproken geweest. (aarzelend) Zou ik dat hier nu wel zeggen? Maar goed: hij heeft dus finaal niet gedurfd. Ik had hem gevraagd om één van onze duwers te zijn op de federale lijst. Zijn antwoord was: Misschien moet mijn zoon dat eens komen vragen. Ik zou eerst willen weten of hij dat wil. Dus je ziet: een grote mond heeft soms een klein hartje.” (lacht)