Vincent Van Quickenborne (Open Vld) stapt op als minister van Justitie. Dat heeft hij aangekondigd tijdens een persconferentie.
Het ontslag komt er in de nasleep van de aanslag in Brussel begin deze week. Er is aan het licht gekomen dat Tunesië vorig jaar om de uitlevering heeft gevraagd van Abdesalem Lassoued, de man die maandag een aanslag pleegde in Brussel waarbij twee Zweden om het leven kwamen. Aan die uitleveringsvraag gaf de bevoegde magistraat geen gevolg. Van Quickenborne zegt zijn politieke verantwoordelijkheid te nemen voor die “onaanvaardbare fout”.
Tunesië vroeg om de uitlevering op 15 augustus vorig jaar. Op 1 september heeft de federale overheidsdienst Justitie dat verzoek overgemaakt aan het parket van Brussel, aldus Van Quickenborne. De bevoegde magistraat gaf er daarna geen gevolg aan.
“Een fout met dramatische gevolgen”, aldus de ontslagnemende minister. “Als minister kan en mag ik niet tussenkomen in de beslissing van een magistraat. Ook al is dit het werk van een individuele onafhankelijke magistraat, toch wil ik mijn politieke verantwoordelijkheid nemen. Ik zoek geen uitvluchten of excuses. De nieuwe informatie van het parket treft mij in het hart, omdat ik mijn best gedaan heb om justitie beter te maken.”
Van Quickenborne bood tot slot “namens justitie” nog zijn verontschuldigingen aan bij de slachtoffers en nabestaanden, en bij de Belgische en Zweedse bevolking.
Samenloop van omstandigheden
Johan Delmulle, procureur-generaal van Brussel, legde uit dat vorig jaar 31 soortgelijke dossiers door het parket van Brussel werden ontvangen. “Dit is het enige van die 31 dat na ontvangst niet verder werd afgehandeld”, legde hij uit. “Ik kan niet anders dan concluderen dat de enige oorzaak een jammerlijke samenloop van omstandigheden is, waarbij het dossier te wachten werd gelegd en uit het oog werd verloren.”
Delmulle drukte nog zijn waardering uit voor “de inspanningen die de minister leverde om het parket van Brussel te versterken en de andere politieke partijen te proberen overtuigen om een effectieve procureur des Konings in Brussel te benoemen”. Brussel zit al een tijd zonder volwaardige procureur des Konings door een politieke communautaire twist.
Na zijn verklaring vertrok de zichtbaar aangeslagen Van Quickenborne meteen. Journalisten mochten geen vragen stellen.
Terreuraanslag in Brussel betekent einde van Van Quickenborne als justitieminister: een biografie
De aanslag op Zweedse voetbalfans in Brussel betekent het einde van Vincent Van Quickenborne als minister van Justitie. Met zijn ontslag verdwijnt een van de absolute sterkhouders van Open VLD van de laatste decennia uit de Vivaldi-regering. Hij maakte deel uit van verschillende federale regeringen en is al meer dan tien jaar (titelvoerend) burgemeester in Kortrijk.
Van Quickenborne is geboren op 1 augustus 1973 en woont in Kortrijk. Hij heeft een licentiaat in de rechten op zijn cv en was actief als advocaat aan de balie van Kortrijk.
Eind jaren ’90 was hij één van de boegbeelden van de beweging ID21 die Bert Anciaux oprichtte en die als VU-ID deelnam aan de verkiezingen van 1999. Van Quickenborne raakte verkozen in de Senaat. Daar liet hij zich opmerken door zijn engagement in zeer specifieke dossiers zoals de genocidewet, de Palestijnse kwestie, het Berlaymontgebouw en het Koningshuis.
Bij het uiteenvallen van VU en ID21 koos hij voor Spirit, maar toen die partij in 2002 in kartel ging met sp.a, maakte Van Quickenborne met een aantal andere mandatarissen de overstap naar de VLD waar hij op de congressen niet onopgemerkt bleef. Zo liet hij samen met Jean-Marie Dedecker de passage over de protocollaire functie van het staatshoofd in het partijprogramma schrijven.
Bij de verkiezingen van 18 mei 2003 was hij eerste opvolger voor de Kamerlijst in West-Vlaanderen. Hij werd nadien staatssecretaris voor Administratieve Vereenvoudiging in de paarse regering Verhofstadt II. Van Quickenborne of ‘staatssecretaris Q’ leefde zich uit en maakte van de strijd tegen ‘Kafka’ een begrip in de Belgische politiek. Hij schopte het met zijn Kafka-website zelfs tot in The Wall Street Journal en The Financial Times.
Na het vertrek van Fientje Moerman uit de Vlaamse regering in 2007 werd Van Quickenborne geciteerd als haar opvolger. Hij liet de kelk toen aan zich voorbijgaan en werd nadien minister van Ondernemen en Vereenvoudigen in de regeringen-Leterme en Van Rompuy. In de aanloop naar de voorzittersverkiezingen bij Open VLD schaarde hij zich als running mate achter de latere winnaar Alexander De Croo. Daardoor werd hij in 2009 samen met Patricia Ceysens ondervoorzitter van Open VLD.
Bij de verkiezingen van juni 2010 werd Van Quickenborne opnieuw verkozen in de Kamer. Na de Guinness Book of Records-regeringsformatie trad hij in december 2011 aan als vicepremier en minister van Pensioenen in de regering-Di Rupo. In die functie voerde hij meteen een pensioenhervorming door, waarbij de leeftijd van het vervroegd pensioen met twee jaar werd opgetrokken. Een beslissing die leidde tot wrevel en stakingen bij de overheidsbonden.
In oktober 2012 nam hij ontslag uit de regering om burgemeester van Kortrijk te worden en keerde hij terug naar de Kamer. Zijn functies van vicepremier en minister van Pensioenen werden overgenomen door toenmalig Open VLD-voorzitter Alexander De Croo, die bijgevolg ontslag nam. Vervolgens was Van Quickenborne samen met voormalig eerste minister Guy Verhofstadt tijdelijk voorzitter van de Open VLD, tot Gwendolyn Rutten in december 2012 officieel werd verkozen als nieuwe voorzitter van de partij.
In 2012 nam Van Quickenborne in zijn thuisstad Kortrijk ook de fakkel over van CD&V-burgemeester Stefaan De Clerck. Daarmee kwam er een einde aan 150 jaar christendemocratisch bestuur in de Leiestad. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 kon Van Quickenborne zijn sjerp houden. De lokale lijst Team Burgemeester – gebouwd rond zijn Open VLD – werd afgetekend de grootste partij.
In 2014 werd Van Quickenborne als lijsttrekker in West-Vlaanderen opnieuw verkozen als Kamerlid. In plaats van de regeringsbanken, nam de West-Vlaming plaats op de banken van de Kamer, waar hij tot 2019 voorzitter was van de commissie Sociale Zaken. In mei 2020 werd hij voorzitter van de liberale fractie in opvolging van Egbert Lachaert die toen partijvoorzitter was geworden. In oktober 2020 gaf hij het fractieleiderschap door aan Maggie De Block en trad hij zelf toe tot de regering-De Croo, waar hij vicepremier en minister van Justitie en Noordzee werd.
Als minister van Justitie voerde minister Van Quickenborne de strijd tegen de drugscriminaliteit op, maar die strijd deed hem ook in het vizier van het drugsmilieu belanden. Zo werd in september 2022 aan zijn woning een auto met Nederlandse nummerplaat aangetroffen met daarin kalasjnikovs, vuurwapens en twee flessen met benzine. Die vondst leidde naar vier Nederlandse mannen uit het drugsmilieu. Zij werden verdacht van een poging tot ontvoering van Van Quickenborne. Op 23 en 25 september 2022 werden alle vier mannen door de Nederlandse politie in Den Haag en Leidschendam aangehouden. Van Quickenborne moest met zijn gezin onderduiken en kreeg verhoogde beveiliging.
In augustus 2023 was er een incident waarbij gasten op het verjaardagsfeest van Van Quickenborne urineerden tegen een politiecombi die ter beveiliging voor zijn woonst stond. Van Quickenborne zei nadien dat hij niet op de hoogte was van dat plasincident, maar uit beelden bleek nadien dat de minister later diezelfde avond zelf ook, samen met een andere gast, naar buiten kwam. De minister leunt op die beelden achterover en doet alsof hij gaat plassen. Daarna kijken Van Quickenborne en zijn gast naar de gsm van de minister en lachen ze. De minister bleef nadien ontkennen dat hij op de hoogte was van het gedrag van zijn gasten.
Niet het plasincident, maar de aanslag van de Tunesische islamistische terrorist Abdesalem Lassoued op Zweedse voetbalfans in Brussel begin deze week kostte Van Quickenborne uiteindelijk zijn functie. Hij kondigde vrijdagavond zelf aan dat aan het licht is gekomen dat Tunesië vorig jaar om de uitlevering heeft gevraagd van Lassoued.
Tunesië vroeg om de uitlevering op 15 augustus vorig jaar. Op 1 september heeft de federale overheidsdienst Justitie dat verzoek overgemaakt aan het parket van Brussel, aldus Van Quickenborne. De bevoegde magistraat gaf er daarna geen gevolg aan. “Een fout met dramatische gevolgen”, aldus de minister, die prompt aankondigde zijn politieke verantwoordelijkheid te nemen en ontslag te nemen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier