Het gemeentebestuur wil straks een nieuwe bestemming geven aan de Sint-Andreaskerk in Bikschote. In een eerste conceptschets zou de kerk zijn spits en dak verliezen, maar wel een beperkte ruimte voor een liturgische viering behouden.
De Mariazaal in Bikschote liep maandavond zo goed vol voor de eerste gemeenteraad in het dorp sinds 1971 dat er extra stoelen moesten gezocht worden in de aanpalende klaslokaaltjes. Het gemeentebestuur van Langemark-Poelkapelle had immers beloofd een update te geven over enkele belangrijke beleidsdossier in de deelgemeente.
Vooral de eerste plannen over de herbestemming van de Sint-Andreaskerk deed het publiek de oren spitsen. “Iedereen in de gemeente is zich er heel bewust van dat we een oplossing moeten vinden, liefst op een zo kort mogelijke termijn”, aldus burgemeester Dominique Cool (N-VA), die voor de toelichting Nick De Roo van NoA Architecten had uitgenodigd. “Hij is misschien wel dé specialist in Vlaanderen wat betreft de herbestemming van kerken.”
Herbestemming
Nick De Roo, afkomstig van Merkem, startte zijn presentatie met enkele referenties dat zijn architectenbureau realiseerde de afgelopen jaren, zoals het In Flanders Fields Museum, het stadhuis van Menen, het gemeenschapscentrum van Geluwe en het gemeentehuis van Lo-Reninge. Telkens ging het daarbij om een herbestemming van een oud gebouw. “De afgelopen zes jaar ben ik uitsluitend bezig geweest met de herbestemming van kerken. Dat is een heikele kwestie, want voor de 1.800 kerken in België zijn er maar 230 parochiepriesters”, aldus Nick De Roo. “Vandaar de steeds luidere roep naar haalbare herbestemmingen of nevenbestemmingen voor zulke gebouwen.”
Stabiliteitsproblemen
Ook de kerk van Bikschote staat in het vizier voor een herbestemming. “De toestand van de kerk is niet goed. Er zijn stabiliteitsproblemen, scheuren in de muren en het dak is in slechte toestand”, vervolgde de architect. “De eerste keer dat we de kerk bekeken hebben, was zes jaar geleden en in die zes jaar zagen we het gebouw alleen maar achteruitgaan.”
Door die erbarmelijke bouwkundige toestand van de kerk is de architect ervan overtuigd dat niets doen geen optie is, al begrijpt hij ook wel het emotionele aspect voor de mensen van Bikschote. “Een dorp valt of staat met zijn kerk. Neem de kerk weg en je castreert je dorp. Wat wel kan werken, is het wegnemen van de spits van de kerktoren, kijk maar naar de kerken van Loker en Woesten. Dat zou ook een mogelijkheid zijn in Bikschote. Door de spits weg te nemen, creëer je ook de mogelijkheid om er op termijn een uitkijktoren van te maken.”
Nick De Roo haalde ook het voorbeeld van de kerk van Bossuit aan. “Daar was er een gelijkaardige problematiek. Uiteindelijk werd beslist om alles wat in de toekomst nog kosten met zich mee zou brengen gecontroleerd weg te nemen. De kerk werd gestript tot slechts de buitenmuren overeind bleven. De toren bleef behouden, zij het zonder spits. De kerkruimte werd zo omgevormd tot een publieke ruimte.”
Nog geen ontwerp
Dat is ook het voorstel voor de kerk van Bikschote. “Het is een concept, geen ontwerp”, benadrukte Nick De Roo. “Maar in dit concept verdwijnt ook de spits en het dak van de kerk. Het decanaat wil dat de kerk zijn liturgische functie behoudt, dus wordt er wel geopteerd om een kleine liturgische ruimte over te houden. Dat gaat om een klein bescheiden gebouwtje dat energetisch performant is, dus gemakkelijk op te warmen voor een korte periode.”
De rest van het gebouw zou dan een soort kerktuin in openlucht kunnen worden. “Dat zijn projecten waar de mensen naar komen kijken en die Bikschote dus op de kaart kunnen zetten”, aldus Nick De Roo. “Het is als het ware een veilige ommuurde omgeving waar activiteiten als marktjes en recepties kunnen plaatsvinden. Enkele elementen van het vroegere kerkgebouw, zoals pilaren, delen van de vloer of brandramen, kunnen behouden blijven. Een groot raam kan bijvoorbeeld afgezaagd worden tot beneden om een extra toegang te creëren.”
De architect had ook al een indicatieve raming gemaakt van de kostprijs voor dergelijk project die afklokte op 1,1 miljoen euro in totaal, maar hij benadrukte dat de uiteindelijke kostprijs daar aanzienlijk kan van afwijken afhankelijk van onder andere de kosten voor de afbraak.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
