Het parket is ook in Meulebeke een onderzoek gestart na immoplannen van de burgemeester. Nu het ene na het andere verhaal opduikt over de onfrisse verhouding van lokale politici met vastgoedtransacties in hun eigen gemeente, rijst de vraag wat er aan de hand is. Zijn de regels niet duidelijk genoeg? “Té veel regels is ook niet goed, dan wil niemand nog politicus worden.”
Burgemeester Dirk Verwilst (CD&V) van Meulebeke is voorlopig de laatste in een rijtje van burgemeesters die de voorbije anderhalve maand in opspraak kwamen door mogelijke belangenvermenging. Alle details over die zaak leest u hier. Ook bij het verhaal van Francesco Vanderjeugd in Staden, Ward Vergote in Moorslede en Anthony Dumarey in Oudenburg blijkt dat lokale politici al te vaak moeten dansen op een slappe koord wanneer ze in eigen gemeente immobiliën willen kopen en/of verkopen.
Gebruiken ze hun kennis en macht om hier en daar een slag te slaan die een gewone burger niet kan slaan? In het geval van Vanderjeugd, Vergote en Verwilst zal het onderzoek van het parket dat moeten uitwijzen, in het geval van Dumarey is het bewuste project waaraan zijn immokantoor meewerkte ondertussen stopgezet.
Machtsmisbruik
De stroom aan verhalen doet de vraag rijzen wat er in onze provincie aan de hand is. “Niets meer dan anders”, lacht Ignace Vandewalle. Als ex-cabinetard van onder andere Marc Verwilghen, Vincent Van Quickenborne en Jean-Marie Dedecker is hij gepokt en gemazeld in de politiek. Bovendien schreef Vandewalle meerdere boeken over de soms dubieuze houding van politici in vastgoeddossiers.
“Politici die hun macht misbruiken, dat is van alle tijden. Alleen komt het nu sneller naar boven, dankzij de wet op de openbaarheid van bestuur en dankzij het internet, waar heel wat gegevens makkelijk te vinden zijn. Een dergelijke affaire aan het licht brengen, vergde vroeger veel meer opzoekingswerk én de bescherming onder politici was ook sterker.”
“Het is van alle tijden en alle partijen. Eigenlijk is het des mensen”, zegt ook professor lokale politiek Herwig Reynaert van de UGent. En toch vindt hij niet dat de regels moeten aangescherpt worden. “De regels zijn heel duidelijk. Er is het decreet lokaal bestuur en er zijn de deontologische codes van de gemeenteraad en het college van burgemeester en schepenen. Het is aan de politici zelf om uit te maken wat kan en niet kan”, klinkt het.
Collega-professor, Vlaams parlementslid en schepen in Wingene Brecht Warnez (CD&V) zit op dezelfde lijn. “Het is vrij simpel: als lokale mandataris heb je een rol te spelen, je wordt ervoor betaald en je hebt een engagement aangegaan. Dan moet je elke schijn van partijdigheid vermijden. Er wordt ook opgetreden als politici buiten de lijntjes kleuren. Er zijn audits en bevoegd minister Somers speelt zijn rol. Kijk maar naar wat er met Veerle Heeren (burgemeester van Sint-Truiden die zes maanden geschorst werd nadat ze zich vroegtijdig liet vaccineren, red.) gebeurd is”, klinkt het.
Verbod?
Zou het dan niet beter zijn om lokale politici simpelweg te verbieden om commerciële vastgoedtransacties te doen in hun eigen gemeente? “Het zou inderdaad verstandiger zijn voor lokale politici om zich daar ver weg van te houden. Dan kan je niet in de problemen komen. Anderzijds stelt zich dan wel de vraag of het gelijkheidsbeginsel niet geschonden is”, zegt professor Reynaert.
“Een verbod lijkt me niet evident”, zegt Brecht Warnez. “Mag je dan als lokaal politicus geen twee huizen hebben in de gemeente? En wat met je familieleden, krijgen zij dan ook dat verbod opgelegd want ook zij zouden weet kunnen hebben van je voorkennis? Dat lijkt me niet haalbaar. Er zijn genoeg controlemechanismen die misbruik vermijden. Ik denk dat het beter is dat de regels strikt toegepast worden dan dat ze nog strikter zouden worden”, klinkt het.
Oostends burgemeester Bart Tommelein (Open VLD) – net als Warnez lid van de commissie binnenlands bestuur van het Vlaams Parlement – is die mening ook toegedaan. “Er is geen enkel beroep waarbinnen de regels zo streng zijn als dat van politicus. Wij krijgen een dubbele belastingcontrole, sociale controle, we mogen geen stap verkeerd zetten. Strenger moeten de regels niet worden, op den duur vind je niemand meer die de job nog wil uitoefenen”, zegt Tommelein.
Onafhankelijke griffier
Rest dan nog de vraag hoe dergelijke affaires in de toekomst te vermijden. Velen zien een deel van de oplossing in een versterkte gemeenteraad. “De dossiers worden complexer en complexer, ook in kleine gemeenten. De wetgeving wordt er ook niet eenvoudiger op. Daardoor is de oppositie en dus ook de interne controle binnen de gemeenteraad zo zwak. Leid die mensen beter op. Dat zal geld kosten, maar ook corruptie kost ons geld”, zegt Ignace Vandewalle.
“Waarom geven we raadsleden geen politiek verlof om bepaalde dossiers in te studeren?”, vindt Brecht Warnez. “Wij pleiten voor de invoering van een soort griffier voor de gemeenteraad, een onafhankelijke verstrekker van informatie waar iedereen beroep op kan doen en die geen politieke link heeft”, zegt ook parlementslid Jeremie Vaneeckhout (Groen) uit Anzegem, eveneens lid van de commissie.
Over de voorstellen om de gemeenteraad te versterken, spreekt bevoegd Vlaams minister Bart Somers (Open VLD) zich niet uit. “Er zijn voldoende instrumenten en regels die vormen van inmenging door lokale mandatarissen kunnen voorkomen en beteugelen. Het decreet lokaal bestuur is duidelijk en de deontologische code is verplicht. Van lokale mandatarissen wordt verwacht dat ze integer en deontologisch correct handelen”, klinkt het.
KW Onderzoekt
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
