Provincieraadslid Maarten Tavernier (Groen) en Vlaams Parlementslid Jeremie Vaneeckhout (Groen) laten met een open brief hun (West-Vlaams) licht schijnen op de droogtecrisis.
“Het is ondertussen duidelijk dat droogte voor het derde jaar op rij een groot probleem zal worden, in de eerste plaats voor de landbouwsector. Wie nog niet gelooft dat klimaatverandering dé uitdaging van deze eeuw zal worden, moet het maar eens vragen aan één van onze boeren. We zijn pas mei, de zomer is nog niet begonnen, en in een deel van West-Vlaanderen is al een oppompverbod uit onbevaarbare waterlopen uitgevaardigd.
De roep naar grotere watervoorraden klinkt luid en is begrijpelijk. Er gebeuren ook terechte initiatieven, onder andere door het provinciebestuur, om daarop in te spelen. Zo ligt volgende week op de provincieraad een nieuw ‘waterputtenreglement’ voor, om samenwerking te ondersteunen tussen de provincie als waterloopbeheerder en eigenaars die investeren in private watervoorraden. In natte periodes wordt overstromingsgevaar voorkomen door water uit waterlopen af te leiden en op te slaan, in droge periodes kan het gebruikt worden om landbouwgewassen te beregenen.
“Onze landbouwers verdienen een betere toekomst dan een jaarlijkse schadevergoeding voor droogte”
Maar met zo’n initiatieven alleen zullen we er niet geraken. Water is niet overal beschikbaar, niet elke boerderij ligt naast een beek en water vervoeren is duur. Water op wielen is winst weg, wordt terecht gezegd. Water in aanhangwagens verder dan 3 tot 5 km transporteren is weinig haalbaar en betaalbaar.
Het wordt noodzakelijk om onze landbouwmethoden aan te passen aan dit nieuwe normaal, met minder regen dan we in het verleden gewoon waren. Business as usual is geen optie. Onze teelten aanpassen naar meer droogtebestendige gewassen of variëteiten, zorgen voor een bodem die meer water kan opslaan, minder verspillende manieren om te beregenen, zijn maatregelen die het probleem aan de bron aanpakken. Onze landbouw aanpassen aan het beschikbare water zal efficiënter zijn dan elke droogteperiode een zoektocht naar het extra water op te zetten. Naast het vergroten van de watervoorraden, zou het landbouwbeleid op alle niveau’s daar veel meer moeten op inzetten. Kortom, onze landbouwers verdienen een betere toekomst dan een jaarlijkse schadevergoeding voor de droogte.
Afschakelplan
Door twee opeenvolgende droge jaren, werd in het voorjaar 2019 een afschakelplan voor water aangekondigd. Zo’n plan moet vastleggen welke sectoren prioriteit krijgen als er een watertekort is. Vandaag stellen de gouverneurs de eerste maatregelen in, maar is dat plan niet klaar.
Erger nog, het lijkt er niet echt op dat de Vlaamse regering de ernst van de situatie inziet. De klimaatplannen die er zijn, volstaan niet op de doelstellingen uit het akkoord van Parijs na te leven. Het ruimtelijke beleid (niet alleen Vlaams, ook van de provincie West-Vlaanderen) laat de verharde oppervlakte alleen maar in snel tempo toenemen. Per dag worden nog steeds 6 voetbalvelden in Vlaanderen extra verhard. West-Vlaanderen is de snelst verhardende provincie van Vlaanderen. Dat bleek uit het betonrapport van natuurpunt. Problemen met overstromingen bij hevige onweders en verdroging doordat het regenwater niet in de grond kan dringen, krijgen we er gratis bij.
“Het aantal voortuinen dat wordt verhard, is veel groter dan wat met subsidies weer wordt uitgebroken.”
Ja, er worden met veel mooie woorden Vlaamse subsidieprogramma’s aangekondigd voor onthardingsprojecten. En lokale en regionale overheden sensibiliseren hun inwoners om hun voortuin te ontharden. Maar spijtig genoeg laat de Vlaamse wetgeving tot dat op elk perceel alle ‘noodzakelijke’ toegangen en opritten en daarnaast tot 80 m2 zonder vergunning kunnen aangelegd worden. Het aantal voortuinen dat op deze manier verhard worden, zijn veel groter dan de bestaande verhardingen die ooit met Vlaams subsidiegeld uitgebroken worden. De nieuwe subsidie voor open ruimte die gemeenten ontvangen moet niet eens gebruikt worden om die open ruimte te versterken.
Zo blijven we natuurlijk bezig… Drie waarschuwingsjaren op rij zouden ons moeten overtuigd hebben dat er moet gehandeld worden. Hopelijk hebben we geen watercrisis zoals een coronacrisis nodig om te beseffen dat het menens is. Alvast in één Vlaams-Brabantse gemeente hebben ze ondertussen ondervonden wat het is, als er geen water meer uit de kraan komt.”
Maarten Tavernier, provincieraadslid Groen
Jeremie Vaneeckhout, Vlaams parlementslid Groen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier