Moet voortaan efficiëntie doorslag geven in gezondheidszorg?

foto Getty Images © Getty Images
Jan Gheysen
Jan Gheysen Opiniërend hoofdredacteur

Vijf kraaminstellingen in onze provincie zouden op termijn moeten sluiten. Ze halen geen 557 bevallingen per jaar en dat is het minimum aantal om van efficiënte zorg te kunnen spreken. Het gaat om een advies van het Federaal Kenniscentrum Gezondheidszorg. Of de klinieken op termijn gaan sluiten, daarover beslissen de beleidsvoerders. Zover is het dus nog niet en wat ons betreft hoeft het zover niet te komen.

Het kenniscentrum is voor het rapport en het advies niet over één nacht ijs gegaan, zeggen de onderzoekers. Belangrijk om weten: het minimum aantal bevallingen om van een efficiënte kraamkliniek te spreken trekken de onderzoekers op van 400 naar 557 per jaar. En behalve efficiëntie speelt ook bereikbaarheid een doorslaggevende rol. Zo kan de kraaminstelling van het ziekenhuis in Veurne overeind blijven als gevolg van de geïsoleerde ligging van de stad.

Maar de kraamklinieken van Knokke-Heist, Torhout, Tielt en een kraaminstelling in Oostende en Menen vinden geen genade. Daar verlopen – volgens het kenniscentrum – bevalling en kraamzorg onvoldoende efficiënt volgens de nieuwe normen. Federaal minister van volksgezondheid Maggie De Block wrijft zich in de handen, het rapport schept een opportuniteit om centen, die ze elders in de gezondheidszorg nodig hebben, hier te besparen.

Het kan dus niet alleen goedkoper, het kan zelfs beter. Want wie zorg centraliseert, creëert ook ruimte om meer (sub)gespecialiseerde zorg te verlenen. Daar worden niet alleen onze ziekenhuizen, onze artsen en verzorgers beter van, maar ook de patiënten. Wie kan daar iets tegen hebben?

Toch bedenkingen

Daar hebben minister én kenniscentrum wel een punt, natuurlijk. Wat niet belet dat wij nogal wat bedenkingen hebben. Zo zijn we benieuwd hoe die onderzoekers en / of beleidsmensen straks aan de Torhoutenaren en Tieltenaren gaan uitleggen dat hun klinieken voor kraamzorg minder efficiënt werken dan die van Roeselare en Izegem die zich straks op anderhalve kilometer van mekaar bevinden.

Welk soort samenleving willen we? Dáár gaat het over

Alle zorg centraliseren, werkt natuurlijk goedkoper. Voor de ziekenhuizen zal dat zeker zo zijn, voor de overheid allicht ook. Hoe dat precies werkt voor de patiënten is zo te zien van ondergeschikt belang. Een kraaminstelling is een basisvoorziening en niet noodzakelijk een hooggespecialiseerde zorginstelling. En basisvoorzieningen willen wij nabij hebben. Niet in centra waar patiënten zich mogelijk onpersoonlijk behandeld voelen.

Wij krijgen het aan onszelf en al zeker niet aan onze kinderen uitgelegd dat er in een samenleving die nog meer bulkt dan voorheen van rijkdom en comfort, ineens minder middelen beschikbaar zijn om in een nabij ziekenhuis te bevallen. Natuurlijk hangt daar een prijskaartje aan vast. Maar de prijs die we zullen betalen voor een samenleving waar over zorg bijna uitsluitend in economische termen en louter rationeel in graden van efficiëntie wordt gesproken, die prijs lijkt ons veel hoger en is bovendien niet alleen in centen uit te drukken.

Soort samenleving

Het is een rapport waarover natuurlijk ernstig is nagedacht, waarvoor onderzoek is gevoerd, maar dat, vrezen wij, maar een deel van de werkelijkheid in tabellen heeft gevat. We zijn benieuwd wat onze beleidsvoerders straks met het advies aanvatten? Hun houding zal ons in elk geval wijzer maken over welke soort samenleving zij willen: een samenleving die welzijn afhankelijk maakt van efficiëntie of een samenleving die onvoorwaardelijk voor welzijn kiest. Dat is iets dat we graag onthouden voor als we weer eens naar het stemhok mogen of moeten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier