De Westhoek blijft niet gespaard van de woelige economische tijden. Dat blijkt uit het jaarrapport van Voka regio Westhoek. “Een krappe arbeidsmarkt, een nijpend gebrek aan ruimte en een gebrekkige ontsluiting”, klinkt het bij voorzitters Vincent Callens en Pieter De Brabandere, die ondertussen zien dat Noord-Frankrijk economisch wel volop in de lift zit.
Hoe staat de Westhoek er economisch voor anno 2025? Dat is de vraag die Voka – Kamer van Koophandel West-Vlaanderen regio Westhoek stelt bij het begin van het jaar. “Het mag duidelijk zijn: 2024 was een economisch lastig jaar voor de ondernemingen in. In Ieper/Poperinge steeg het aantal faillissementen met 2,2% ten opzichte van 2023, voor Diksmuide noteren we zelfs een stijging van 16,7%”, zegt Tom Vermeersch, regioverantwoordelijke voor de Westhoek en Noord-Frankrijk bij Voka West-Vlaanderen. “Veurne doet het opmerkelijk beter, want daar daalt het aantal faillissementen zelfs met 16%. Ook bij het aantal starters is er een kleine daling te noteren. In de eerste jaarhelft van 2024 daalde het aantal starters in Ieper, Veurne en Diksmuide met respectievelijk 1,3%, 3,4% en zelfs 8,7% ten opzichte van de eerste jaarhelft van 2023. Er is wel nog steeds een netto-aangroei aan ondernemingen, dat tussen de 1% en de 3% schommelt.”
Krapte arbeidsmarkt
De krapte op de arbeidsmarkt is al jaren een heet hangijzer in de regio. “Het aantal ontvangen vacatures bij de VDAB steeg met 5,1%, terwijl we vorig jaar nog een daling van 16% noteerden. Bij de openstaande vacatures bij de VDAB zien we een kleine stijging van 0,5%, terwijl we hier vorig jaar met een daling van 7,5% moesten afrekenen. Het aantal openstaande uitzendopdrachten kende een stijging van maar liefst 13,3%, hier kende de regio de tweede grootste stijging van de hele provincie en doet het ook een pak beter dan het Vlaamse gemiddelde (-5%)”, aldus Tom Vermeersch.
Werkzaamheidsgraad
Betere nieuws is dat met een werkzaamheidsgraad van 77,5% de Westhoek enkel Kortrijk (77,8%) moet laten voorgaan. “De werkzoekendengraad is dan weer gestegen van 4,6% in 2023 naar 5% in 2024, maar dat is nog steeds een historisch laag cijfer dat aantoont dat de vijver waarin werkgevers moeten vissen zeer klein is. Zo bedraagt de spanning per vacature – dat cijfers geeft de verhouding weer tussen het aantal werkzoekenden zonder werk in bemiddeling en het aantal beschikbare vacatures – in Ieper 2,6, in Veurne 2,1 en in Diksmuide slechts 0,8. Dat wil zeggen dat er in Diksmuide theoretisch minder dan één sollicitant per vacature is. De lichte stijging van deze cijfers t.o.v. 2023 toont wel aan dat het economisch iets minder goed gaat dan vorig jaar.”
Inzetten op activeren van werklozen
“De cijfers tonen aan dat er – ondanks de terechte alarmbellen over onze economische toestand – nog steeds wel degelijk een krapte op de arbeidsmarkt heerst in de regio. We moeten blijvend inzetten op het activeren van werklozen en niet-actieven zoals langdurig zieken, NEET-jongeren, allochtonen, enzovoort”, aldus Vincent Callens, Voka-voorzitter regio Ieper en plant manager bij Mondi in Poperinge.
Volgens Voka moet er meer ingezet worden op gerichte economische migratie om de vacatures ingevuld te krijgen. “Mochten Ieper en Veurne kunnen instappen in ons International House West Flanders – een one-stop-shop waar zowel internationals als bedrijven terechtkunnen voor informatie en ondersteuning over wonen en werken in West-Vlaanderen – zou dat een belangrijk signaal zijn”, vertelt Pieter De Brabandere, Voka-voorzitter regio Veurne..
Ruimte om te ondernemen
Een knelpunt dat minstens even hoog staat op de agenda als de toestand van de arbeidsmarkt, is het gebrek aan beschikbare ruimte om te ondernemen in de regio. “De voorbije legislatuur is er geen enkele hectare aan extra ruimte om te ondernemen bijgekomen”, aldus Pieter De Brabandere. “Sterker nog, de hectares die in het vorige Vlaamse regeerakkoord beloofd werden, zijn verder af dan ooit door nieuwe wetgeving die de bouwshift tegen 2040 mogelijk moet maken.”
Lees verder onder de foto.
Veel bedrijven uit de regio zijn echter op zoek naar uitbreidingsmogelijkheden: “Ook buitenlandse bedrijven of multinationals die onze regio interessant vinden om een nieuwe productievestiging op te zetten, krijgen nul op het rekest omdat er eenvoudigweg geen plaats is voor hen”, aldus Vincent Callens.
“En dat terwijl men in Frankrijk volop inzet op het aantrekken van buitenlandse investeerders, waaronder ook bedrijven uit de Westhoek. Die bedrijven vinden steeds beter de weg naar Noord-Frankrijk”, vertelt Pieter De Brabandere.
“Naturea uit Zonnebeke (dat landschapsmateriaal levert en produceert, red.) is met de volledige productie verhuisd naar Steenvoorde”, geeft Tom Vermeersch als voorbeeld. “Zeker in het najaar heb ik elke week gesprek gehad met een bedrijf die geïnteresseerd is om te investeren in de Westhoek, maar die ik helaas moet teleurstellen door het gebrek aan ruimte.”
Zoekzones
Voka West-Vlaanderen pleit dan ook voor het bevestigen van vier geprefereerde zoekzones die uit de oefening van de herafbakening van de kleinstedelijke gebieden van Ieper, Veurne, Poperinge en Diksmuide kwamen. “Voor Ieper willen we de zoekzone aan het kruispunt van de Pilkemseweg en de Noorderring graag bevestigd zien wanneer alle lichten van het openbaar onderzoek op groen staan. De site Reigersburg is voor ons zeker ook nog een bijkomende piste. Voor Poperinge ligt de uitbreiding van de industriezone Sappenleen voor de hand”, vertelt Vincent Callens.
“Voor de regio Veurne zien we in de zoekzone tussen de Brugse Steenweg en de spoorweg een mooie toevoeging van het huidige aanbod in Veurne. In Diksmuide zijn we voorstander van het bevestigen van de zoekzones aan de Vlavaart én aan IJzer-Noord, want daar zullen we absoluut beide nodig hebben”, besluit Pieter De Brabandere.
Verbinding Ieper-Veurne
Voka Westhoek blijft ook hameren op de slechte ontsluiting van de Westhoek. “Op vlak van de verbinding Ieper-Veurne staan we nog even ver als vorig jaar deze tijd, en dat is een uiterst pijnlijke vaststelling”, vertelt Vincent Callens. “Het Complex Project is een nieuwe fase ingegaan, maar los van de aanstelling van een nieuw onderzoeksbureau – dat eigenlijk het oude is – is er bitter weinig vooruitgang geboekt. Neem daar het dossier rond ruimte bij en je merkt waar het schoentje knelt in onze regio. Stop de stilstand! Maandag hadden we met Eva Ryde en Loes Vandromme twee parlementairen op bezoek die lieten blijken dat er vanuit Vlaanderen bereidheid zou zijn om stappen te zetten als er een consensus wordt gevonden worden met de verschillende stakeholders. Maar ook dat de tijd dringt en dat dit binnen de zes maanden naar buiten zou moeten komen.”
De impasse situeert zich in het gedeelte tussen Vleteren en Ieper. “Tussen Alveringem en Veurne zien we stilaan eindelijk een merkbaar verschil en een weginfrastructuur die de 21ste eeuw waardig is. Maar het blijft afwachten tot de werken helemaal afgerond zijn om te concluderen of er een duidelijke verbetering zal zijn op vlak van doorstroming”, aldus Pieter De Brabandere.
Dubbelspoor
“Wat onze spoordossiers betreft is het wachten op het aantreden van een nieuwe federale regering. Hier blijven we pleiten voor een dubbelspoor tussen Diksmuide en De Panne, én tussen Komen en Poperinge. Dat komt bovenop verdere investeringen die de uitbouw van het goederenvervoer via het spoor ten goede moeten komen. Gezien de economische ontwikkelingen in Duinkerke willen we ook die treinverbinding geoptimaliseerd zien”, zegt Tom Vermeersch.
Regiodeal
Voka Westhoek wil zelf ook de handen uit de mouwen steken en een regiodeal sluiten met de nieuwe gemeentebesturen ondernemers, sociale partners en andere stakeholders. “In bepaalde strategische dossiers staan we als regio veel sterker dan elke stad of gemeente apart. Daarom roepen we op om aan tafel gaan zitten om hefboomprojecten samen tot een goed einde te brengen”, besluit Vincent Callens.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
