Onze ziekenhuizen staan onder grote druk. Ook zij voelen de stijgende energieprijzen, maar in tegenstelling tot gezinnen, bedrijven en gemeentebesturen kunnen ze niet zomaar zuiniger omspringen met energie. De extra kosten doorrekenen naar de patiënten, kunnen ze ook niet doen. “Als er niets verandert, zullen alle ziekenhuizen in het rood eindigen.”
Net als de gezinnen en de bedrijven blijven ook de West-Vlaamse ziekenhuizen niet gespaard van de stijgende energieprijzen. Zo goed als alle ziekenhuizen in onze provincie zien hun energiefactuur verveelvoudigen, blijkt uit een rondvraag van onze redactie. Het gaat al vlug om een prijsstijging van een aantal miljoenen.
“Vorig jaar moesten we al 3 miljoen euro extra bijleggen, nu zal dat nog eens 10 miljoen meer zijn”
“Vorig jaar betaalden wij 3 miljoen euro voor onze energierekening. Nu zal die kost 10 miljoen euro hoger liggen. De afgelopen jaren hebben we wel een buffer opgebouwd, waarmee we die kost tijdelijk kunnen dekken. Maar het kan zo niet blijven duren”, vertelt Stefaan Lammertyn van AZ Groeninge in Kortrijk.
“De patiënten moeten zich echter geen zorgen maken. We zullen die hogere energieprijzen niet doorrekenen naar hen. Volgens de wetgeving mogen we dat ook gewoon niet doen”, vertelt Jo Dendauw, facilitair directeur van AZ Zeno Knokke en Blankenberge.
Beperkt besparen
Ziekenhuizen zien dus geen andere optie dan te besparen. Al is het niet evident om minder energie te verbruiken. “Het is een grote uitdaging om energie te besparen en de kwaliteit van de zorg niet te laten inboeten”, vertelt Ann Herman van de Sint-Jozefskliniek in Izegem. “De goedkoopste energie is diegene die je niet verbruikt, maar dat is niet evident”, vult Stefaan Lammertyn aan. “De kamers van de patiënten moeten een bepaalde temperatuur hebben en we kunnen ook geen medische toestellen uitzetten. We proberen wel de factuur te verminderen door bijvoorbeeld verlichting te vervangen door ledlampen en de verlichting op de parking te dimmen.”
“We kunnen natuurlijk onze medische toestellen niet uitzetten”
“Je kan een ziekenhuis vergelijken met een dorp”, zegt Pieter-Jan Breyne van het Jan Yperman Ziekenhuis in Ieper. “Op vlak van energie verbruiken die evenveel. We proberen het sluimerverbruik te beperken. In de administratieve afdelingen van het ziekenhuis kunnen we de temperatuur wat lager zetten. In de zomer zullen we de verkoeling minder vlug aanzetten en mag het nu twee graden warmer zijn. Want het vraagt meer energie om een ruimte af te koelen dan op te warmen. Die twee graden kunnen in de portefeuille al een verschil maken.”
Vast contract
Bepaalde ziekenhuizen, zoals AZ Damiaan in Oostende, blijven dankzij hun vast contract voorlopig nog buiten schot. “Het is een echte gelukstreffer dat onze energieprijzen vastgeklikt werden tot eind volgende zomer”, vertelt Kevin Mollet van AZ Damiaan in Oostende. “Maar toch voelen wij ook al die hogere energieprijzen. De leveranciers rekenen dat verder door, waardoor wij hogere uitgaven hebben.”
“Bijvoorbeeld onze medische middelen, zoals verbanden, prothesen en verbruiksgoederen zoals schoonmaakproducten, toiletpapier of drukwerk kosten al een pak meer. Maar ook de geplande bouw van onze huisartsenwachtpost is heel wat duurder dan eerst geschat. De coronacrisis heeft zwaar ingehakt op de inkomsten van ziekenhuizen. We hebben dus heel beperkte overschotten. Alle ziekenhuizen zullen in de toekomst financieel zwaar onder druk komen te staan.”
Groene energie
De West-Vlaamse ziekenhuizen proberen waar mogelijk te investeren in groene energie om minder afhankelijk te zijn van de marktprijzen. Bijna alle ziekenhuizen hebben al zonnepanelen geïnstalleerd. Het AZ Damiaan in Oostende is aangesloten op het lokaal warmtenet en voor het sanitair water gebruiken ze een systeem waarbij de watertemperatuur veel lager kan gehouden worden dan 60 graden zonder risico op legionella.
Bij AZ Zeno in Knokke en Blankenberge willen ze de capaciteit van de zonnepanelen verdubbelen. “We willen alle restruimtes op het dak opgebruiken. In totaal kunnen we dan 25 procent van onze elektriciteit zelf voorzien en dat willen we nog verder optrekken”, vertelt Jo Dendauw.
“Op termijn willen we het aantal zonnepanelen nog optrekken en 25 procent van de totale energie produceren die we nodig hebben”
Oudere klinieken proberen dan weer zoveel mogelijk te investeren om hun gebouwen te renoveren en isoleren. Maar dat loopt niet altijd van een leien dakje. “Ons gebouw dateert van 1965”, vertelt Alex Masquelier, directeur infrastructuur bij het AZ Sint-Lucas in Brugge. “Er kan veel beter, gaande van energie, comfort en veiligheid tot toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers. In 2014 dienden wij een eerste subsidieaanvraag in voor renovatie zonder antwoord.”
In 2021 diende AZ Sint-Lucas een afgezwakt dossier in, maar ook daar voorlopig nog geen positief nieuws. “De overheid wacht op netwerkvorming en fusies van ziekenhuizen voordat dergelijke renovatiebudgetten uitgedeeld worden. Maar zolang wij niet weten wanneer er subsidies aankomen, is het voor ons een constante afweging of het wel de moeite is om zelf middelen vrij te maken. We blijven echter hoopvol want de overheid kan niet ontkennen dat AZ Sint Lucas bijna het enige ziekenhuis is in Vlaanderen dat zo weinig subsidies ontving per erkend bed.”
Verlaging?
Ondertussen ijveren de ziekenhuizen samen met Zorgnet-Icuro voor een btw-verlaging op de gas- en elektriciteitsprijs naar 6 procent. “We vragen ook dat de overheid meer moeite doet om de ziekenhuizen te helpen bij hun investeringen in groene energie. Zo zijn er bij verschillende campussen plannen om parkings te overdekken en daarop zonnepanelen te plaatsen. Maar dan stuiten de ziekenhuizen vaak op problemen met vergunningen. Daar kan de overheid aan helpen”, vertelt Lieven Dhaene van Zorgnet-Icuro.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
