De dertien vredegerechten van onze provincie voorspellen dat er de komende maanden een tsunami aan rechtszaken hun zittingszalen zal overspoelen. Met de energieprijzen die door het dak schieten, komen meer en meer mensen in de problemen en dus al te vaak voor de rechter. Maar ook een advocaat betalen, zit er vaak niet meer in.
Met de torenhoge prijzen voor elektriciteit en gas en de voorschotfacturen die de voorbije maanden soms meer dan verdriedubbeld zijn, komen meer en meer mensen in de problemen om alles netjes op tijd betaald te krijgen. De dertien vredegerechten in onze provincie krijgen al altijd veel rechtszaken te verwerken waarbij nutsmaatschappijen de achterstallige facturen proberen betaald te krijgen via een rechterlijke uitspraak. Maar nu de prijzen door het dak schieten, verwachten ze daar de komende maanden een stortvloed aan rechtszaken.
“Het zit er ongetwijfeld aan te komen”, zegt Jorn Dangreau, woordvoerder voor de West-Vlaamse vrederechters en zelf ook actief in het kanton Torhout. “Onbetaalde facturen, dat behoort tot de core-business van het vredegerecht. Meestal gaat dit dan om facturen van vijf- of zeshonderd euro, maar als je ziet wat nutsbedrijven dezer dagen als voorschot vragen, mag je dat bedrag gerust maal drie doen. De verwachting is dan ook dat we binnenkort ook meer en meer mensen uit de middenklasse gaan zien.”
Kop in het zand
Eenzelfde geluid is te horen bij zijn collega-vrederechter Paul Vansteelandt in Oostende. “Alle vrederechters verwachten zich aan een golf van rechtszaken. Momenteel is dat nog niet zo, omdat nutsmaatschappijen hun vorderingen vaak wat opsparen om ze dan allemaal in één zitting behandeld te zien. Maar het is een kwestie van tijd voor we al die zaken zullen zien komen. Of we daarvoor voldoende personeel hebben? Dat is nog maar de vraag. Als mensen niet opdagen – verstek laten, heet dat – dan zal de extra werklast nogal meevallen, maar als al die hoge facturen toch betwist worden, dan zullen we nog moeten zien of we dat allemaal gebolwerkt krijgen.”
“Veel mensen die schulden hebben, denken dat er niets aan te doen is. Ze steken hun kop in het zand en dagen niet op. Dat maakt het alleen maar erger. Wij kunnen vaak samen tot een creatieve oplossing komen. Ik wil iedereen in die situatie dan ook de raad geven om toch naar de zitting te komen”, zegt Jorn Dangreau.
Grote hap
Eén van de redenen waarom mensen niet naar de rechtbank komen, is de kost van een advocaat. Bij het Bureau voor Juridische Bijstand (BJB), waar je kan aankloppen voor een pro-Deoadvocaat, krijgen ze de voorbije maanden meer en meer mensen over de vloer die eigenlijk te veel verdienen om kosteloos een advocaat te krijgen, maar dat toch vragen.
“Het gaat dan om mensen die ons vragen om hun torenhoge energiefactuur te laten meetellen als buitengewone kost zodat hun inkomen toch onder de maximumgrens zakt en ze een pro-Deoadvocaat kunnen krijgen”, zegt West-Vlaams BJB-voorzitter Filip Mourisse. “Het probleem is dat een energiefactuur geen buitengewone kost is: het is periodiek en iedereen heeft ermee te maken. Dat is de regel. Terwijl je de bedragen die dezer dagen aangerekend worden, toch wel buitengewoon kan noemen. Het is een dermate grote hap in het budget dat we het soms wel als buitengewone kost aanvaarden en mensen toch een pro-Deoadvocaat kunnen geven.”
Explosieve groei
Veel mensen zitten tussen kant en wal: ze verdienen te veel voor een pro-Deoadvocaat, maar houden van hun loon te weinig over om zelf een advocaat te kunnen betalen. Concreet: alleenstaanden mogen netto niet meer dan 1.426 euro verdienen om kosteloos een beroep te kunnen doen op een advocaat. Voor gezinnen ligt de grens op 1.717 euro netto per maand, met bijkomend 307,58 euro per persoon ten laste.
Die maximumgrenzen zijn de voorbije drie jaren telkens opgetrokken, waardoor een steeds grotere groep mensen toegang kreeg tot gratis juridische bijstand. Door de hoge energieprijzen lijkt de groep die daar effectief nood aan heeft echter explosief te groeien. “Wij zouden dan ook graag zien dat men duidelijkheid schept. In hoeverre mogen wij de energiefactuur als buitengewone kost beschouwen?”, vraagt Mourisse zich af.
Geval per geval
Voor Advocaat.be, ook bekend als Orde van Vlaamse Balies, is dat een politieke kwestie. “Het is de wetgever die bepaalt welke voorwaarden er gelden bij het toekennen van tweedelijnsbijstand”, zegt woordvoerder Sofie Demeyer van Advocaat.be. “Energiefacturen worden in de regel niet beschouwd als een buitengewone schuldenlast omdat het kosten zijn waarmee elke burger wordt geconfronteerd. Dat wil niet zeggen dat een hoge energiefactuur nooit als een buitengewone schuldenlast kan worden beschouwd, net zoals dat het geval is voor andere kosten en lasten die elke burger heeft. Het BJB moet altijd, geval per geval, oordelen of een hoge energiefactuur voor de rechtzoekende in kwestie buitengewoon is.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
