Dinsdag, de Dag van de Wapenstilstand, wordt in Brussel opnieuw hulde gebracht aan het graf van de onbekende soldaat. Deze mysterieuze oorlogsheld werd in 1922 door een Assebroekse oorlogsblinde aangewezen uit vijf kisten, die in het Brugse station opgesteld stonden. Maar wat gebeurde er met de vier anderen? We zochten en vonden de vier strijders die nog onbekender zijn dan de onbekende soldaat.
We zochten en vonden de vier strijders, die nog onbekender zijn dan de onbekende soldaat. (Foto Tom)
Na Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de VS en Italië besliste de Belgische regering in 1922 om ook een onbekende soldaat aan te duiden. Dat stoffelijk overschot moest worden begraven aan de voet van de Congreszuil in Brussel, het door Jozef Poelaert ontworpen monument dat verwijst naar het ontstaan van België. Als eerbetoon aan allen die sneuvelden voor het vaderland. Om te vermijden dat de identiteit ooit bekend zou raken, werd een bijzondere procedure bedacht. Op vijf begraafplaatsen, waar het Belgische leger zware slag had geleverd, wordt er telkens één willekeurige kist opgegraven met het stoffelijk overschot van een ongeïdentificeerde militair, van wie zelfs de rang en graad onbekend zijn. Al deze kisten worden naar het station van Brugge gebracht, waarna een blinde oud-strijder één kist zal aantikken. En die zal de onbekende soldaat zijn, luidde de procedure, die op 10 november 1922 uitgevoerd werd.
Uit vijf kisten mochten de Assebroekse oorlogsblinde Renold Haesbrouck de onbekende soldaat aanduiden. (Foto Stadsarchief Brugge)
Blinde
Op 10 november 1922 werd de Assebroekse oorlogsblinde Renold Raymond Haesebrouck omstreeks 16.30 uur door minister van Landsverdediging Albert Devèze naar vijf acajou kisten gebracht. Nadat hij ze een voor een aangeraakt had, nam hij plaats in het midden plaats en zei : de vierde kist van links bevat het stoffelijk overschot van de onbekende soldaat van België, meneer de minister, terwijl hij met zijn witte stok de kist aanwees.
Tussen de overheden en genodigden op de begrafenis stond ook Renold ‘Raymond’ Haesebrouck. (Foto Stadsarchief Brugge)
‘s Anderdaags, op 11 november 1922, werd de kist van de onbekende soldaat met de trein naar Brussel gebracht, waar hij begaven werd aan de Cognreskolom. Op zijn graf werd een bronzen plaat geplaatst : 1914-1918. Hier rust een Onbekende Soldaat, voor ‘t Vaderland gesneuveld.
Zandgraven
Maar wat er in de geschiedenisboeken tussen de plooien viel : wat gebeurde er intussen met de andere vier onbekende soldaten? Wij gingen op zoek naar hun laatste rustplaats.
We keren terug naar 11 november 1922. Op het moment dat de kist van dé onbekende soldaat in Brussel aankwam, vond in Brugge een kleine ceremonie voor de vier overige onbekende soldaten plaats. Daarna werden de vier kisten op kanonaffuiten naar de militaire begraafplaats in Assebroek gebracht, waar ze stipt om 11 uur worden begraven.
De vier kisten werden op 11 november 1922 om 11 uur stipt in de grond gelaten op de militaire begraafplaats in Assebroek. (Foto Stadsarchief Brugge)
Vandaag bestaat er geen plan of register dat beschrijft waar de graven van de vier overige onbekende soldaten zich bevinden. Na een dagenlange detailstudie van de beelden én de begraafplaats vonden we toch de plek terug : vier doodgewone zandgraven – twee aan twee, gescheiden door een graspad -, met een sobere kapstok in Doornikse steen als grafteken. Daarop staat : Onbekend, militair, stierf voor België. Voor hen geen zuil met leeuwen, eeuwige vlam en koninklijke groet.
Aan elke zerk hebben we een roos gelegd. Voor de onbekendste soldaten. Maar daarom niet minder belangrijk.
De laatste rustplaats van de vier ‘overige’ onbekende soldaten. In het midden van het militaire gedeelte op de centrale begraafplaats in Assebroek. (Foto Tom)
Eerste Wereldoorlog
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier