Vanavond kan je in het Concertgebouw in Brugge kijken naar ‘Pohádka’, een klassiek concert dat gedirigeerd wordt door Martijn Dendievel uit Oostkamp. Hij kon actrice Maaike Cafmeyer strikken voor een unieke performance in de vorm van een zelfgeschreven sprookje. Wij gingen exclusief kijken naar de repetities.
“Ik dacht dat ik vanmorgen ging imploderen”, blaast Maaike in Muziekcentrum De Bijloke in Gent. Tussen twee repetities gaat ze nog snel op zoek naar een koffie. We staan in de lift met Stefaan De Winter die haar geruststelt en nog eens benadrukt dat ze er evenwel moet van genieten. Hij heeft ook al heel wat watertjes doorzwommen, al zullen de meeste hem wel kennen van Die Verdammte Spielerei. Maar van spielerei is er niet veel sprake nu. Wat Maaike op het podium doet, is allerminst te onderschatten: met haar personage, poetsvrouw Cindy, zet ze het orkest helemaal op zijn kop als een hond in het kegelspel. Alleen is er geen ruimte voor tegenspel, improvisatie of zaken uitproberen in de repetities, wat doorgaans levensnoodzakelijk is voor een acteur op scène. Al merk je daar door de professionaliteit van Maaike helemaal niets van.
Het orkest kan immers geen morzel afleiding gebruiken, want elk stuk dat ze spelen is haast een erezaak waarbij concentratie de motor is. Bovendien is het niet zomaar een orkest, maar wel het vermaarde Symfonieorkest Vlaanderen. Zij brengen straks ‘Pohádka’, met het gelijknamige werk van de Tjechische Josef Suk dat allerminst moet onderdoen voor het werk van diens mentor en schoonvader: Antonín Dvořák. Het is een lievelingswerk van Martijn Dendievel, met roots in Oostkamp.
Nog geen dertig jaar en binnen exact een jaar is Martijn chef-dirigent bij Symfonieorkest Vlaanderen, zowat het hoogst mogelijke binnen zijn vak en de eerste Belg in twintig jaar die de leiding op zich mag nemen. Het idee voor een klassiek concert waar ook een theaterperformance in verweven zit van Maaike is zijn geesteskind. “Ik had meteen haar in gedachten”, aldus Martijn. “Het is een klassebak en heeft bij het eerste woord al iedereen mee. Maaike heeft niet alleen een goeie connectie met muziek, maar als actrice heeft ze zowel dat feeërieke als dat volkse van een poetsvrouw in haar. Dat laatste contrasteert enorm met een orkest waarbij echt alles perfect moet zijn. Het is enorm spannend, ook omdat je heel veel vraagt van zo’n orkest. Je kan dit ook niet aan iedereen vragen, maar hun engagement is subliem. Dit is een stuk dat je eigenlijk niet mag missen, omdat het zich begeeft op het kruispunt van een klassiek concert en theatervoorstelling. Voor mensen die doorgaans niet snel naar een klassiek concert gaan, is dit een mooie kennismaking.”
“Maaike is een klassebak en heeft bij het eerste woord al iedereen mee”
Tijdens de repetitie is duidelijk dat Maaike haar personage en verhaal al helemaal in de vingers heeft. Kan ook moeilijk anders, want ze is hier al heel lang mee bezig en gezien de weinige ruimte voor aanpassingen moet dit helemaal goed zitten. Haar personage Cindy verstoort de start van het klassieke concert op een opmerkelijke manier, om dan gaandeweg helemaal betoverd te worden door het werk. Letterlijk, want ze ontpopt zich langzaam maar zeker tot een prinses. Haar melancholische en magische mooie performance sluit nauw aan bij de werken van onder meer Humperdinck en Ravel. Hoewel dit een combinatie is die je niet meteen verwacht, werkt dit zonder meer fantastisch.
“Eerlijk, ik zag het eerst niet zitten”, bekent Maaike. “Maar ze hebben mij toch over de streep getrokken. Ik had geen goesting om vooraan een soort presentatie te geven, maar ik wilde toch mijn eigen ding kunnen doen.” Pohádka is Tjechisch voor sprookje, dus ver moest Maaike niet zoeken naar een originele insteek. “Ik wilde echt iets tegenover dat impressionistisch verhaal van de muzikanten zetten. In een sprookje zie je gewone mensen een transformatie ondergaan. Mensen die vaak naar de achtergrond verdwijnen, maar nu opeens vooraan staan. Ik wou daarmee ook een kleine moraal meegeven. Dat je van alles iets moois kan maken, maar je moet het willen zien en je fantasie gebruiken. Dat geldt ook voor klassieke muziek: dat je daar een eigen verhaal van maakt in je hoofd.”
Voor Maaike is het naar eigen zeggen een van de meest uitdagende dingen die ze al deed. “Vooral omdat het orkest ook niet met zoiets vertrouwd is. Gelukkig speelt Mareille Labohm (Nederlandse actrice en theatermaker, red.) daar een goeie tussenpersoon in. Want ik wil dan bijvoorbeeld met rook uitpakken op het podium, terwijl de fagot dan zijn noten niet kan lezen. Het is zoeken naar een evenwicht, maar echt ongelooflijk fijn om te doen.” En weg is ze weer, het podium op.
Als we na de repetitie vragen aan Frans Grapperhaus, de man van Maaike en zelf een begenadigd klassiek muzikant, of er iets is dat Maaike niét kan, dan zegt hij hetgene wat wij al weten: dat het nog uitgevonden moet worden.
‘Pohádka’ speelt op 16 januari in het Concertgebouw in Brugge, op 19 januari in Muziekcentrum De Bijloke in Gent en op 26 januari in De Singel in Antwerpen. Alle info en tickets vind jehier.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
