Nieuwe tentoonstelling in Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus: “We maken geen onderscheid tussen werken van patiënten en kunstenaars”

In het Psychiatrisch Centrum Sint-Amandus kan je momenteel een tentoonstelling in het kader van de dag van de geestelijke gezondheidszorg bezoeken. De expositie wordt georganiseerd door het Platform voor Actuele Kunsten (PAK), het Museum Dr. Guislain en het psychiatrisch centrum en loopt nog tot 12 december.

Frank Demarest (66) van PAK is curator van de tentoonstelling in de gebouwen van PC Sint-Amandus en exposeert nu al voor de derde keer op die locatie in Beernem. De expo kreeg de naam ‘A Butterfly’s Scream’, wat verwijst naar een nummer van the Doors waarin Jim Morisson de onhoorbare schreeuw van de vlinder hoorbaar maakt. Een schreeuwende dame wordt ook gebruikt op de affiche van de expo. “Het is als een metafoor voor de schreeuw van de psychiatrische kwetsbare mensen, een schreeuw om gehoord te worden, om erkenning…”, vertelt Demarest. Deze én de vorige tentoonstellingen in 2015 en 2018 ontstonden dankzij een bevriend kunstenaar van de curator. “Die kennis, die bovendien twee werken van de tentoonstelling maakte, werd hier in de jaren 2000 opgenomen. Hij verbleef hier met een pauze tussenin twee keer vier jaar en ik kwam hem op zeer regelmatige basis bezoeken. Die periode heeft mij geïnspireerd en ik had toen al het idee om hier ooit tentoon te stellen.”

Mensen ontroeren

In totaal bezochten al 2.500 mensen de expositie en volgens Demarest spreken de reacties van bezoekers boekdelen. “Ik merk dat mensen stil worden. De werken én de locatie laten een indruk na bij de mensen. Dat is ook voor mij het belangrijkst. Mensen ontroeren en enthousiasmeren aan de hand van kunst, dat is waar het voor mij om draait. Ook de patiënten zelf geven deugddoende reacties. Natuurlijk ligt niet elke patiënt hiervan wakker. Net daarom is dit een perfecte weerspiegeling van de maatschappij. Ook buiten deze muren ligt niet iedereen wakker van kunst.”

Muren slopen

Dat bevestigt ook Luc Debruyckere (52), facilitair directeur van PC Sint-Amandus. “Dit was vroeger een slaapzaal met zestig bedden. Nu wordt dit gebouw gebruikt voor vergaderzalen en kantoren. De psychiatrie is lang niet meer wat het ooit was en dankzij deze tentoonstelling slopen we muren. Mensen zetten letterlijk een stap binnen.” In de tentoonstelling zijn ook werken van psychiatrische patiënten te bezichtigen. Toch wordt niet omschreven welke werken van de patiënten zijn. “Dat willen we niet, want wij willen net dat er geen onderscheid wordt gemaakt”, vertelt Demarest. “Deze tentoonstelling heeft maatschappelijk belang. We brengen de psychiatrie dichter bij de mensen. Hier gebeuren ookleuke dingen.”