Ieperse gedetineerden gaan samen met kunstenaar aan de slag

Geert Opsomer tijdens een workshop. (foto EF) © Eric Flamand
Stefaan Dehaerne
Stefaan Dehaerne Medewerker KW Westhoek

Opgesloten zitten in de gevangenis: het doet ongetwijfeld wat met een mens. In de Ieperse strafinrichting probeert men via een kunstproject meer te weten te komen over welke impact het heeft op de gedetineerden. Voor de artistieke invulling wordt een beroep gedaan op kunstenaar Geert Opsomer uit Waregem.

Tijdens drie woensdagnamiddagen gaan telkens acht deelnemers aan de slag en daarna krijgen nog acht kandidaten de kans om hun artistieke kunnen te tonen gedurende nog eens drie opeenvolgende woensdagnamiddagen.

Roselien Vermeulen, organisatieondersteuner van CAW Centraal West-Vlaanderen, vertelt de oorsprong van dit project: “Er werd een kunstwedstrijd uitgeschreven door het CAW in samenwerking met de gevangenis en de lokale samenwerkingspartners. Uit diverse kandidaten selecteerden we Geert Opsomer, die hier oorspronkelijk met zijn leerlingen (hij geeft les in de afdeling Beeldende Kunsten van de Heilige Familie, red.) aan de slag wilde. Dit was jammer genoeg door corona en tijdsgebrek niet meer realiseerbaar. Hij ging dan maar alleen aan de slag met gedetineerden die zich door corona slechts per sectie kandidaat konden stellen.”

Muurtekening maken

Geert Opsomer illustreert welk werk hij samen met de gevangenen wil realiseren. “Ik wil een muurtekening maken van een soort stad met open kooien, waarvan je droomt als je weer in vrijheid bent. Eigenlijk hun versie van een leefbare gevangenis. De beste delen van hun ontwerpen zal ik dan inscannen om er een grote print mee te maken voor de centrale gang.”

“Op dit moment drukken we alles in zwart, maar later kan ik uiteraard op de computer alle kleuren aanpassen. Om hen inspiratie te bezorgen, vroeg ik wat het eerste is waar ze aan denken als ze weer in vrijheid komen en de antwoorden lagen voor de hand: ouders, kinderen, vrouw, auto, motor, snoep, hobby, sport, bier, aperitief, zon… We stonden ook stil bij welk soort kooien er bestaan en kwamen zelfs uit op een boot of de kooi van Faraday en de gouden kooi van het huwelijk.”

De volgende stap in dit creatieve proces was misschien nog confronterender. Geert Opsomer: “Ik vroeg hen hoe ze hun toekomst zien, welke zaken er emoties oproepen in hun cel en wat de beste tijd van de dag voor hen is. Waarvoor ze leven konden ze tot uiting brengen in eenvoudige tekeningen van een kooi met een open deur en een voorwerp waar ze als eerste aan denken wanneer ze opnieuw vrij komen. Sommigen vertellen in hun tekening ook over in welke kooi ze opgroeiden en hoe hun levensloop was. Die tekening brengen we dan over op lino (een druktechniek, red.).”

Diepe indruk

Voor Geert was het de eerste keer dat hij in een gevangenis terechtkwam, gelukkig als bezoeker. Het laat toch een diepe indruk op hem na. “Ik moet me telkens melden langs zes gesloten deuren voor ik in het crea-atelier ben, dat voelt toch wat creepy aan. De gasten spreken me ook aan met chef (zo worden penitentiair beambten doorgaans aangesproken in de gevangenis door gedetineerden, red.). Ik kreeg hier ook een opfriscursus Frans en Duits.”

“Ik leer hier vooral uit dat iedereen, zijn het nu leerlingen, vluchtelingen of gedetineerden recht heeft op een menselijke en vriendelijke benadering. Als je iemand een pluim geeft, dan krijgt die ook op artistiek vlak vleugels. Gedetineerden zijn stoere bonken, maar als je echt met hen praat, werken ze enthousiast mee.”

(SD)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier