125 jaar geleden stierf de Brugse priester-dichter Guido Gezelle. Is de beste West-Vlaamse dichter anno 2024 nog relevant? We vroegen het aan acteurs Chris Lomme en Zouzou Ben Chikha, die komend weekend tijdens het Brugs stadsfestival Mirage voordragen uit zijn oeuvre.
Op zondag 26 mei om 14 uur lezen de West-Vlaamse acteurs Chris Lomme en Zouzou Ben Chikha in een spiegeltent langs de Kazernevest in Brugge voor uit het oeuvre van Guido Gezelle. Dat doen ze samen met Evgenia Brendes, een Antwerpse actrice met roots in Kazachstan. Met inleiding door professor Geert Buelens, een kenner. De literair project is een initiatief van Musea Brugge, Bibliotheek Brugge, het Letterenhuis, het Huis van Herman Teirlinck en het Streuvelshuis.
Meesterwerk
“Ik ben een poëziefanaat en heb al met meerdere poëzieprogramma’s door Vlaanderen getoerd, het is niet de eerste keer dat ik iets doe rond Guido Gezelle. Maar ik heb ook al werk van Hugo Claus en Herman De Coninck voorgedragen”, zegt de Kortrijkse grande dame Chris Lomme (86), de weduwe van Nand Buyl die vooral faam geniet als voormalige KVS actrice en recenter voor haar rol in de film Achter De Wolken.
“Ik kende Ego Flos, Moederken en Dien Avond en die Rooze al vele decennia van buiten. De laatste jaren heb ik ook zijn andere gedichten ontdekt en leren appreciëren. Laatstgenoemd gedicht is zijn meesterwerk. Al zou hij nu voor zijn liefdesverklaring aan een leerling wellicht in de gevangenis vliegen. Gelukkig kun je dat gedicht aanpassen aan elke liefde.”
Weerstand
“Je mag dat gedicht niet door een hedendaagse bril bekijken”, stelt de Blankenbergse theatermaker met Tunesische roots Zouzou Ben Chikha (53), medestichter van het gezelschap Union Suspecte en bekend van de VRT-series De Dag en De Twaalf.
“Vroeger, in het Atheneum van Blankenberge, was ik absoluut geen fan van Guido Gezelle. Toen de organisatoren mij vroegen om mee te werken aan dit project, had ik eerst het gevoel van ‘niet doen’. Maar als iets bij mij weerstand opwekt, vind ik het juist interessant. Dus heb ik toegehapt.”
Amuseren
“Ik had meer affiniteit met de Antwerpse dichter Paul van Ostaijen. Aanvankelijk had ik problemen met de poëzie van Guido Gezelle. Ik vroeg mij af waar ik aan begonnen was. Het was niet evident voor mij om zijn religieuze connotaties over mijn lippen te krijgen, omdat ik totaal geen affiniteit met religie heb.”
“Maar op een gegeven moment heb ik de déclic gemaakt. In plaats van ‘mooi’ te willen voordragen, heb ik mij voorgenomen om mij te amuseren. Pas van dan af ben ik de creativiteit van Guido Gezelle gaan appreciëren. Het is voor mij een ontdekkingsreis geweest.”
Taalstrijd
“Wat ik prachtig vind, is Guido Gezelles strijd voor de Vlaamse volkstaal”, zegt Chris Lomme. “Naast zijn vindingrijkheid en aparte woordkeuze. Met zijn geloofsbelijdenis voel ik als ongelovige uiteraard geen binding. Maar zijn taalgevecht tegen les francophones is zo typisch voor ons klotelandje. Ik ben zelf deels Franstalig opgevoed, mijn ouders hebben mij naar de Ursulinen in Doornik gestuurd.”
“Ik woon nu in Dilbeek, een Vlaamse gemeente met faciliteiten voor Franstaligen. Il ne faut pas apprendre le néerlandais pour être gentil, denk ik vaak. ‘t Is allemaal relatief, op de bus in het multiculturele Brussel hoor je tegenwoordig twintig verschillende talen.”
Visionair?
Zouzou Ben Chikha ziet nog een andere, actuele relevantie bij Guido Gezelle: “Zijn radicaal betoog om beter om te gaan met de natuur vertoont veel gelijkenissen met onze ecologische inzichten. En de manier waarop! Een vlinder noemt hij een fliefflodderke! Hem een visionair noemen is misschien een tikkeltje overdreven. Maar ik ben hem toch gaan appreciëren.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
