Brugse kunstenares Griet Baeyens op Biënnale van Venetië: “Mijn wandtapijt is een oproep tot wereldvrede”

Griet Baeyens: “Kunst is voor mij een middel om een boodschap uit te dragen.” © Davy Coghe Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

Van zaterdag 20 april tot maandag 25 november prijkt het wandtapijt ‘Moving Water’ van Griet Baeyens in Palazzo Mora op de Biënnale van Venetië. Een eer voor deze activistische Brugse kunstenares, die in haar duurzame kunst boodschappen als klimaatopwarming en wereldvrede steekt.

Hoewel zij indertijd geen kunsthumaniora mocht volgen, haar ouders stuurden haar naar hotelschool Spermalie, zit het artistieke in de genen van Griet Baeyens (66): “Mijn moeder Maria volgde lessen aan de Brugse academie en mijn vader Ludovicus genoot een opleiding tot patissier in Zwitserland. Hij had een patisserie in de Wollestraat en vervaardigde eveneens artistieke creaties in chocolade en marsepein. Toen hij in 1976 vroegtijdig stierf door ziekte, vond ik een boekje vol tekeningen.”

Overlijden

Twee jaar later overleed Griet Baeyens broer Luc na een ongeluk tussen de Stinker en Blinker. “Die twee overlijdens hebben mijn visie op het leven grondig veranderd. Ik wou zelf voortaan genieten. Na zes jaar humaniora in Spermalie, schreef ik mij in voor een kunstopleiding aan Sint-Lucas in Gent”, aldus de kunstenares, die na het behalen van haar diploma, in 1989, kinderatelier Octopus oprichtte en twintig jaar runde. Sedert 2009 is zij voltijds kunstenares.

Wat betekent kunst voor jou?

“Ik ben een kind van de jaren 60, toen al knipte ik krantenartikels uit over vrede, racisme en mensenrechten. Ik was dertien jaar oud en verzamelde kinderen rondom mij om over deze maatschappelijke thema’s te praten. Ik geloof niet in kunst om de kunst, ik ben een activiste. Kunst is voor mij een middel om een boodschap uit te dragen.”

Het is vaak makkelijker om via kunst de wereldproblemen te verwoorden dan om erover te praten

“Vorig weekend heb ik de dansvoorstelling Ombra van choreograaf Alain Platel gezien. Schitterend! Wat hij doet in zijn dansvoorstellingen, probeer ik met mijn creaties te doen. Ik voel mij als kunstenaar bevoorrecht, want wij kunnen via diverse kunstdisciplines maatschappelijke thema’s aankaarten.”

“Zaken benoemen met schilderijen, tekeningen, dansvoorstellingen, muziek of wandtapijten. Het is vaak makkelijker om via kunst de wereldproblemen te verwoorden dan om erover te praten. Ik zie het als mijn missie: het publiek aanzetten tot nadenken, zodat de toeschouwers kritische vragen stellen. Net zoals met graffiti een boodschap op straat verspreiden.”

Wat is de boodschap van je drie meter grote wandtapijt ‘Moving Water’, dat vanaf dit weekend op de Biënnale van Venetië te zien is?

Moving Water geeft een actuele kijk op wat er zich afspeelt in de wereld. De mens creëert chaos op aarde, hij zorgt voor klimaatopwarming, vervuilt oceanen. Het is een veelkleurig kunstwerk. Die kleuren verwijzen naar die chaos, maar ook naar de strijd voor Moeder Aarde, voor gelijke rechten. En naar de lauwe respons van onze politieke leiders. Maar het belangrijkste is het vredesteken dat ik in dat wandtapijt verwerkt heb. Het is een oproep naar vrede, naar verbinding tussen mensen.”

“Het tragische is dat Moving Water af was in januari 2022, een maand later viel Rusland Oekraïne binnen, een verscheurend moment. Ik heb voor het wandtapijt samengewerkt met de Gentse textielkunstenares Els De Muynck. Els heeft een zeer kleurrijke verzameling wol, restjes van bobijnen die ze ophaalt en verwerkt en daarmee tuft ze allerhande wandtapijten. Haar kunst en mijn wandtapijten zijn een vorm van circulaire kunst, we hergebruiken wol die anders weggegooid wordt.”

Net als David Hockney heb ik de tekening voor mijn wandtapijt op een iPad ontworpen

“Daarom ben ik blij dat het Gentse textielbedrijf Calcutta Interiors mij gevraagd heeft of de firma voor zijn project Jackie and the Fish mijn tekening mocht gebruiken. Dit bedrijf gaat er prat op dat het tapijten uit polyesterdraden verwerkt, waarvan de draden nadien hergebruikt kunnen worden. Zo bevorder je de circulaire economie.”

‘Moving Water’ is gestart als educatief project voor kinderen?

Moving Water on tour loopt nu al twee jaar in Vlaanderen en Wallonië. Alle thema’s uit het wandtapijt zijn uitgewerkt in twee grote kubussen met 96 kunstwerkjes. Het wordt voorgesteld in scholen en culturele centra. Kinderen komen ernaartoe met hun leerkrachten of ouders en starten zo een dialoog over al die wereldproblemen. Dat is opnieuw mijn activistische kantje: leerlingen moeten niet alleen kijken naar mijn kunstwerk, maar er ook iets mee doen.”

Hoe is ‘Moving Water’ geselecteerd voor de Biënnale?

“Dirk De Wit, van Kunstenpunt Brussel, gaf mij de tip om contact op te nemen met het European Cultural Center, een van de partners van de Biënnale. Ik mocht het werk aan het ECC voorstellen. Maar je hebt natuurlijk wat steun nodig. Die vond ik bij de Zebrastraat en de Stichting Liedts-Meesen uit Gent, die mij sponsort. Die foundation promoot kunst die aan technologie gelinkt is en was gecharmeerd dat ik dezelfde methodiek als David Hockney gebruikt had. Net als deze beroemde Britse kunstenaar heb ik de tekening voor mijn wandtapijt op een iPad ontworpen…”

Wie is Griet Baeyens?

Geboren op 12 december 1957 in Brugge. Getrouwd met Rudy Van der Cruyssen, docent aan het Brusselse Conservatorium. Heeft drie kinderen: Bram, Kim en Loes.

Studies/loopbaan

Humaniora aan hotelschool Spermalie, hoger kunstonderwijs aan Sint-Lucas Gent. Runde van 1989 tot 2009 kinderatelier Octopus. Maakte kunstkoffers voor de Provincie, ontwierp een ‘azulejo’ voor het WK voetbal in Brazilië en exposeerde met ‘Woodboys’ tijdens Leeuwarden Europese Culturele Hoofdstad in 2018.

Vrije tijd

Natuurbeleving en tijd doorbrengen met de negen kleinkinderen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier