Der Untergang in een Vlaamse bunker: ondergronds theater toont einde nazitop
De laatste momenten van Goebbels en andere nazibonzen worden dit weekend theatraal gebracht in de bunker onder de Kemmelberg. “Deze unieke locatie maakt het extra beklemmend en aangrijpend.”
“Dames en heren, welkom in Het Hol van de Eeuw.” Voor een inkijk in Hitlers bunker ruilt theatergezelschap ‘de WAANzin’ hun Gentse zaal voor een echte bunker onder de Kemmelberg in het West-Vlaamse Heuvelland. Deze commandobunker was een geheim wapen van het Westen in de Koude Oorlog, werd toegankelijk gemaakt als ondergronds museum en is nu een van de podia van theaterfestival Spots op West.
Der Untergang
“Drie verdiepingen onder de grond, beton boven ons hoofd, een claustrofobisch gevoel: deze locatie ademt de sfeer die we willen”, stelt regisseur Willem Vereecken. Het Nederlands theaterstuk uit de jaren 90 doet denken aan Der Untergang, de Duitse film uit 2004 over de laatste dagen van de nazi’s in de bunker van Hitler. “Een aantal referenties zijn afgezwakt: personages worden enkel genoemd bij hun voornaam en ze spreken over ‘de baas’ in plaats van de Führer die zelf geen zichtbare rol heeft”, aldus Vereecken. “Vijf mensen in een bunker maken het verhaal universeler: het einde van een dictatuur.”
Charlotte Vanhulle speelt Magda, de vrouw van Joseph (Goebbels). Een pop verbeeldt hun kinderen die een tragisch einde kennen. “Komt ook aan bod: het overspel van Joseph en de intriges daarrond”, vertelt Charlotte. “De sfeer is donker en grimmig. Vrolijk word je er niet van. Er is wel een humoristische ondertoon, maar je moet het willen zien.”
Ha-tjoem!
Een Ha-tjoem!-nies als Hiltergroet bijvoorbeeld. “De dood van de baas betekende voor ons het einde van een periode van massahypnose”, klonk het na de zelfmoord van ‘de baas’ en z’n vrouw Eva (Braun). “Wat voor zin heeft de oorlog eigenlijk gehad?”
“Erg aanrijpend en beklemmend, mede door deze unieke locatie”, vindt toeschouwer Nele Bouve uit het naburige Ieper. “Ik ben nog nooit in deze bunker geweest. Hij versterkt de inhoud van het stuk en ik legde linken naar huidige politieke situaties. De geschiedenis herhaalt zich. We zullen dit boven de grond verder met ons meedragen.”
“Het komt hard binnen, ook al is het gebracht op een zachte manier”, zegt Erik Eloy uit Diksmuide. “De dreiging van oorlog is voelbaar wanneer je in deze bunker komt. Het stuk ging over een realiteit, die al geweest is en als werkelijkheid aanvoelt vandaag. Het zou misschien opnieuw gebeuren, maar dan op een andere manier.”
Claustrofobisch
Na de voorstelling van vrijdagavond wordt Het Hol van de Eeuw zondag nog eens gebracht in de bunker. “De 75 authentieke bunkerstoelen zijn volzet, meer kunnen we er niet zetten voor de brandveiligheid”, aldus Vereecken. “Liever dit dan een arena van 500 mensen, waar we het claustrofobisch gevoel en de unieke ervaring zouden verliezen.”
In Heuvelland zijn amateurtheatergezelschappen dit weekend nog op andere locaties te zien, waaronder een aardappelschuur, kerk, café, feestzaal, of gewoon de open lucht. “Dankzij de samenwerking met amateurkunstenorganisatie OPENDOEK kunnen we Spots Op West hier al 22 jaar organiseren”, zegt medeoprichter Frank Verdru, die opgroeide in de buurt van de bunker. “Als kind hoorde ik dat er kernwapens bewaard werden, een van de vele indianenverhalen die de ronde deden want niemand wist toen niet wat het was. Het Hol van de Eeuw past perfect op deze plek. Locatietheater op z’n best.” (TP)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier