Walter (81) bundelt de 450 cafés die Ingelmunster ooit telde: “Nu zijn er nog maar 15 over!”

Eind november brengt Walter Vanlerberghe zijn nieuwe boek over de Ingelmunsterse cafés uit. De precieze titel blijft nog even geheim. Dit boek bestaat uit anekdotes, verhalen en 200 foto’s én telt zo’n 130 pagina’s die in een luxe-uitvoering worden gedrukt. “Door mijn boek zullen zelfs achterachterkleinkinderen te weten komen dat hun voorouders ooit een café openhielden”, zegt Walter.

Walter Vanlerberghe (81) woont op een appartement in de Gravinnestraat. Hij was getrouwd met Jeannine Raes, die op 17 november 2022 overleed. Hij is de pa van vier zonen en één dochter en de opa van zeven kleinkinderen en heeft twee achterkleinkinderen. Samen met zijn echtgenote bouwde hij Electro-Varia uit, dat in september zijn ‘Preus lijkt 60’ viert. In 1988 schreef Walter al een boek voor Attraktie dat tot op vandaag nog in ieder huis wordt gelezen. Het duurde dan nog meerdere jaren vooraleer hij twee boeken uitbracht over ‘Vergeten Gesticht Aarsele’.

Hoe ontstond het idee om een boek samen te stellen over de plaatselijke cafés?

“Op maandag 9 maart 1942 zag ik het levenslicht in de Nijverheidsstraat 1, naast café De Mokette. In 1967 begon het allemaal voor mij toen ik café In De Congo kocht, waar ik een nieuwbouw zette. Van dat café heb ik nog enige foto’s. Ik bewaarde die foto’s en regelmatig kwamen er andere foto’s bij. Ik gooide nooit iets weg. Tien jaar geleden ontstond bij mij het idee om een boek over de cafés te schrijven. Dat was een enorm opzoekingswerk, hard labeur, ook nu nog, want pas eind september sluit ik mijn boek af en gaat het in druk.”

Wat staat er allemaal in?

“Er zijn meer dan 450 cafés en drankgelegenheden in vermeld. Er staan eveneens meer dan 200 foto’s in. Ik zit nu al aan 130 pagina’s, inclusief foto’s van vroeger en vandaag. Ik zorg bij iedere foto van een café voor een plaatsbeschrijving en vermeld eventueel wie erop staat. Dat is een serieus opzoekingswerk. Ik ging langs bij veel oudere mensen, die nog veel wisten over een of ander café. Sommige achterachterkleinkinderen zullen door mijn boek vernemen dat hun voorouders een café openhielden.”

Heb je een idee wanneer er in onze gemeente het meeste cafés waren?

“Ik vond een lijst terug van secretaris Schotte uit 1890 en daarop prijken er 122 cafés, maar vele waren ook niet opgenomen. Rond de eeuwwisseling van 1900 telde Ingelmunster zo’n 200 cafés op hetzelfde moment. De Heemkundige Kring schonk in 2000 aandacht aan de plaatselijke cafés en toen stonden er 165 in vermeld. In totaal bestonden er in onze gemeente 450 cafés. Nu zijn er nog… 15. Annie Santy van De Tourist in de Bruggestraat is met haar 79 jaar de oudste cafébazin in Ingelmunster. Annie begon ermee op 1 december 1985 en is nog altijd cafébazin. De andere namen? Sorry, die lees je in mijn boek.” (lacht)

Heb je een idee waarom de meeste cafés zijn verdwenen?

“Ik heb de redenen duidelijk vermeld in mijn boek. Wegens pensionering, omdat de zaak werd verbouwd, door onteigeningen… De laatste tien jaar komt dat vooral door de invoering van de ‘witte kassa’. Dat maakte die sector kapot. Je moet al veel verkopen en met al die wetgevingen, ‘t is niet meer gemakkelijk voor een café-uitbater om het hoofd boven water te kunnen houden. Ik heb dan ook een grote bewondering voor dorpsgenoten die nog een café openhouden. Dat is in onze maatschappij een sociaal fenomeen dat aan het wegdeemsteren is. Gaat dat blijven bestaan? Ik weet het niet…”

“Een café openhouden is in onze maatschappij een sociaal fenomeen dat aan het verdwijnen is”

Je boek moet hét naslagwerk worden over de horeca in Ingelmunster?

“Ik ben er zeker van dat iedere café-uitbater dit boek zal kopen, inclusief zijn klanten… Bij een of andere discussie zullen de mensen mijn boek erbij nemen om iets te checken. Er staan ook anekdoten en leuke verhalen in. Ik vernam een prachtig verhaal over een agent. Pakte hij iemand op, dan deed hij die persoon mee naar café Demuynck’s in de Gravinnestraat. Zijn straf was dat hij daar een uur lang geen pinten mocht drinken, terwijl de agent er wel dronk. (lacht) In dat café gingen de klanten ook vaak zelf om een biertje naar de kelder. Georges Demuynck schreef niets op, maar zijn klanten waren eerlijk en zeiden hoeveel ze er hadden gedronken. Café ‘t Kruiseke in de Lammekensknokstraat telde een tabaksclub. Rookte je niet, dan mocht je niet binnen. Weet je dat er ooit in een straal van 300 meter zo’n tien cafés waren gevestigd?”

Hoe zeker ben je dat alle informatie correct is?

“Foutjes zijn nooit te vermijden, vooral wanneer je een boek uitbrengt. Ik denk nu meteen aan het boek van na de Franse Revolutie. Dat is een prachtig boek, maar daar staan ook fouten in. Je hebt het verleden, het heden en de toekomst. Vooral wanneer het over geschiedenis gaat, kan je veel opzoekingswerk doen, kan je veel checken, maar toch ben ik niet zeker dat alles juist zal zijn, ondanks het feit dat ik meerdere controles uitvoerde, documenten raadpleegde of met mensen sprak. Een boek schrijven is nooit af, het is maar voor 99 procent klaar. Dat is zoals bier brouwen: bier bestaat uit 99 procent water en 1 procent winst. (lacht) Dat staat ook zo vermeld in mijn boek met een duidelijke uitleg.”

Oefent de huidige generatie van cafébazen even lang dit beroep uit als pakweg 100 jaar geleden?

“We leven in een andere tijd met een andere wetgeving. In mijn boek staan er mensen die in onze gemeente een café 45, 42 en 41 jaar openhielden. Nu ken ik ook café-uitbaters die het lang uithouden. Weet je waarom er vroeger zoveel vrouwen een café openhielden? Omdat dit een gemakkelijke bijverdienste was. De man ging uit werken, de vrouw runde een café.”

Je bezocht die 15 overblijvende cafés in Ingelmunster. Wat vonden ze van jouw initiatief?

“Iedereen vindt mijn boek een schitterend idee. Ter plaatse kwam ik mensen tegen die ook nog in onze gemeente een café openhielden en zo geraakte ik aan nieuwe verhalen. Op café gaan en met andere mensen praten is een pluspunt, want op die manier geraak ik aan extra informatie en kan ik mijn boek nog vervolledigen.”

Is dit boek over de cafés je laatste boek?

“Ik hoop nog lang te leven en ik hoop vooral dat mijn brein goed blijft. Mijn volgende boek wil ik uitbrengen na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2024. Het zal gaan over Ingelmunster over alle eeuwen heen. Ik ben ook bezig met het boek Van de wieg tot het graf. Dat past bij ieder mens. Een mensenleven duurt ongeveer 100 jaar, maar de meeste mensen geraken niet aan die leeftijd…”