Evy Gruyaert schrijft boek over… luisteren: “Het is echt iets levensnoodzakelijk”

Echt luisteren is een onderschat gegeven, zo blijkt uit het nieuwe boek van Evy Gruyaert. © Stefanie Faveere
Bert Vanden Berghe

Luisteren. Het lijkt het meest eenvoudige ter wereld, maar het is allerminst vanzelfsprekend in de huidige veeleisende maatschappij. Dat bewijst het nieuwste boek van Evy Gruyaert, die met We Are All Ears een heuse beweging op poten zette om mensen meer naar elkaar te doen luisteren. “We hebben zoveel vrienden op sociale media, maar zijn dat ook mensen naar wie je kan bellen als je het moeilijk hebt?”

Waarom luisteren gelukkig maakt en ook de wereld kan redden. Zo heet het gloednieuwe boek waar presentatrice en all-round onderneemster Evy Gruyaert mee uitpakt. De vraag die velen zich misschien stellen – wat is daar nu zo moeilijk aan? – benoemt ze ook meteen. Want écht luisteren houdt heel wat in, zo blijkt. Het relaas is een uitgebreid, boeiend en vlot lezend soort essay, dat alle aspecten van luisteren aanhaalt. Ook deze waarvan we de impact niet altijd zien, gaande van de fysieke reacties, het belang van vraagstellingen en… eenzaamheid.

Nieuwe beweging

Dat het boek nu in de rekken ligt, is geen toeval. Niet alleen omdat eenzaamheid onder meer door De Warmste Week een hot topic is, maar het is vooral een uitloper van We Are All Ears, een gloednieuwe beweging waarmee Evy wil dat we weer écht naar elkaar luisteren. Na de oprichting begin dit jaar kon ze bekende namen als Wouter Torfs, William Boeva, Hakim Chatar en Xavier Taveirne overtuigen om mee te doen. De podcast Alles goed?, die Evy een klein jaar geleden lanceerde, was de perfecte voorzet. “Ik merkte het steeds vaker in workshops voor bedrijven, maar ook in de privésfeer”, aldus Evy. “We zijn altijd maar bezig, en er wordt heel veel van ons verwacht. Veel tijd voor elkaar is er niet meer, dus ook niet om naar elkaar te luisteren. De tijd daarvoor nemen, is niet altijd makkelijk, terwijl het iets levensnoodzakelijk is. We hebben zoveel vrienden op sociale media, maar zijn dat ook mensen naar wie je kan bellen als je het moeilijk hebt of pakweg in panne staat?”

“Ik wil niet de persoon zijn die zegt dat vroeger alles beter was, maar vroeger in de oertijd had je je stam, waardoor je geconnecteerd was, beschermd en veilig. Als we als mens verbonden zijn, dan voelen we ons gelukkig en goed. Ook de vorige generaties woonden in dezelfde straat of in dezelfde gemeente, maar nu wonen velen versnipperd en voelen veel mensen zich alleen of zelfs eenzaam. We moeten het vaak op ons eentje doen, denken we. Er wordt veel meer verantwoordelijkheid bij het individu gelegd. Er is professionele hulp, ja, maar de wachtlijsten zijn gigantisch. Als iemand geconfronteerd wordt met verlies of verdriet, wordt er ook altijd verwacht dat je er snel weer bovenop komt. Je hoeft niet altijd een oplossing aan te reiken. Vaak gaat het om gehoord en gezien te worden. Empathie is daarin heel belangrijk.”

Evy Gruyaert probeert voor een verbindend element te zorgen zonder met een belerend vingertje te zwaaien.
Evy Gruyaert probeert voor een verbindend element te zorgen zonder met een belerend vingertje te zwaaien. © Stefanie Faveere

In het boek brengt Evy onder meer een studie naar voor die aantoont dat studenten, geboren na het jaar 2000, maar liefst 40 procent minder empathie vertonen dan oudere studenten. “Ik sprak een tijd geleden voor een groep derdejaarsstudenten ergotherapie. Het ging om een interactief gegeven, en ik merkte dat er veel schroom was om face-to-face in dialoog te gaan. Terwijl dat mensen zijn die later in de ziekenhuizen of andere segmenten van de zorgsector aan de slag gaan. Studenten krijgen heel veel praktische kennis mee, maar nooit één les hoe ze in verbinding kunnen gaan met anderen. Dat vond ik wel frappant. Luisteren kan je zoveel leren. Mij brengt het vaak ook andere inzichten bij, of leert het me meer relativeren.”

Blinde vlekken

Dat betekent niet dat Evy zichzelf nu de koningin van het luisteren noemt. “Zeker niet. Ik merkte dat ik soms ook echt blinde vlekken had. Maar ik ben er me nu wel van bewust en dat is het begin van alles. Ik probeer mezelf erop te betrappen als ik – in plaats van te luisteren – te snel met een oplossing aankom, aanknoop met een eigen ervaring of meteen antwoord in plaats van even een stilte te laten vallen, waardoor de andere de kans krijgt om dieper in zijn of haar eigen verhaal te komen.”

Opvallend: We Are All Ears is naar eigen zeggen een beweging, dus ligt de focus als onderneemster niet zozeer op het commerciële aspect van het verhaal. “In de media zie ik maar al te vaak de usual suspects passeren of verhalen die opgevoerd worden die eerder zwart/wit zijn. Het is snel, maar vaak ontbreekt de nuance. Met het bescheiden podium dat ik heb, probeer ik daar voor een verbindend element te zorgen zonder met een belerend vingertje te zwaaien. Ik wil vooral aantonen dat het geen geitenwollensokkenthema hoeft te zijn. Ook in het bedrijfsleven. Soms ontmoet ik mensen die van zichzelf vinden dat ze hele goeie luisteraars zijn, maar in de workshops merken dat het toch lastig is. Binnen bedrijven wordt er vaak ingezet op re-integratie van langdurig zieken, maar luisteren kan een essentieel onderdeel zijn van een bedrijfscultuur. En ik kan het niet genoeg herhalen: het hoeft echt niet zo moeilijk te zijn.”

‘Waarom luisteren gelukkig maakt en ook de wereld kan redden’ is uitgegeven bij Pelckmans. Er verschijnt ook een ‘We Are All Ears’-podcast. Meer info over die community vind je op www.weareallears.be.