“Werknemers waren nummers en een veiligheidsbeleid was onbestaande”. Bijna vijf jaar nadat een Bulgaarse arbeider er om het leven kwam onder de wielen van een verreiker, werd op het proces in Brugge een vernietigend beeld geschetst van het afvalverwerkingsbedrijf Van Houcke in Anzegem. In totaal vier personen riskeren tot 37 maanden cel. Niet enkel voor het ongeval, maar óók voor mensenhandel. Zelf wassen ze allen de handen in onschuld.
Op 9 januari 2020 was het slachtoffer – een 30-jarige papa in spe – afval aan het sorteren in een loods van het afvalverwerkingsbedrijf Van Houcke in Anzegem. Tijdens de werken kwam de Antwerpse Bulgaar onder de wielen van een verreiker terecht. Zijn twee collega’s sloegen alarm waarna zaakvoerster K.V. (57) de hulpdiensten verwittigde. Maar de man overleed ter plaatse aan de gevolgen van inwendige bloedingen.
Volgens zijn collega’s reed het slachtoffer zelf met de verreiker, maar het arbeidsauditoraat plaatste daar vraagtekens bij en besloot de zaak tot de bodem uit te spitten. Maar zelfs na een reconstructie, meerdere verhoren en zelfs huiszoekingen bleven de mannen volhouden dat de Antwerpenaar met het voertuig reed. “Ook de technisch deskundige sprak zich niet uit over wie aan het stuur zat”, aldus arbeidsauditeur Sofie Heyndrickx.
Vernietigend beeld
En dus besloot het openbaar ministerie de collega’s niet te dagvaarden. “Zij zaten eigenlijk in hetzelfde schuitje als het slachtoffer”, klonk het. Zaakvoerders K.V. en P.V. (60) moesten wél in de beklaagdenbank plaatsnemen. De arbeidsauditeur schetste een vernietigend beeld van hun bedrijf. “Van een veiligheidsbeleid was geen sprake”, stelde ze. “De remmen van die verreiker werkten niet en die mannen hadden ook geen enkele opleiding gekregen.”
Het slachtoffer en zijn collega’s bleken uitgestuurd door de Antwerpse onderaanneming van Mustafa S. (42), een man met 40 veroordelingen op zijn strafregister. Die werd samen met zijn echtgenote F.O. (44) mee voor de rechtbank gedaagd. Net als de zaakvoerders van Van Houcke moeten ze zich niet enkel verantwoorden voor onopzettelijke doding, maar ook voor mensenhandel. Volgens het arbeidsauditoraat was immers sprake van uitbuitingspraktijken.
“Die mensen werden daar gewoon gedropt, zonder dat ze gemeld werden bij de sociale zekerheid. Ze hadden geen enkel statuut en werden onderbetaald”
“De werksituatie was schrijnend”, ging Heyndrickx verder. “Die mensen werden daar gewoon gedropt, zonder dat ze gemeld werden bij de sociale zekerheid. Ze hadden geen enkel statuut, werden onderbetaald en konden zich tijdens hun pauze enkel opwarmen in hun eigen auto, waarmee ze dagelijks op eigen kosten van Antwerpen kwamen. Ze moesten heel snel doorwerken, want als het werk ’s avonds niet af was kregen ze de bons. Een van de collega’s bleef zelfs doorwerken terwijl het slachtoffer lag te vechten voor zijn leven.”
Mensen als nummers
Het stootte de advocaat van de weduwe ook tegen de borst de zaakvoerders zelfs hun naam niet kenden. “Die mensen waren gewoon nummers”, klonk het streng. “Dat bedrijf was de ergste plaats op aarde om te werken. En het ergste was nog dat Van Houcke na het ongeval opnieuw in zee ging met diezelfde onderaannemer.” De arbeidsauditeur bevestigde dit. “Bij een hercontrole in 2021 bleken opnieuw twee mensen in dezelfde omstandigheden aan de slag. Ronduit hallucinant.”
Voor de firma Van Houcke vroeg het OM een geldboete van 144.000 euro. K.V. en P.V. riskeren 18 maanden cel en 24.000 euro boete. F.O. riskeert dezelfde straf omdat ze op papier de zaakvoerder was van de onderaanneming. In de praktijk hield Mustafa S. de touwtjes in handen. Hij kijkt aan tegen 37 maanden effectief en 24.000 euro boete.
“Foefelaar”
De verdediging ging voluit voor de vrijspraak. De advocaat van Van Houcke wees beschuldigend naar Mustafa S., die hij een ‘foefelaar’ noemde. “Het was hij die instond voor de organisatie van zijn werknemers en ervoor moest zorgen dat zij veilig konden werken”, stelde meester Stijn Dewolf. “Mijn cliënten valt niets te verwijten. Alles verliep via facturen en die werden altijd netjes betaald. En zij hebben die mensen zeker niet tot nummers gereduceerd.”
Meester Dewolf haalde ook uit naar de collega’s. “Hun rol was dubieus en opzet valt zelfs niet uit te sluiten”, verwees hij naar de slechte relatie tussen het slachtoffer en zijn werkmakkers. Ook de advocaat van Mustafa S. sloot niet uit dat het slachtoffer opzettelijke werd aangereden. “Het slachtoffer werd zelfs afgeperst door een van die collega’s”, pleitte hij. “De werkplek was primitief – het is ten slotte een vuilnisbelt – maar daarom nog niet mensonwaardig. Maar die verreiker viel onder de verantwoordelijkheid van Van Houcke.”
De uitspraak volgt op 10 januari. (AFr)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
