Met proces rond de kruisboogmoord draait assisen op volle toeren, maar de pot van juryleden raakt stilaan leeg

Alle steden en gemeenten zijn volop bezig met het samenstellen van een nieuwe lijst van kandidaat-juryleden voor het hof van assisen. En dat is nodig, want de lijsten raken uitgeput, waardoor mensen die al eens in een jury zaten nogmaals worden opgeroepen. “In onze jury zat al zo iemand en ook ik heb opnieuw een uitnodiging gekregen”, zegt Linda Blanckaert (53) uit Sijsele.

Van Knokke-Heist tot Spiere-Helkijn en van Ruiselede tot De Panne: alle steden en gemeenten van West-Vlaanderen moeten dit jaar hun lijst van kandidaat-juryleden voor het hof van assisen vernieuwen. De wet verplicht de burgemeesters om dit elke vier jaar te doen.

In aanwezigheid van twee schepenen trekt de burgemeester twee cijfers, die samen een getal vormen. Dan neemt men er de kiezerslijst van de parlementsverkiezingen erbij. Alle mensen wiens rangnummer eindigt met dat getal, komen op een voorbereidende lijst terecht. Iedereen die op 1 januari 2021 jonger dan 28 of ouder dan 65 is, wordt verwijderd. Ook wie geen politieke en burgerlijke rechten meer heeft, gaat eruit.

Wie overblijft, krijgt thuis een witte kaart in de bus met een aantal vragen. Op basis van de antwoorden op die kaart haalt men er dan ook de mensen uit die bijvoorbeeld om professionele redenen niet kunnen zetelen, zoals magistraten, militairen, politieke mandatarissen of hoge ambtenaren. Ook wie ooit veroordeeld werd tot meer dan vier maanden celstraf of 60 uren werkstraf verdwijnt van de lijst. Nog een voorwaarde om te mogen zetelen als jurylid: kunnen lezen en schrijven en de taal van het proces machtig zijn.

Die gemeentelijke lijsten worden aan de provincie bezorgd, die vervolgens een nieuwe lijst maakt waarop alle namen alfabetisch gerangschikt staan en een nummer krijgen. Op 1 juni moet die lijst klaar zijn en overgemaakt worden aan de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg in Brugge. Bij elke nieuwe assisenzaak worden daaruit dan een aantal mensen geloot. “In West-Vlaanderen zijn dat er meestal een negentigtal”, zegt eremagistraat Paul Gevaert. “Daaruit loot men dan de uiteindelijke jury van twaalf, plus enkele plaatsvervangers. De advocaten en het parket mogen ook nog mensen weigeren – wraken heet dat – zonder daar uitleg voor te geven”, zegt hij. Dat de lijsten om de vier jaar hernieuwd worden, is geen overbodige luxe. “Bij de laatste processen in Brugge merkten we dat er verschillende mensen tussen zaten die al voor de tweede keer waren opgeroepen. Op zich is dat mathematisch niet onmogelijk, maar het zou een uitzondering moeten zijn en dat was het dus niet.”

Als een geslagen hond

Linda Blanckaert (53) uit Sijsele kan ervan meespreken. Zij zat in december in de jury tijdens het proces van Ann Vandekerckhove, die uiteindelijk twintig jaar cel kreeg voor de ethermoord op haar zoontje Ferre (8). Ondertussen kreeg Linda alweer een brief. “Ik had er altijd al eens van gedroomd om in een jury te mogen zetelen en was dan ook blij toen ik uitgeloot werd. Je leest daarover doorgaans in de krant, maar je wil toch wel zelf eens zien hoe het allemaal verloopt. Het was bijzonder intens. Je wordt echt in die zaak gezogen, een hele week lang. Dan merk je dat het allemaal niet zo eenvoudig is. Je hoort en ziet alle details en zit een week lang in die bubbel met de beschuldigde, de advocaten en het parket. Als je dan uiteindelijk je stem uitbrengt, voel je je als een geslagen hond , zoals wij dat zeggen. Dat heeft een enorme impact op je”, vertelt Linda.

DE Twaalf

“Deze ervaring zal u uw leven lang bijblijven”, waarschuwt menig assisenvoorzitter de jury voor aanvang van een proces. En dat is ook zo. “Het was jammer dat we door corona niet iets konden gaan drinken met de hele jury na afloop van het proces. Maar we houden contact in een groepje op WhatsApp, De Twaalf . Die groep wildvreemden van bij het begin van het proces is intussen een hecht team geworden. We steunden elkaar ook als we zagen dat iemand het moeilijk had. De anderen weten dat ik ook opnieuw opgeroepen ben. Na afloop van het proces hebben we ook een groepsfoto gemaakt, samen met de advocaten en ik ben er zeker van dat, zodra de situatie het enigszins toelaat, we nog eens zullen samenkomen”, zegt Linda. (LK)