Overvolle cellen, geurhinder en barslecht diepvrieseten: dit zijn de klachten van de Brugse gedetineerden

Een matras op de vensterbank, zo lossen ze de overbevolking op. (Christophe Lalmand) © Lalmand Christophe
Laurens Kindt

Een stinkende, uitgeleefde medische boeg, eentonig eten zonder voedingswaarde en de steeds stijgende overbevolking: dat zijn de grootste klachten van de gedetineerden die in de Brugse gevangenis opgesloten zitten. Dat blijkt uit het jaarrapport van de Commissie van Toezicht voor de gevangenis in Brugge.

De Commissie van Toezicht voor de gevangenis in Brugge (CTB) ontving in 2022 maar liefst 411 klachten van in totaal zo’n 170 gedetineerden. De meeste klachten kreeg het via een van de twaalf brievenbussen die her en der in de gevangenis hangen. Het gros van de klachten (76 procent) komt uit een van de twee mannenafdelingen.

De meeste klachten, 84 in totaal, gingen over medische problematieken. De gevangenis van Brugge is de enige gevangenis in Vlaanderen met een aparte medische boeg. Al vallen er over de kwaliteit daarvan ernstige vraagtekens te plaatsen, stelt de CTB in haar jaarverslag. Zo wordt het operatiekwartier niet meer gebruikt voor ingrepen onder narcose, waardoor gedetineerden naar het AZ Sint-Jan moeten overgebracht worden.

Geurhinder

Erger gesteld is het met de hospitalisatie-afdeling. Daar is sprake van een zeer storende geurhinder, liggen de elektrische kabels zomaar over de grond, is er in de zomer een acuut hitteprobleem door gebrekkige ventilatie, is er gebrek aan sanitair en zijn de celwanden vuil. De CTB deelt ook een sneer uit aan de aanwezige verpleegkundigen, die meer aan hun computer zouden zitten dan effectief aanwezig zijn op hun afdeling. Zo zouden ze het uitdelen van belangrijke medicatie ook overlaten aan cipiers, wat wettelijk niet toegelaten is.

“Een grondige opfrissing is nodig”, stelt de CTB, die bovendien opmerkt dat het hoge aantal overuren van de verpleegkundigen in schril contrast staat met het geleverde werk.

Een ander pijnpunt in de Brugse gevangenis is het eten. De keuken werd doorheen 2022 gerenoveerd waardoor de gedetineerden aangewezen waren op diepvriesbakjes die ze zelf moesten opwarmen in een microgolf op cel. Bij een steekproef bleek dat zo’n bakje amper 505 calorieën bevatte, terwijl een volwassen man dagelijks 2.500 calorieën nodig heeft. Bovendien zat er amper variatie in het eten. Dat het eten van een gedetineerde gebudgetteerd wordt op slechts 4,08 euro per dag is te weinig, net als die drie luttele stukken fruit op twee weken, zo stelt de CTB.

Grondslapers

Het grote probleem blijft echter, net zoals in zowat alle gevangenissen in ons land, de overbevolking. Die is vorig jaar nog gestegen. Officieel is er in Brugge plaats voor 512 mannen en 114 vrouwen, maar er zitten er respectievelijk 710 en 120. Vooral bij de kortgestraften en de mensen in voorhechtenis is het probleem bijzonder nijpend. Door stapelbedden te plaatsen, kon de directie zo’n 63 plaatsen bij maken, maar nog altijd sliepen er vorig jaar op bepaalde dagen tussen de tien en de 47 mensen op een matras op de grond.

De gevangenis in Brugge.
De gevangenis in Brugge. © KURT DESPLENTER BELGA

De gevolgen zijn niet min. De agressie is toegenomen, waardoor gedetineerden sneller in een strafcel belanden. Sommigen vragen dat zelf, omdat het daar minder druk is. De agressie leidt bovendien tot stakingen. De penitentiair beambten, zoals cipiers officieel heten, staakten vorig jaar maar liefst 18 dagen. De overbevolking zorgt ook voor overvolle bezoekerszalen en een overbelasting van de psychosociale dienst. Dat is de dienst die de individuele verslagen van de gedetineerden moet opmaken die nodig zijn voor bijvoorbeeld vervroegde invrijheidsstelling.

Om de overbevolking aan te pakken, stelt de CTB voor om een limiet te zetten op de voorhechtenis. “Onderzoeksrechters houden misschien te weinig rekening met de capaciteit van de gevangenis voor ze beslissen om iemand in voorhechtenis te nemen”, zegt voorzitter Francis Decoster van de CTB. “De overbevolking is vaak de katalysator voor een hele resem nieuwe problemen. Te veel mensen in te kleine cellen: dat zorgt onvermijdelijk voor problemen”, klinkt het.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier