Red Flame Kassandra ‘Kassie’ Missipo: “Het is altijd zo geweest. Je had jongens en je had meisjes. En dan had je Kassie”

De Red Flames openen zondag tegen IJsland hun EK 2022. Mét Kassandra Missipo, nochtans een vol jaar out geweest, een half wonder. Maar ‘Kassie’ is niet alleen daarom een bijzonder verhaal. Is de middenvelder op het veld de pitbull van de vrouwelijke Rode Duivels, ernaast komt ze als geen ander op voor de professionalisering van het vrouwenbal in België. Én als half Afrikaanse voor diversiteit. En voor haar seksuele geaardheid, waar haar vader het zo moeilijk mee heeft. Welbespraakt, intelligent, eigenwijs en divers als geen ander: maak kennis met Kassie, pitbull en filosoof in ondergoed van Spiderman.

Ga je straks ook zitten voor de wedstrijden van onze Red Flames op het EK, rechtstreeks op Sporza? Je volgt intussen wel het vrouwenvoetbal, je wéét wat voor ster aanvoerster Tessa Wullaert is? En je weet misschien zelfs dat de kleine, vinnige middenvelder Kassandra Missipo deel uitmaakt van de EK-selectie, ook al voetbalde ze een jaar lang geen minuut? 1,60 meter mentaliteit! Of je kent haar al van buiten de sportpagina’s, als een 24-jarige vrouw met meer dan één verhaal – het vrouwenblad Feeling riep haar niet zomaar uit tot minister van Diversiteit.

Ja, Kassie is een speciale. Een rare vogel, zegt ze zelf. Maar dan wel een vogel die uitermate goed gebekt is – ze studeerde niet toevallig communicatiemanagement. Zelden een voetballer (m/v/x) ontmoet die over álles zo onbevangen en tegelijk doordacht praat. En dan hebben we het niet alleen over spelsystemen of buitenspel – al verrast ze ook over dat laatste, straks meer daarover.

Op vakantie

Dat doordachte komt al meteen boven bij het aperitief op het terras, met de zee aan onze voeten. “De zee geeft me altijd rust. Het laat me nadenken over het leven. Ik kom supergraag naar zee. Weet je, ik heb als kind lang gedacht dat de hele kust alleen maar één grote vakantieplaats was, dat hier buiten de vakanties niemand was. Pas later kwam ik erachter dat hier ook mensen naar school gingen, werkten… Allez, wónen hier ook mensen? (lacht) We gingen van kleins af altijd naar een huisje in Nieuwpoort. Zo tot mijn 14de, tot ik bij de nationale jeugdploegen kwam. Zandkastelen maken, volleyballen, voetballen, tennissen, gocarten. Fun hebben. Maar nog meer: tot rust komen. Weg van school, later van de voetbalstages.”

“Ik was als kind heel stil en teruggetrokken, een echt mama’s kindje. Het tegengestelde van wie ik nu ben. Ik was lang zoekende naar mezelf, denk ik. Hoe kon ik mezelf zijn? Tot alles er plots uitkwam. Nu ben ik beide: soms heel sociaal, soms helemaal op mezelf. En voor dat laatste zijn natuur en zee perfect. De stilte, de lucht boven de zee, het geluid van de meeuwen en de golven… Alleen is er nu weinig tijd voor. Al proberen we toch geregeld te komen. En dan niet om te gaan stappen of zo, dat zou me alleen maar verwarren. De zee is rust voor mij. Ik ben behalve toen ik studeerde in Gent ook nooit echt een uitgaander geweest, voetbal was al snel belangrijker voor mij. Het liefst met de juiste mensen rond mij, familie en mijn vriendin.”

Die vriendin heeft haar vergezeld naar Oostende. Maar ze blijft liever op de achtergrond. Ze was samen met haar mama het afgelopen jaar haar grote toeverlaat. “Ik ben hen ontzettend dankbaar voor de manier waarop ze mij tijdens mijn lange revalidatie (Kassandra scheurde in mei van vorig jaar haar kruisbanden, weigerde dan toch meteen bij landskampioen Anderlecht door “een gebrek aan ambities” een contractverlenging en had pas een jaar later een nieuwe club, de Zwitserse topclub FC Basel 1985, red.) zijn blijven steunen en er altijd voor mij waren. Want ik weet dat ik zonder voetbal, mijn enige passie waar ik zoveel in heb geïnvesteerd en waarin ik al mijn emoties en energie kwijt kan, soms heel irritant en gefrustreerd kan zijn.”

“Maar ze bleven me maar oppeppen. En mijn vriendin begrijpt dat ik een jaar in Zwitserland ga voetballen, Basel is een droomclub voor mij. We hebben daarover gepraat. We praten vaak met elkaar. (lacht) We zijn nogal bazelaars. Dat is jongerentaal voor mensen die graag babbelen over het leven. Ik heb het van mijn mama. Die debatteert ook graag over waarom dit of dat. Dan gaan we samen soms diep. Tot: waarom leven wij eigenlijk? Tot mama dan zegt: kind, we moeten gaan slapen. (lacht) Ik zoek ook de hele tijd alles meteen op. Waarom is de lucht blauw? Hoe is het bed uitgevonden? Door Egyptenaren die stoelen tegen elkaar plaatsten!”

Neen, Missipo is geen typische topvoetballer. Moet je deze horen: ze heeft heel lang, tot ze op haar 18de bij AA Gent op het hoogste niveau ging spelen, gevoetbald zonder een jota te begrijpen van buitenspel. En dat is dus zowat de belangrijkste regel in het voetbalspel. “Maar ik vond dat niet belangrijk voor mijn spel. Het was een soort dyslexie: ik dacht het te snappen, maar snapte het niet. Zoals zoveel in het leven. Ik kijk ook nauwelijks voetbal op televisie. De Champions League interesseert me geen bal.”

***

Kassie is op 3 februari 1998 in Asse geboren als Kassandra Ndoutou Eboa Missipo, als dochter van een Belgische moeder en een Kameroense vader. Haar vader verhuisde al na een paar jaar naar Frankrijk, Kassie woonde met haar moeder in een flat in Asse-Ter Heide. Die uitkeek op een voetbalveldje. Omdat ze in huis al van haar vijfde alles overhoop sjotte en maar bleef zeuren dat ze wilde voetballen, mocht ze er met de jongens gaan voetballen. Met de Braziliaan Ronaldinho als haar grote idool.

“Een voetballer die zó zichzelf was. Zóveel energie. En altijd met de glimlach. Heel aanstekelijk, hij belichaamde mijn liefde voor het voetbal. Al zei mijn mama aanvankelijk: allez, voetbal is toch niet voor meisjes? Maar mama is een zeer slimme vrouw en ze was wel zo ruimdenkend dat ze mij van de eerste dag steunde. Als al eens een coach mij te weinig vertrouwen gaf: Ík ga daar eens mee praten! Al kent ze niets van voetbal. (lacht) Maar ze staat wel langs de lijn te roepen: zeg, dóórgaan, Kassie! En als ik een goede match speelde, mocht de hele wereld dat weten!”

Al snel bleek Kassie écht goed te kunnen voetballen. En, belangrijker misschien wel: “Heel raar: ik speelde met de jongens en was toch mezelf. En ze apprecieerden mij ook zo.” Op haar zeventiende tekende ze voor topclub AA Gent Ladies, waar ze in 2020 door Anderlecht werd weggehaald. De mama bleef haar grootste supporter. De papa is een ander verhaal.

“So be it. Aanvankelijk was er het gevoel: een kindje heeft toch een mama en een papa? Maar met ouder worden, viel dat gemis weg. Ik voelde dat ik voldoende had aan mijn mama, mijn mama en papa tegelijk. Altijd met ons tweetjes.” En klaar. Maar ze voélt zich wel half Afrikaans en half Belgisch. “Ik heb vroeger vaak mijn Kameroense familie ontmoet, maar ik ben nooit in Kameroen geweest. Al komt dat nog wel, van zodra ik er tussen alle voetbal tijd voor heb – want ik reis zeer graag.”

“Maar mijn Afrikaanse roots zijn niet weg te denken. Ik ben nogal een mix van beide. Dat maakt me rijker. Ik voel me fantastisch met hoe ik eruit zie en alle wijsheden en ervaringen van beide culturen kan meenemen. Ik kan heel spontaan en nonchalant leven, zo ‘s avonds plots zeggen: we zijn weg, de zonsondergang zien. En ik ben vaak te laat: oei, ik was met iets bezig, ik kom af! Maar tegelijk plan ik wel graag, familiebijeenkomsten en zo. Ik vind mijn partner en familie zó belangrijk.”

Racisme

Ze ondervond al snel dat ze anders was, ze werd al op haar zesde uitgescholden voor makak. “Ik kwam huilend thuis, ik begreep er niets van. Welk woord is dat, mama? Ben ik anders? Dat komt door jouw huidskleur, Kassie. En mama leerde mij hoe ermee om te gaan. Laat je nooit zo aanspreken! En dat nam ik mee, ik werd op die manier volwassen. Als nu iemand makak zegt, zeg ik: wat is jouw probleem? Maar ik kon wel lang alleen mezelf zijn in het voetbal.”

Vandaag is ze een bekende voetballer. Een rolmodel in de strijd voor diversiteit, zoals in de televisiedocumentaire over racisme in het voetbal FC United en in projecten als Heroes of Football en Football for all. Ze hoort het nochtans niet graag, rolmodel.

“Ik ben niet in dit leven gestapt om als rolmodel te fungeren. Ik ben daar heel selectief in, ik pak niet alles aan. Ik ga niet in een entertainmentprogramma zitten omdat ik een andere huidskleur of andere etnische identiteit heb. En ik wil voor een debat ook weten over welke items het gaat, sommige inzake diversiteit zijn gewoon lachwekkend. Men belde mij ooit voor mijn mening over een uitspraak over racisme van Lukaku. Dié mening van mij kent men toch, het is zó logisch, wat is daar dan de meerwaarde van? Dan zijn mensen met een nieuw inzicht toch belangrijker? Zoals in FC United, een programma waarin tenminste verder en dieper wordt nagedacht. Waardoor men zegt: waw, zit racisme nog zó diep? Want het zit nog diep in het voetbal, vooral op lager niveau, waar de drempel lager ligt. Ik vraag me soms af hoe sommigen zouden reageren op meisjes die met een hoofddoek voetballen?”

***

Dat houdt haar dus allemaal bezig. Het staat ook op haar lichaam getatoeëerd: Vis ta vie. Leef jouw leven. En ze draagt een ring waarop Self Love Club prijkt. “Je moet jezelf toch graag zien vooraleer je iemand anders graag kan zien?”

Als klein meisje was Kassie un garçon manqué, meer jongen dan meisje. “Een halve jongen, die zich ook buiten het voetbalveld wilde bewijzen. Als meisje dan. Dan droeg ik bijvoorbeeld heel veel roze. Kijk, ik ben een meisje! Maar ik was wel altijd stil, ik was voortdurend aan het analyseren. Wie ben ik? Hoe gedraag ik mij later? Naarmate ik ouder werd, vond ik steeds beter mezelf. Ook dankzij het voetbal waarin ik steeds beter werd. Zo kwam ik op een punt dat ik, als ik zin had om jongenskleren te dragen, dat ook deed. Dan liep ik gewoon in wat ik leuk vond: in een meisjes-T-shirt en jongensschoenen. Al was ik nog altijd heel verlegen, toonde ik nog steeds maar moeilijk mijn gevoelens.”

Maar hét kantelmoment was de ontmoeting met haar vriendin, op haar 19de. The first, the last, her everything, zou Barry White zingen. “Ja, ik geloof heel hard in ware liefde, ik heb altijd geweten dat ik buiten mijn familie maar één persoon wilde koesteren. Tot het einde van mijn leven. My ride or die… Maar het was wel een hele ommekeer. Ik ben kwetsbaarder dan velen denken, ik moet iemand al heel goed kennen om mezelf open te stellen. Het heeft dan ook heel lang geduurd voordat ik mijn gevoelens kon uiten en een persoon binnen kon laten. Voor mijn negentiende was er niet één meisje en niet één jongen voor wie ik echt diepe gevoelens kon hebben.”

“Ik had het daar ook nooit moeilijk mee, voetbal was belangrijker. Ik was altijd een gelukkig kind, alleen dacht ik vaak: waarom ben ik nooit verliefd, waarom voel ik nooit een aantrekking? Ik moest toch door een heel proces. Ik hoorde ook altijd: je hebt jongens en je hebt meisjes en je hebt Kassie… (grijnst) En ik ben nóg een rare vogel: ik klink dan misschien heel volwassen, ik ben tegelijk nog kinderlijk: fan van Pikachu en van onderbroeken van Spiderman. Maar plots kon en mocht ik al mijn gevoelens tonen. Dat ik op meisjes viel, was voor mij wel… wow! En: hoe ga ik dat uiten?”

Bij haar mama voorop, natuurlijk. Een geestig maar persoonlijk verhaal, off the record, want te persoonlijk. Het belangrijkste: haar mama vond het niet eens een item. Minder dan haar papa. Maar het allerbelangrijkste: “Sindsdien ben ik gelukkig, ben ik helemaal mezelf. Ik voel geen enkele remming meer. Ik zou mijn partner niet op straat lopen aflebberen, maar we lopen soms wel spontaan hand in hand. Wij hebben daar nog geen reacties op gekregen, maar ik ben er zeker van het anderen wel overkomt. Dat lees en hoor je toch vaak? Dié weg is heus nog niet helemaal afgelegd. De zaak-Eddy Demarez is maar één voorbeeld.”

***

Die weg is ook nog niet afgelegd. Misschien moet ze na haar voetbalcarrière maar de eerste grote baas van het vrouwenvoetbal worden. Na Lorin Parys, homoseksueel ceo van de Pro League en Paul Van den Bulck, de eerste voorzitter van de voetbalbond met een kleur: twéé stappen in één inzake diversiteit. Minister van Diversiteit én Voetbalbaas van Diversiteit?

“Ik zou alle voetballers en voetbalsters leren omgaan met diversiteit en met discriminatie, net zoals wij nu worden voorgelicht hoe om te gaan met matchfixing. Mensen van het team zelf laten spreken: dat kunnen we doen, dat… Wat zeggen we tegen iemand die wordt uitgescholden: spelen we verder? Nu zijn er campagnes voor de supporters, maar ook de mensen op het veld moeten leren hoe te reageren als ze makak te horen krijgen. Hoe dat te verwerken. Eerst intern die zaken regelen en pas dan extern controle proberen te krijgen, met camera’s en zo. Een diverse ceo kan wel impact hebben, maar als de mensen onder hem of haar niet-divers zijn, wordt het moeilijker. Eén iemand zal het niet veranderen. Al ben ik niet voor quota: in elk bestuur en elke selectie zoveel gekleurde mannen, vrouwen, non-binairen, Chinezen, Marokkanen… Want dan worden weer andere mensen mogelijk gediscrimineerd.”

“Ik word ook liever gevraagd voor wat ik te vertellen heb dan wegens mijn huidskleur. Divers is voor mij niet hoé je eruit ziet, maar wat je uitstraalt. Ook een tafel met alleen maar witte mensen kan inzake diversiteit juiste stellingen verdedigen. We zijn op de goede weg, denk ik: de volgende generatie zal alweer diverser zijn, maar ik heb toch nog het gevoel dat er nog niet voldoende bewustwording is. En er zullen altijd rotte appels zijn. Of neen, noem ze geen rotte appels, noem ze anders-denkenden. Ik zou het later wel willen, zo’n engagement, maar nu wil ik vooral voetballen. Ik heb wel al een eigen project, Empowerment Loading, waarmee ik mensen via posts op Instagram laat inzien hoe ze diegenen die te maken hebben met discriminatie, óók een pandemie, kunnen helpen. Dat doe ik met een positieve boodschap, hoe we liefde kunnen plukken en dan weer verspreiden.” Ook die boodschap, haar logo, staat getatoeëerd op haar lichaam.

***

Tijd voor de foto’s. Kassie is zo’n shoot niet gewoon, maar neemt de opdracht ernstig. Wat opvalt: haar expressiviteit. En haar uitbundigheid als ze weer even een bal mag hooghouden. Het mag zelfs een strandbal zijn. Voetbaldiertje. Nu moeten we het toch nog even over voetbal en dat EK hebben De groepsfase overleven, zou voor de Red Flames al een succes zijn. Het EK van 2017 deed het vrouwenvoetbal in ons land boosten en de Red Flames bleven wel scoren, maar het clubvoetbal blijft wel steken.

“Niet veel positiefs over te vertellen”, liet Tessa Willaert zich laatst nog in deze krant ontvallen.“Niet de juiste mensen op de juiste posities”, de analyse van Missipo is snel gemaakt. “Sommige clubleiders duwen het liever terug dan dat ze het in de juiste richting willen stuwen. Ze redeneren simpel: de kwaliteit is veel minder dan bij de mannen, waarom zouden wij erin investeren? Terwijl we heus niet evenveel willen verdienen als de mannen.”

De winstpremies voor het EK zijn opgetrokken van 500 naar 1.000 euro, maar dat is nog steeds een peulschil tegenover die van de Rode Duivels. Equal pay ligt nog mijlenver. Maar daar wil Missipo liever niet op ingaan. Het gaat haar vooral over de verloning bij de clubs.

“Een loon waarmee de speelsters kunnen overleven, dat volstaat om niet langer te moeten gaan werken en om wat aan pensioensparen te doen, is dat te veel gevraagd? Men zet liever in op de jeugd, maar zo raak je nooit uit die cirkel. Als we het op het EK heel goed doen, door de eerste ronde geraken is een minimum, vind ik, zal het enthousiasme wel stijgen, zal men weer potentieel zien in vrouwenvoetbal. Maar hoelang zal dat dan weer duren? Het is goed dat onze EK-wedstrijden rechtstreeks op televisie komen, maar daarna is het weer passé composé. Bij bijna alle clubs moeten we spelen op het B- of C-veld, in Tubeke moeten we nog altijd wijken als de Rode Duivels arriveren.”

***

De zee inspireert. Ook bij het ontbijt. Ze moet de volgende ochtend dan ook niet lang nadenken over de slotvraag, welke schoonheid haar het meest raakt.

“De zee. Dan zie ik overal schoonheid. In de lucht, in het geluid, in kleuren… En verder hou ik ook van urban streetart. Ik stap ook wel eens een museum binnen, ik had graag in Antwerpen Masculinities willen zien, een foto-expositie over mannen die er voor onze maatschappij te vrouwelijk uitzien. En ik hou heel veel van muziek. Ik heb lijstjes voor álle gelegenheden en stemmingen. Voor in de auto, om te gaan lopen… Dan wil ik gas-muziek, tempo zoals Jump and Bass, soul… op de loopband almaar harder en harder. Maar op andere momenten wil ik dan weer klassiek, viool en zo. Voor elke mood andere muziek. Dan kom ik in mijn eigen wereld. In mijn eigen verhaal. In mijn eigen videoclip. En weet je van welke films ik het meest hou? Van thrillers en horror. Voor mij liever geen romantische films. Want die zijn toch nooit realistisch. En zo is het leven toch niet?”