Honderd jaar geleden werd Ichtegem bevrijd door Belgische Eenheden. “De prelude op de bevrijding start eigenlijk een paar weken voor 28 september 2018”, zegt archivaris Antoon Verbeke. “Dan werd immers het eindoffensief van de geallieerden ingezet.”
“Maar blijkbaar voelden de Duitsers al nattigheid en daarom werden op 13 september alle weerbare mannen in het frontgebied verzameld en weggevoerd, samen met al het vee, koeien en paarden, in de richting van het Meetjesland. Daarmee konden ze niet worden ingelijfd in de oprukkende eenheden. Ze konden gelukkig al na een aantal weken terugkeren. Een aantal mannen doken onder om niet op transport te worden gezet.”
Drie doden
“Op dezelfde dag, 13 september, vielen drie doden aan de Moerdijk, nu het Torenhof. Waarschijnlijk ten gevolge van beschietingen of een vliegtuigaanval van geallieerde zijde. Ze wilden er een munitiedepot uitschakelen. Eduard Deprez (68), Louise Bonny (26) en Marie-Louise Berings (5) lieten er het leven.”
“Het offensief verloopt niet al te snel. Pas op 15 oktober verschijnen de eerste Belgische eenheden ten zuiden van de Ruidenberg. Ze botsten er op hevige weerstand en lieten het Wijnendalebos links liggen en trokken eromheen. Op 16 oktober om 11 uur ‘s morgens komt de 13de Linie vanuit Kortemark via Koekelare, Ichtegem bevrijden. Hier verwelkomt Gustave Van Ryckeghem de Belgische generaal Michel met een toespraak.”
Napoleon en Magdelena
“Bij de bevrijding van Ichtegem sneuvelen een aantal Duitsers ten zuiden van de Reiger. Bij de opmars vallen in de Kortemarkstraat nog twee burgerslachtoffers. Het zijn twee kinderen uit één gezin, Napoleon en Magdelena Devolder. Het zijn soldaten van de Cyclisten, een verkenningseenheid, het gros volgt in de namiddag. Ze kwamen Eernegem binnen via de Stationstraat. De bevrijders van Bekegem komen via Roksem binnen.”
“Er is niet zodanig veel vernield door de oorlog”, gaat Antoon Verbeke verder met het relaas. “Het is enkel door leegstand dat veel gebouwen in al die jaren zijn verkommerd. Want, net voor de aankomst van de Duitsers in 1914, vluchtten tientallen gezinnen in de richting van Oostende en de IJzer. Het Hooghuis in de Stationstraat van de familie Roelens is een bekend voorbeeld. Ook zijn een aantal gebouwen uitgewoond door kamperende troepen.”
Plunderingen
“Na de bevrijding worden er plunderingen vastgesteld in drie huizen in Eernegem. Het huis van veldwachter August Dekemel in de Aartrijkestraat moet eraan geloven. Hij werd verdacht van collaboratie en vluchtte naar zijn broer in Charleroi, die daar bakker is. Na de oorlog komt het tot een proces.”
“Ook de winkel van Camiel-Vyvey-Elize D’Hondt en de Café en klakkenwinkel van Edgard Decoene en Irma D’Hondt werden geplunderd. De café kon als een van de weinige in de oorlog open blijven en dat zegt veel over hun relatie met de Duitsers. Edgard was tijdens de oorlog bij het Belgische leger en zal later voorzitter worden van de Eernegemse Oud-Strijders.”
(Rudi Ilegems)
DE FEITEN:
De bevrijding van Ichtegem zelf gebeurde op 16 oktober 1918, Eernegem en Bekegem volgen zeer kort daarop. Groot-Ichtegem bestaat echter uit drie deelgemeenten en het bevrijdingsverhaal klinkt telkens anders.
Meer vernemen over de details van de bevrijding van Ichtegem kan op woensdag 14 november in Het Lange Max Museum in Koekelare. Dan vindt een erfgoedavond plaats met de toepasselijke naam ‘De bevrijding van Ichtegem’. Een gids verduidelijkt er een tijdelijke tentoonstelling over de bevrijding van de regio. Aanvang om 19 uur, deelnameprijs is 10 euro, inclusief museum, gids en een drankje achteraf.
100 jaar bevrijding
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier