Thuis in de Sint-Janswijk: “Dit is een wijk met heel veel contrasten”

Patrick Sabbe: "Officieel houd ik het VTEXcafé hier even verderop in de straat open. Maar ik probeer meer te doen dan dat." © AN
Redactie KW

Wie vanop de Kortrijkse Grote Markt vijftien minuutjes in Zuidoostelijke richting wandelt, komt terecht in de Sint-Janswijk. Het centrale Sint-Jansplein en het aangrenzende Prinses Marie-Joséplein waren de ‘places to be’ tijdens de recente hittegolf. Beiden worden omringd door bomen van tientallen jaren oud, die zorgen voor schaduw en de daar bijhorende koelte. De wijk was oorspronkelijk bedoeld voor de wat rijkere Kortrijkzaan. Maar tegenwoordig is er een groot verschil tussen duurdere en goedkopere huizen.

De buurt met de fiets verkennen, lijkt een goed idee. Alleen wordt het Sint-Jansplein omringd door kasseien. Prachtig om te zien, maar nogal hobbelig om over te fietsen. Wie vanop het Prinses Marie-Joséplein naar links de Jan Breydellaan in hobbelt komt langs Bakkerij Claeys van Rik en zijn vrouw Caroline. Het is een gewone werkdag, maar toch zijn Rik en Caroline te vinden in hun grote tuin samen met hun hond, kat, konijn, twee schildpadden, vijf kippen en tientallen vogels. “We bakken hier al 30 jaar brood”, vertelt Rik. “Maar de laatste jaren kopen mensen hun brood liever in de supermarkt dan bij een bakker, dus hebben we beslist om het wat rustiger aan te doen. Wie een broodje wil, kan er een uit de automaat voor de deur komen halen. Ze zijn altijd vers. Op zondag zijn we wel nog open.”

Het bakkershuis

Rik woont al zijn hele leven in het bakkershuis. “We hebben de bakkerij overgenomen van zijn vader”, legt Caroline uit. “Ik ben hier wat verder op Sint-Jan opgegroeid. We hebben elkaar leren kennen omdat we ‘toevallig’ altijd dezelfde richting uit moesten na schooltijd“, lacht ze. “We kennen elkaar dus al 37 jaar, waarvan 32 getrouwd.”

Er is geen haar op ons hoofd dat eraan denkt om hier te vertrekken“, zegt Rik. “Inderdaad, het is hier goed wonen. Alles is dichtbij genoeg om met de fiets te gaan, maar het is toch lekker rustig”, vult Caroline aan. “We hebben hier even verderop zelfs al een kleiner huisje gekocht voor onze oude dag, wij verlaten dus ooit Sint-Jan in een kist”, grapt ze.

Caroline Verhoeyen en Rik Claeys:
Caroline Verhoeyen en Rik Claeys: “Er is geen haar op ons hoofd dat eraan denkt om hier te vertrekken.”© AN

“Er is wel al veel veranderd”, zucht haar man een beetje ontmoedigd. “Als klein manneke voetbalden wij hier in de tuin, en als de bal over het hek vloog dan kropen we erover en voetbalden we daar verder. Meestal mochten we nog blijven eten ook. Maar nu is Sint-Jan een beetje een dode parochie. Einde de jaren 90 zijn hier veel ouderen weggegaan en daar kwamen dan jonge gezinnen voor in de plaats. Mensen zijn nu erg op zichzelf of houden het bij een bepaald kliekje. Ik hoop dat ik dat nog mag zien veranderen.”

In de Pieter de Conincklaan, aan de overkant van de kerk woont Marie-Therese. “Zeg maar Mimi, dat doet iedereen hier in de buurt”, zegt ze. Haar kleindochter Charlotte is net op bezoek samen met haar man Manuel en hun zoon Jean-Baptiste. “Maar hij is niet naar de parochie Sint-Jan Baptist vernoemd hoor, we zijn geen kerkgangers“, verzekert Charlotte.

Mimi (rechts op de foto) samen met haar kleindochter Charlotte die met haar man Manuel en hun zoontje Jean-Baptiste op bezoek was.
Mimi (rechts op de foto) samen met haar kleindochter Charlotte die met haar man Manuel en hun zoontje Jean-Baptiste op bezoek was.© AN

Wie bij Mimi over de vloer komt geraakt er niet weg zonder koffie, een koekje en een blik op de indrukwekkende fotocollectie die tentoongesteld staat in de gang. “Ik ben hier een tijdje onthaalmoeder geweest. Ik ken dus de halve parochie en zij kennen mij. Nu zijn al die kinderen natuurlijk al volwassen. Maar ik hou van die herinneringen. Ik heb zelfs nog op de dochter van Caroline van de bakkerij gepast! Iedereen is hier altijd welkom. Met de jaarlijkse rommelmarkt in april bijvoorbeeld is dat hier precies een duivenkot. Maar zo heb ik het graag.”

Mimi woont al sinds 1973 in de Sint-Janswijk, ze voedde er als alleenstaande mama haar drie kinderen op. “Het is hier goed spelen voor kindjes. Al zie je tegenwoordig vooral kinderen van vreemde origine spelen. Er zijn hier de laatste jaren heel wat buitenlandse mensen komen wonen in de straat. Dat is niet altijd makkelijk want ze zijn heel gesloten terwijl ik net graag een praatje sla.”

Rusthuis Korenbloem

Van opleiding is Mimi verpleegster. “Toen ik hier net kwam wonen was er aan de overkant nog het Sint-Antoniusziekenhuis. Ik ben daar gaan solliciteren, maar dat waren liberalen en ik was bij de christelijke mutualiteit. Dus die moesten mij niet hebben. Het ziekenhuis is al lang dicht. Ze hebben dat plat gegooid en er rusthuis De Korenbloem gebouwd. Maar elke verkiezing moet ik wel nog steevast op het gezicht van Vincent Van Quickenborne kijken“, lacht ze.

In De Korenbloem vinden we Andrea Huyse die tot voor kort in de Stasegemsestraat woonde. “Ik heb de oorlog hier meegemaakt en hier honger geleden. Er zijn hier zelfs bombardementen geweest”, vertelt ze. “Toen het niet meer mogelijk was om thuis te blijven wonen was ik bang dat ik Sint-Jan zou moeten verlaten. Gelukkig kon ik hier terecht.”

Johan Cottem en zijn moeder Andrea Huyse die in rusthuis Korenbloem verblijft:
Johan Cottem en zijn moeder Andrea Huyse die in rusthuis Korenbloem verblijft: “Gelukkig kon ik hier terecht.”© AN

Zoon Johan is op bezoek. “Ik woon nog altijd in de Stasegemsestraat naast het oude huis van ma”, vertelt hij. “Ik hou heel erg van Sint-Jan. Tot vorig jaar zat ik in het comité dat de Sint-Jansfeesten organiseerde. Maar daar zijn we mee gestopt omdat we ondertussen allemaal de 70 voorbij zijn. Opvolging vinden bleek onmogelijk. Dat sociale aspect in de buurt is een beetje verdwenen. Maar er zijn nog mensen die een poging wagen hoor. Ga eens langs bij Patrick, hij doet veel voor de buurt.”

“De stad wil op de VTEX-site huizen bouwen, maar daartegen gaan we in het verzet” – Patrick Sabbe (Uitbater VTEXcafé)

Patrick woont samen met zijn sneeuwwitte hond Blacky helemaal op het einde van de Stasegemsestraat. Zijn huis is niet te missen. De door de stad aangeplante struikjes op het voetpad zijn verdwenen. In plaats daarvan staan er twee duidelijk zelfgemaakte bloembakken vol met ondertussen verdroogde bloemen. “Als ik een leuke plant zie op een van mijn wandelingen dan neem ik wat zaadjes mee en droog ik die. Ik strooi ze allemaal in mijn tuintje en de sterkste komen dan uit”, vertelt hij. Patrick is vrijwilliger in de wijk. “Officieel houd ik het VTEXcafé hier even verderop in de straat open. Maar ik probeer meer te doen dan dat. Helpen met het organiseren van evenementen, maar ook gewoon een wandelingetje maken in de buurt om te zien of die wel proper blijft en er geen dingen gebeuren die niet door de beugel kunnen.”

VTEX-Site

De VTEX-site lijkt niet veel zaaks, een verlaten gebouw met heel wat graffiti en een kleine speeltuin. Maar dat is maar schijn weet Patrick. “De VTEX is wat de buurt hier samen houdt. Het is een gedoogzone voor graffiti, jonge mensen kunnen zich hier artistiek uitleven. Tijdens het VTEXcafé komen mensen van alle slag samen en in het gebouw ernaast wordt er gevoetbald. Veel jongeren komen hier ook gewoon een praatje slaan zonder volwassenen die hen op de vingers kijken.” Even verderop zitten inderdaad een paar jongens te praten, de rest van het terrein is een gedroomde plek om te ravotten. “Helaas wil de stad hier huizen bouwen”, vertelt Patrick. “Daartegen gaan we in het verzet, hopelijk haalt dat iets uit. Ik woon in een wijk met veel contrasten, maar we hebben een sterke wijkwerking die veel initiatief neemt. Ik zou nergens anders willen wonen.”

(AN)

Inwoners

In Sint-Jan wonen er ongeveer 2.200 gezinnen. Goed voor zo’n 7.000 inwoners.

Evenementen

De Sint-Jansfeesten vinden sinds dit jaar niet meer plaats. Maar dat maakt de jaarlijkse rommelmarkt in april ruimschoots goed. Op hetzelfde moment vindt op de terreinen van VTEX het TEXTIVAL plaats. Daar krijgt jong, lokaal talent een kans. Ook het VTEXcafé zorgt voor de nodige animatie in de wijk. Op de tweede editie van VTEX zomert waren ruim 100 mensen aanwezig.

Geschiedenis

De Sint-Janswijk werd in het begin van de 20ste eeuw gebouwd op de plaats waar in 1302 deels de Guldensporenslag werd uitgevochten. De stadswijk was vooral bedoeld voor rijkere Kortrijkzanen. De traditie van Sint-Jansfeesten bestaat al bijna 100 jaar. De bekende Sint-Janskerk werd pas later aan de wijk toegevoegd en in 1911 in gebruik genomen. In de Sint-Janswijk is ook het allerlaatste niet-ingemetselde stuk van de historische Groeningebeek te vinden.