De Ieperse auteur Anouck Meier kroop in haar pen naar aanleiding van het dubbelinterview met burgemeesters Ruth Vandenberghe en Katrien Desomer voor Internationale Vrouwendag. “De conservatieve backlash tegen vrouwenrechten tekent zich steeds duidelijker af. Politieke verschuivingen vertalen zich niet alleen in lippendienst aan traditionele genderrollen, maar ook in het terugdraaien van verworven rechten. Dat uitgerekend vrouwelijke politici zich publiekelijk distantiëren van feminisme, is niet alleen onrustwekkend, maar schadelijk.”
Ik denk dat veel vrouwen schrik hebben om zich feminist te noemen.
De woorden van wijlen Miet Smet, Minister van Staat en icoon van de vrouwenbeweging echoën in mijn hoofd, telkens een politica zich distantieert van het feminisme.
Neem nu Annelies Verlinden – één van slechts vier vrouwen in de federale regering – die in prime time verkondigt dat ze zich geen feminist noemt, omdat ze zelf nooit het gevoel had die strijd te moeten voeren. Alsof structurele ongelijkheid niet bestaat zolang je er zelf geen last van hebt.
Slachtofferschap
Kersvers burgermoeder van Antwerpen, Els Van Doesburg, zet feminisme weg als anti-man zijn of kiezen voor slachtofferschap. Met het statement dat haar baby evenveel kansen zal krijgen of het nu een zoon of dochter wordt, negeert ze de realiteit dat we anno 2025 nog in geen enkel land ter wereld (!) gendergelijkheid hebben bereikt.
Ook collega’s Katrien Desomer en Ruth Vandenberghe, burgemeesters van respectievelijk Ieper en Kortrijk, smeken aan de vooravond van Vrouwendag paginagroot in de Krant van West-Vlaanderen: Noem ons alsjeblieft geen feminist!. Slechts 1 op 5 Vlaamse burgemeesters is een vrouw, maar in het stuk stellen de politica’s vooral niet geassocieerd te willen worden met Dolle Mina’s en vrouwen die zich tegen mannen verzetten.
“Studies tonen aan dat veel mensen fundamenteel feministische waarden onderschrijven, maar zichzelf niet als feminist (durven) outen”
Dat feminisme omstreden is als term, is geen toeval. Het patriarchaat – dat ook door vrouwen kan worden uitgedragen – heeft er alle baat bij om feminisme te framen als polariserend, mannen-hatend en overbodig. Die strategie werkt: studies tonen aan dat veel mensen fundamenteel feministische waarden onderschrijven, maar niet als feminist (durven) outen.
Motieven
Wat de motieven van deze politica’s ook zijn om het feminisme af te schrijven, het feit dat uitgerekend vrouwen in machtsposities feminisme verketteren, is het toppunt van ironie. Elke vrouw die vandaag mag stemmen, een politieke functie bekleedt of financieel onafhankelijk is, dankt dat aan decennia van feministische strijd.
Feminisme heeft niks van doen met mannenhaat of polarisering, integendeel. Vind je dat elke mens gelijke rechten verdient? Proficiat, je bent een feminist! Feminisme betekent niet de dominantie van vrouwen over mannen, maar gelijkheid voor iedereen. Het wil ook mannen bevrijden van beperkende stereotypes. Onderzoek toont aan dat feministen positievere attitudes hebben tegenover mannen dan… mannen zelf.
“In landen als de VS en Polen zagen we al hoe conservatieven feminisme eerst als extreem bestempelden, om daarna fundamentele rechten zoals abortus ter discussie te stellen”
Wie zich actief distantieert van feminisme, kiest er bewust voor om structurele ongelijkheid te minimaliseren. Het idee dat wie hard genoeg werkt er wel komt, is niet alleen kortzichtig, maar ook gevaarlijk. Werk je aan gelijke kansen, of doe je alsof ze al bestaan?
Misinformatie
Door misinformatie over feminisme te verspreiden, begeven deze politica’s zich bovendien in bedenkelijk gezelschap. Het demoniseren van feminisme is een strategie die (uiterst) rechtse en conservatieve bewegingen wereldwijd gretig inzetten als opstap naar het terugschroeven van vrouwenrechten. In landen als de VS en Polen zagen we al hoe conservatieven feminisme eerst als extreem bestempelden, om daarna fundamentele rechten zoals abortus ter discussie te stellen en verworven rechten terug te draaien. Dit is geen ver-van-je-bed-show: ook in België zijn gendergelijkheid, gezinsbeleid en reproductieve rechten nog steeds voer voor politieke discussie.
Tot slot nog dit. Als feminisme voor gelijke rechten staat, wat betekent het dan als je beweert dat gelijke rechten te ver gaan of dat de slinger is doorgeslagen? Ofwel steun je gelijke rechten en pluk je de vruchten van decennia sociale strijd, ofwel val je feminisme af en moet je jezelf de vraag stellen: welke rechten wens ik in te leveren?
Anouck Meier – auteur, ondernemer, politicoloog, jurist en overtuigd feminist
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier