Rino Feys uit Meulebeke schrijft boek met grote verhalen over kleine dingen

Het zijn vertellingen over oude dingen die een nieuw leven krijgen, over mensen die weer aan de startstreep staan, over jongeren die iets goed te maken hebben… “Zo’n kringloopwinkel”, zegt Rino Feys, “is de wereld in het klein…” Hij kan het weten, hij leidt al bijna acht jaar de Kringloopwinkel van Avelgem en sprokkelde er verhalen voor twee boeken. Kruimels, dat enkele jaren geleden verscheen en Microkosmos dat nog naar de drukinkt ruikt.

“Kijk maar eens rond”, zegt Rino Feys, “en dan ga je het al na korte tijd zien. Dit is hier een echte microkosmos, de wereld in het klein. Mensen komen hier met oude spullen waaraan een heel verleden vastzit en anderen komen het ophalen om ze een nieuw leven te geven. Dat is toch prachtig. En de mensen die hier werken hebben vaak ook een verleden en maken hier een nieuwe start. Of het zijn mensen met een handicap die op gewone werkplekken moeilijk hun draai vinden. Maar het kunnen ook jongeren zijn die hier een werkstraf of een gemeenschapsdienst uitvoeren. Of mensen die in hun thuisland verschrikkelijke trauma’s hebben meegemaakt en daarvan willen herstellen… Geef toe, veel gevarieerder dan hier tref je het elders maar moeilijk aan. En het belangrijkste: ik sta er elke dag weer versteld van hoe positief alles hier kan verlopen. Dit is, voor mij toch, de meest fantastische werkplek.”

Pendelen

Onderweg van de winkel langs het magazijn naar het kantoor van Rino merk ik op een van rekken een tiental Freddy Breck-lp’s. Rote Rosen. “Die hadden wij thuis ook”, vertel ik. “Mijn moeder ook, zij was fan van Freddy. Hij werd grijs gedraaid”, antwoordt Rino. “Zie je, zo gaat dat hier. Het verleden is hier alom tegenwoordig en de verhalen die eraan vastzitten, volgen vanzelf. Als je luistert naar de mensen…”

Trots

Rino Feys woont in Meulebeke, was jarenlang in Roeselare aan het werk, onder meer als caféuitbater en als gezicht van boekhandel De Zondvloed. Maar sinds bijna acht jaar pendelt hij van Meulebeke naar Avelgem. “Dan ben je makkelijk driekwartier onderweg,” zegt hij. “En ‘s avonds, als ik terugkeer, overloop ik wat er allemaal is gebeurd in de winkel en dan komen die verhalen naar boven borrelen. Kleine gebeurtenissen die een dag opfleuren…”

Geregeld publiceert Rino zulke verhalen soms zelfs in het dialect op zijn Facebookaccount. “En ik merk dat mensen daarvan houden”, zegt hij. “Ook de medewerkers hier die geregeld in die verhalen opduiken. Sommigen zijn dan echt trots dat ze in het boek figureren. Soms onder een andere naam. Een van de mensen hier gaf ik de naam Wahid in mijn boek. Ik vertelde het hem, zei dat ik een naam had gezocht die paste bij de regio waar hij vandaan kwam en bij zijn leeftijd. Hij herkende zich in het karakter en was blij met de andere naam die ik hem had gegeven. Weet je wat die naam betekent, vroeg hij mij. Wahid betekent ‘alleen’ en zo voel ik mij inderdaad”, vertelt Rino.

“Een vrouw vertelde hier hoe Gerard Vermeersch bij haar thuis het Avelgems oefende”

Wahid is een van de medewerkers die meer dan eens in de Microkosmos-verhalen opduiken. “Dat heb ik met opzet gedaan”, legt Rino uit.

“Kruimels, mijn eerste boek, heb ik uitgegeven in eigen beheer. Vlak voor dat boek uitkwam, toonde uitgeverij Epo interesse in dat boek, maar ik wou niet meer terugkrabbelen. Als je nog zulke verhalen hebt, bezorg ze mij dan eens, zei de uitgever mij. Een hele tijd later ontmoette ik hem opnieuw en ik liet hem weten dat ik er weer een tiental klaar had. Bezorg ze mij, dan kunnen we eens kijken, zei de uitgever. Maar ik wou geen boek waarin de verhalen los achter elkaar werden gezet en dus bezorgde ik hem een heel manuscript waarin de verhalen onderling met mekaar verbonden zijn. Zo is Microkosmos ontstaan.”

Komen en gaan

Veel medewerkers van de Kringloopwinkel in Avelgem doorlopen er een heel traject van een of anderhalf jaar. Dan zijn ze klaar voor de reguliere arbeidsmarkt. Rino Feys: “Die mensen leggen hier een heel parcours af. Sommigen beginnen met wat tegenzin, hadden totaal geen voeling met de wereld hier, maar je ziet ze veranderen in dat jaar en tegen het eind van hun traject merk je dat ze weer met alles mee zijn en dat er zowel bij hen als bij ons hartzeer is bij het afscheid. Maar net door die verhalen waarin gebeurtenissen uit hun leven en van hier in de winkel aan bod komen, blijven die mensen hier verankerd. Er zijn medewerkers die vrienden voor het leven zijn geworden, maar er zijn er ook met wie het contact ineens uitblijft en dan maak ik mij daarover zorgen.”

Maar ook klanten die goederen komen kopen, brengen verhalen met zich mee. “Op een dag stond hier een oudere mevrouw aan de kassa. Ik zei om de een of andere reden djudedju. Dat heb je van Gerard Vermeersch, zei die dame. Van zijn sketch over Avelgem. Weet je, Gerard kende geen Avelgems dialect en door een toevallige ontmoeting heeft hij dat avonden en avonden geoefend met mijn man. Onvoorstelbaar toch, zo’n verhaal”, zegt Rino. “De wereld is hier kind aan huis.”