Jorge Cottyn: “In ‘tvier leren kinderen om in groep te functioneren”

De eerste secundaire freinetschool in Kortrijk, ‘tvier genaamd, opent op 1 september de deuren. Kortrijkzaan Jorge Cottyn is er coördinator. We trokken met hem tot aan de sportkooi aan de Leie waar de jongeren die in ‘tvier les volgen, hun speeltijd zullen doorbrengen.

Jorge Cottyn (42) uit Kortrijk is de coördinator van de nieuwe middelbare freinetschool ‘tvier in Kortrijk. De school is een samenwerking tussen de ervaringsgerichte freinetscholen van De Levensboom en Rhizo. “We droomden al lang van een secundaire freinetschool in Kortrijk, want tot nu lagen de dichtste middelbare freinetscholen in Roeselare en Poperinge”, aldus Jorge. “We werkten twee jaar aan de voorbereidingen en kunnen nu vol goesting van start gaan. Wij beginnen met 52 leerlingen in het eerste jaar.”

Hoe ben je bij ‘tvier terechtgekomen?

“Toen we Abbe, onze oudste, in De Levensboom in Marke inschreven, kwam hij eerst op een wachtlijst terecht. Hij startte dus in het reguliere onderwijs tot er een half jaar later een plaats vrijkwam in De Levensboom. Ook onze twee andere kinderen trokken naar De Levensboom. Later gingen ze naar de vestiging aan de V-Tex, die ik mee heb opgericht. Ik ben er lang voorzitter van het vestigingsbestuur geweest, nu ben ik nog voorzitter van de vier Levensboomscholen.”

Zijn jullie lang bezig geweest met de voorbereidingen van ‘tvier?

“In september 2015 ontstond het idee om met een middelbare freinetschool te starten. We kozen ervoor om aan te sluiten bij een scholengroep en dus niet zelf leerplannen uit te schrijven of een hele nieuwe school op te starten. We hebben met verschillende scholen onderhandeld en uiteindelijk zijn we met Rhizo in zee gegaan omdat we ons bij hen het beste voelden. Directeur Nancy Dedeurwaerder en de raad van bestuur geloven ook sterk in ons project. We volgen de leerplannen van het katholiek onderwijs.”

Waar is ‘tvier gevestigd?

“We kunnen de locatie van de Burgemeester Nolfstraat gebruiken. De leerlingen van de school voor Mens en Samenleving verhuizen namelijk binnenkort naar de nieuwbouw. Daardoor komen er lokalen vrij en hebben wij ruimte genoeg.”

“Het is een misvatting dat leerlingen in het freinetonderwijs alles mogen doen en laten”

Jij zal het ‘tvier aansturen als coördinator. Vanwaar die keuze?

“Ik heb twintig jaar in Vives gewerkt, waarvan de laatste vijf jaar als opleidingscoördinator. De overstap van het hoger onderwijs naar coördinator van ‘tvier was voor mij een logische stap. Vanuit de initiatiefgroep was ik er al lange tijd mee bezig, ik heb er veel energie in geïnvesteerd. Ik had zin om iets meer te doen dan enkel als ouder betrokken te zijn.”

Wie kan er in ‘tvier terecht?

“We starten dit schooljaar met een eerste jaar. Volgend jaar maken we er een tweede bij. We bekijken de mogelijkheden van een tweede en derde graad, maar voorlopig is dat nog niet aan de orde.”

Wat is het grootste verschil tussen regulier middelbaar onderwijs en secundair freinetonderwijs?

“In de huidige structuur van het middelbaar onderwijs wordt er gewerkt met aparte vakken en is er voor bijna elk vak een aparte leerkracht. Wij werken met projectvakken en instructievakken.”

Waarom kiezen leerlingen en ouders voor het freinetonderwijs?

“De leerlingen zijn meer betrokken en krijgen de mogelijkheid om in hun leerproces zelf keuzes te maken. Ze moeten ook hun week plannen. Voor leerlingen die meer structuur nodig hebben, wordt die op maat van de jongeren aangeboden. Het is een misvatting dat leerlingen in het freinetonderwijs alles mogen doen en laten. Ze worden wel degelijk opgevolgd en ondersteund. We sturen hen ook aan om de lat voor zichzelf hoog te leggen. De school speelt meer in op de keuzes van het kind en via projectonderwijs kunnen we vakoverschrijdend werken. Dat werkt motiverend.”

Hoe werkt projectonderwijs dan concreet?

“Als we rond het project ‘de mens’ werken, dan gaat het over de mens in de prehistorie (geschiedenis), maar ook over hoe een mens opgebouwd is en over cellen (biologie). Ook gaat het over hoe mensen met elkaar omgaan en naar elkaar kijken en dan komen we in het vaarwater van het vak godsdienst.”

Werken jullie ook met keuzevakken en met activiteiten?

“Zeker. Leerlingen kunnen bijvoorbeeld kiezen voor een extra traject Latijn. En elke vrijdagnamiddag zijn er verschillende ateliers; muziek, koken, programmeren… Vanaf de tweede helft van het tweede jaar zullen leerlingen nog gerichter projecten kunnen kiezen en zo zelf hun traject kunnen uitstippelen. Zo kunnen wij coördinator en begeleiders hen na het tweede jaar een goed advies geven.”

Er wordt in het freinetonderwijs vaak samengewerkt met ouders. Hoe gaat dat in zijn werk?

“De school is een coöperatieve waarbij ouders, begeleiders, collega’s van Rhizo en De Levensboom in het vestigingsbestuur zetelen. In het reguliere onderwijs wordt het schoolgebeuren georganiseerd door de directeur en de raad van bestuur. Ouders zetelen er in een ouderraad en organiseren bijvoorbeeld een mosselsouper.”

“Dit jaar komt twee derde van onze leerlingen uit het reguliere onderwijs”

In het freinetonderwijs staat een coördinator aan het hoofd in plaats van een directeur. Wat is het verschil?

“Als coördinator ben je meer bij de schoolwerking betrokken. Ik geef ook zelf les. We vormen één team van begeleiders waarbij de coördinator een bepaalde taak heeft zoals de contacten leggen met Rhizo en die onderhouden. Andere begeleiders zetten zich dan in voor digitaal leren, zorg of zijn naast begeleider voor een aantal vakken ook trajectbegeleider. In het reguliere onderwijs zijn de taken meer verdeeld.”

Krijgen leerlingen die uit het freinetonderwijs komen voorrang op andere leerlingen in ‘tvier?

“Iedereen die wil kiezen voor onze school moet hiervoor de mogelijkheid krijgen. Wij zullen werken met een aanmeldingsprocedure. Dit jaar viel er niemand uit de boot. We hebben zelfs nog enkele plaatsen vrij. Twee derde van de leerlingen komt trouwens uit het reguliere onderwijs. Volgend jaar zal het moeilijker worden om elke geïnteresseerde een plek aan te bieden. Maar we zullen ons uiterste best doen.”

Gaan jouw kinderen ook naar ‘tvier?

“Onze jongste zoon Bent is er inderdaad gestart. Aangezien mijn twee andere kinderen ouder zijn en we enkel nog maar het eerste jaar aanbieden, blijven zij in de richting die ze al volgden. De overstap van De Levensboom naar een middelbare school in het reguliere onderwijs, is goed meegevallen voor Abbe en Ade. De vaardigheden die ze in het freinetonderwijs leerden, konden ze gebruiken in het secundair onderwijs. Zo vertellen leerlingen die uit een freinetschool komen veel gemakkelijker hun mening en kunnen ze beter functioneren als er groepswerken zijn. Die vaardigheden zijn ook later, in het beroepsleven, een absolute troef.”

Hoe komt het dat leerlingen uit het freinetonderwijs gemakkelijker hun mening vertellen?

“In ‘tvier begint elke dag met het bespreken van een bepaald thema in groep. Onze leerlingen zijn het gewoon om het woord te nemen. Op toonmomenten leren ze ook zaken presenteren. Als ze later op vergaderingen een standpunt moeten innemen en weerleggen, dan gaat dat ook veel vlotter.”

Wat zijn je volgende plannen?

“Zoals gezegd willen we nu het tweede jaar uitwerken, zowel op inhoudelijk als op logistiek vlak. Er komen nog lokalen vrij in het pand in de Burgemeester Nolfstraat. We zullen nagaan welke lokalen we kunnen gebruiken en hoe we ze zullen inrichten. Ik ben zeer hoopvol als het over de toekomst gaat.”

Genoeg over school. Je woont in Kortrijk, de stad aan de Leie. Wat doet deze rivier met jou?

“Ik fiets graag langs de Leie en vind de fietspaden er heel mooi. Er is meer beweging dan langs de Vaart, waar ik dicht bij woon. De Vaart is dan weer leuk om er te zwemmen. Misschien moeten we het toch nog één keer over ‘tvier hebben (lacht). Het is namelijk zo dat de leerlingen tijdens de speeltijden naar de sportkooi langs de Leie kunnen gaan. Zo zijn ze eens buiten en kunnen ze wat bewegen.”

Jorge Cottyn (42) is afkomstig van Lauwe, maar woont al twintig jaar in Kortrijk. Hij is gehuwd met Katrijn Vermeulen. Zij werkt als GON-begeleider in Ten Bunderen in Moorslede waar ze leerlingen begeleidt in het reguliere onderwijs. Het koppel heeft drie kinderen; Abbe (16), Ade (14) en Bent (12). De ‘tvier-coördinator genoot een opleiding lichamelijke opvoeding, werkte twintig jaar in Vives en gaf ook les in de bachelor lichamelijke opvoeding in Torhout. De laatste vijf jaar was Jorge opleidingshoofd van de opleidingen secundair onderwijs. In zijn vrije tijd houdt hij van fietsen, mountainbiken en koken.