“Landbouwer is geen job, het is een levensstijl”

Wie bij het beroep van landbouwer denkt aan een ‘oud boerke’ dat op zijn tractor het verkeer ophoudt, stelt dat idee maar beter bij. De broers Michiel en Edward Vercruysse zijn 27 en 26 jaar en namen dit jaar het bedrijf over van hun ouders in de Morinnestraat. Hard werken en zwoegen, ‘s morgens vroeg opstaan voor hun dieren, rondrijden met grote gevaarten: er komt heel wat kijken bij de boerenstiel. De zomer is hoogseizoen: van stro binnenhalen tot… courgettes oogsten.

4.45 uur op vrijdagmorgen gaat mijn wekker af: ogen proberen open te trekken om me toch maar nog even om te draaien en een halfuur later uit bed te wippen. Mijn vuile kleren heb ik gisterenavond al mooi klaar gelegd. Een oude T-shirt waarmee ik ooit eens geverfd heb en een jeans die vuil mag zijn. Zonder verse koffie, geen tijd meer, trek ik richting de Morinnestraat.

Het was nog pikkedonker om kwart voor vijf, maar nu ik de boerderij van de gebroeders Michiel en Edward nader, begint de hemel (en ook mijn hoofd) op te klaren.

Triple

Aangekomen zie ik op mijn rechterkant het huis van de boerderij dat er nog heel donker uitziet. Op het binnenplein echter zijn de lichten al aan en staat een tractor luid te draaien. Ik rijd binnen en tegelijkertijd zie ik een figuur uit het huis komen. Plots voel ik iets aan mijn benen en schrik ik even: een jong hondje komt ook al even goeiendag zeggen.

“Dat is onze Triple. We hadden ook al een hondje die Jupiler heette. We hebben toch een thema als het op hondennamen aankomt“, lacht de jongste broer Edward. “Je hebt mijn broer Michiel aan de lijn gehad. Hij gaat alles straks klaarzetten aan het veld. Ik kom pas straks. Ik moet mijn beesten nog doen hé.” Edward heeft kennelijk geen last van het vroege uur en lacht zijn tanden al bloot bij de eerste begroeting. Mijn mondhoeken moeten precies nog even opwarmen.

Michiel (27) kruipt ondertussen achter het stuur van de tractor met daaraan de machine om courgettes te trekken. Een soort ‘transportbandenpretpark’ waarbij de courgettes op de eerste transportband gelegd worden en dan via andere banden gesorteerd worden op drie groottes. Hij trekt de deur van zijn tractor open en ik mag op het bijstoeltje in de cabine gaan zitten. Ik voel me als een kind in de kermismolen al biologeert me hier niet de flosj of de toeters en bellen die te zien zijn, maar al de knopjes, boordcomputer en een luid geronk van de motor.

“‘t Is super dat ze de zaak overnemen, ze vullen elkaar goed aan” – vader Ignace

“Ik begin ‘s morgens altijd met het klaarzetten van alles. De gps instellen, want een tractor rijdt anno 2017 automatisch, machine klaarzetten, de sorteerbakken op de machine plaatsen… Het is het eerste jaar dat we courgettes gezet hebben. Dus nu is het een beetje zoeken. Het is afwachten wanneer we kunnen oogsten. We hangen enorm af van het weer. Als er veel zon geweest is dan groeien ze heel snel. De ene keer wachten we een dag vooraleer we trekken, de andere keer is het twee dagen. Dus het is altijd even kijken of ze al groot genoeg gegroeid zijn”, legt Michiel uit.

Terwijl hij de machine verder controleert en de bakken waar de courgettes straks in terechtkomen al klaarzet, ga ik nog even een kijkje nemen bij Edward die ondertussen zijn beesten nog van eten voorziet. Triple huppelt vrolijk achter Edward en zijn bakwagen aan. Ondertussen ontwaakt de boerderij.

In de frisse buitenlucht

Stilletjes aan komen de andere trekkers aan. De ene met de fiets, de andere met de auto. Allemaal uit de kluiten gewassen mannen. Brecht Beirlaen (26) komt uit Anzegem en leerde de broers kennen via zijn stage. Hij kwam op het bedrijf helpen voor zijn opleiding. “Ik ben nog niet zoveel komen helpen. Het is nu de tweede keer. Ze belden me een tijdje geleden op om te vragen of ik wilde helpen trekken deze zomer. En hier ben ik dan hé”, vertelt hij.

“Deze hier is aan de kleine kant, die moet nog blijven hangen”

Christophe Catteloin (21) uit Kooigem leerde de jongens kennen via de KLJ. Hij mag dan ploegenwerk doen in een bedrijf deze vakantie, in de verse buitenlucht courgettes trekken is minstens even boeiend: “Ik hou wel van die afwisseling. De ene dag ben je buiten bezig in de open lucht, de volgende doe je ergens anders werk in een fabriek”, vertelt hij. Lucas Buysschaert (16) uit Rollegem is de jongste telg van de groep. Ook hij kent de gebroeders Vercruysse van dezelfde jeugdbeweging.

Ik wil zeker mijn mannetje staan en zet me alvast schrap. Edward is nog bezig op de boerderij dus we beginnen met z’n vijven aan zes rijen courgettes: één rij per trekker. Michiel neemt twee rijen voor zijn rekening. Naast me heb ik Lucas en Brecht. Op de achtergrond speelt Bryan Adams met Run to You vanuit de tractorcabine. Op die tonen start de tractor met rijden, terwijl Michiel aan het bakje aan de transportband aangeeft hoe snel. Per plant is het kijken waar de courgettes hangen. Ik probeer goed op te letten en zorg dat ik ze allemaal mee heb. “Deze hier, Anneleen, is wel aan de kleine kant. Die mogen nog wat blijven hangen”, zegt Michiel.

Ondertussen haalt Brecht een gigantisch exemplaar uit de planten: “En als ge ze dus laat hangen dan krijgt ge zulke formaten hé”, zegt hij nog. “Brecht, we gaan dezen op uw bord leggen voor uw middageten hé“, wordt er gelachen.

Trekken en opletten

Ondertussen probeer ik zo goed mogelijk door te werken, maar kan niet gemakkelijk aan de transportband blijven plakken. Brecht komt me ter hulp telkens ik denk ‘en nu ben ik weer mee’ en de tractor toch weer al een stuk verder blijkt te zijn. Aan de ene plant hangen er vijf courgettes om te plukken, aan de andere één, het is eerder het zoeken dat tijd in beslag neemt. Het einde van de eerste rij komt in zicht en ik kijk naar de rest van het veld. Mijn rug voelt nu al alsof ik zeven dagen op de grond geslapen heb. Ik kraak even mijn rug en daar komt de tweede rij al. Die gaat al veel beter. De pijn in de rug is er nog op het einde, maar het enige wat ik denk is ‘doordoen én opletten’.

Na enkele rijen komt Edward ons vervoegen en ook ik geraak meer in de routine. Ondertussen durfde ik al vertellen dat het toch een grote belasting is van je rug. Michiel en Edward ‘huppelen’ bij wijze van spreken al tussen hun rijen. “Ah, je voelt het nu al”, zegt Christophe. “Wacht maar tot morgen, dan zal je het meest last hebben ervan.” Ze lachen waarschijnlijk wel met die journaliste die een reportage komt maken, maar ik hou vol.

Ondertussen vraag ik me ook af waarom de andere helpers komen helpen trekken. Dit werk moet je toch echt graag doen. “Ik ben helemaal zot van tractors. Ik heb ondertussen ook al mijn tractorrijbewijs gehaald”, vertelt Lucas. “Ik zie mezelf landbouwer worden. Al zal dat waarschijnlijk als loonwerker zijn, maar wie weet. Dan zou ik aan akkerbouw willen doen, misschien niet zo arbeidsintensief als dit. Vooral manoeuvreren met de tractor hé”, zegt hij.

“Mijn rug voelt nu al alsof ik zeven dagen op de grond heb geslapen”

Als hij praat over de tractors lichten zijn ogen op. Brecht ziet akkerbouw eerder als een hobby: “Als je als landbouwer wil overleven moet je veel land hebben. Thuis hebben we ook een landbouwbedrijf, maar vandaag de dag moet je ernaast bijna nog eens gaan werken als je een beetje wil verdienen”, vertelt hij nog.

Koffiepauze

Een half veld later kraakt het tussen mijn beenderen en is het tijd voor koffie. De schoenen worden mooi uitgetrokken en aan de deur gezet. We worden verwelkomd door de geur van een goed kopje koffie. Marlies Vanluchene (24), de vriendin van Edward, heeft wat wafels en koeken op tafel gezet en ook vader Ignace schuift aan.

“Hij komt ons nu vooral helpen met sproeien. Dat is zijn hobby”, lacht Edward. “Sinds twee weken wonen onze ouders in hun nieuwe woning. Michiel en ik wonen voorlopig hier nu, op het hof. In de toekomst zal Marlies bij mij komen wonen. We zien wel hoe dat in zijn werk zal gaan, maar we gaan wel samen blijven boeren”, benadrukt Edward.

“Moeilijk is het niet om het los te laten. ‘t Is de max dat ze het bedrijf overnemen. Ze kunnen het al beter dan hun vader”, zegt Ignace met een knipoog. De twee broers lachen. “Ze vullen elkaar goed aan hé”, zegt Marlies nog. “De ene is goed in het ene, de andere in het andere. Zo maakt het dat het werkt. ‘t Voelt goed zoals het is.” Zo gaat dat ook met broers: elkaar versterken.

Na de koffie is het weer tijd om verder te doen. De benen worden nog eens gerekt, de rug en de nek gekraakt. De machine schiet in gang en daar gaan de broers weer. Het is nog maar 10 uur en het is al een zware dag geweest als ik mijn rug voel. En die gasten trekken het nog tot vanavond laat. Tot het laatste beest zijn eten gehad heeft, de laatste stal gekuist is en het laatste veld besproeid. Dit is geen job maar een levensstijl. Maar je moet het vooral met hart en ziel doen.

(Anneleen Deseyn)